Author:
Abstract
İran, sahip olduğu konum itibariyle, savunulması zor bir coğrafyada yer almaktadır. Bu nedenle, tarih boyunca birçok istila ve işgal hareketlerine maruz kalan İran, son yüz yıllık geçmişinde savunma kabiliyetlerini geliştirmeye özen göstermiştir. İran Ordusu, Pehlevi Hanedanlığı döneminde yüksek savunma harcamaları neticesinde, Orta Doğu'nun en güçlü ordusu haline gelmiştir. İran-Irak Savaşı döneminde bu gücünü tüketen İran, sonraki yıllarda maruz kaldığı yaptırımlar neticesinde farklı bir savunma konseptine geçmiştir. İran'ın, hem komşu ülkelerin, hem de başta ABD olmak üzere Orta Doğu'ya yerleşen bölge dışı aktörlerin askeri kapasitelerine erişmesi, mevcut ekonomik ve teknolojik imkânlarıyla mümkün gözükmemektedir. Bu nedenle konvansiyonel silahların yanı sıra, düşük maliyetli, hızlı ve ateş gücü yüksek bir silahlanma stratejisi izleyen İran, caydırıcılığını daha da arttırabilmek için nükleer kabiliyetlerini artırma arayışı içerisine girmiştir. Ayrıca Orta Doğu coğrafyasında, başta Hizbullah olmak üzere, çeşitli ülkelerde kendisine bağlı silahlı örgütler kurdurarak, rakip olarak gördüğü ülkelerde istikrarsızlaştırıcı faaliyetlere yönelmekte ve bir nevi önleyici savaş stratejisi izlemektedir.
Keywords
Abstract
Due to its position, Iran is located on a geographical area that is hard to defend. Thus, Iran, being exposed to numerous invasions and occupations throughout history, has striven to boost its defence capabilities in the past hundred years of its history. As result of high defence spending at the time of Pahlavi dynasty, Iranian military became the most powerful army in the Middle East. Exhausting this power during the Iran-Iraq War, Iran adopted a different defence concept later as result of sanctions imposed in the following years. With its current economic and technological means and opportunities, it does not seem possible for Iran to reach the military capacity of both neighbouring countries and outside actors that established themselves in the Middle East, particularly the U.S. Thus, pursuing an armament strategy to have low-cost, fast and high firepower weapons in addition to conventional weapons, Iran sought to boost its nuclear capabilities in order to further increase its deterrence. Also by encouraging several Middle Eastern countries to create armed organisations affiliated to Iran, Hezbollah being the most prominent, Iran engages in destabilising activities in countries it sees as rival and adopts a sort of pre-emptive war strategy.