GÜNEY-BATI (OĞUZ) GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDEN GAGAVUZ TÜRKÇESİ ÜZERİNE TÜRKİYE’DE YAYINLANAN SÖZLÜKLERİN SÖZ VARLIĞI, İÇERİK ÖZELLİKLERİ VE TANITIMI
Author:
Abstract
Türk lehçeleri açısından baktığımız zaman Türk lehçeleri sözlükçülük çalışmaları Hüseyin Kazım Kadri’nin “Büyük Türk Lügati” ile başlamıştır. Bu sözlüğü diğer sözlük çalışmaları takip etmiştir. 1940 yılına kadar Türkiye dışında devam eden Çağdaş Türk Lehçeleri sözlük çalışmaları, 1980 sonrası Türkiye sınırları içinde var olmaya başlamıştır. Özellikle Türkiye Türkçesine yakın olan Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Türkmen, Gagavuz Türkçesi gibi dillerle ilgili sözlük çalışmaları ön planda olmuştur. Sözlük çalışmaları farklı dilleri, farklı dinleri ve farklı ulusları birbirine yaklaştırmaktadır. Gagavuzlar da Hristiyan olmaları sebebiyle Türkiye’den uzaktır fakat dil özelliği bakımından Türkiye Türkçesine en yakın lehçedir. Gagavuzları ve Gagavuz Türkçesini Türkiye’ye tanıtan ve sevdiren hiç şüphesiz Prof. Dr. Nevzat Özkan’dır. Nevzat Özkan’ın çalışmalarıyla Gagavuzlar ve Gagavuz Türkçesi, Türkiye’de önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmamızda Türkiye Türkçesi ile aynı grupta yer alan Gagavuz Türkçesi üzerine Türkiye’de yayınlanan iki önemli sözlük çalışması üzerinde durulacaktır. Bu sözlüklerin içindeki madde sayıları ortaya konulacak, sözlüklerin özellikleri verilecek ve sözlüklerin tanıtımları yapılacaktır.
Keywords
Abstract
From Turkish dialects point of view, glossary studies of Turkish dialect have begun with Huseyin Kazim Kadri's work of "Great Turkish Lugati". This glossary was followed by other glossaries. Contemporary Turkish dialect glossary studies, which continued until 1940 outside of Turkey, started to exist within the borders of Turkey after 1980s. Especially, Azerbaijan, Kazakh, Kirghiz, Turkmen, Gagauz Turkish which are close to Turkish Turkic and glossary studies related to these languages has been the most important thing. Glossary studies bring different languages, religions and different nations closer together. Gagauz are far from Turkey because they are Christians but in terms of language, it is the closest speech style to Turkey Turkish. No doubt Prof. Dr. Nevzat Ozkan introduced and caused to love of Gagauz and Gagauz Turkish in Turkey. Gagauzs and Gagauz Turkish have made an important place in Turkey with the work of Nevzat Özkan In this study, we will focus on two important glossary works published in Turkey about Gagauz Turkish, which is in the same group with Turkish Turkic. The number of items in these dictionaries will be revealed and the properties of the dictionaries will be given.