SEBEP VE SONUÇLARIYLA TARİHÎ TÜRK LEHÇELERİNDE “t > d” SEDALILAŞMASI

Author:

Year-Number: 2019-33
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : Yeni Türk Dili (Tarihî Türk Lehçeleri)
Number of pages: 131-142
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Genellikle “ p, ç, t, k” gibi ünsüzler ile biten kelimelerin sonuna ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde, kelime sonundaki sedasız sert ünsüzlerin yumuşayarak sedalı “b, c, d, g (ğ)” ünsüzlerine dönüşmesi olayı şeklinde tanımladığı sedalılaşma olayı Türkçenin ilk yazılı dönemlerinden itibaren Oğuz Türkçesinin ana temayüllerinden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Sedalılaşma olayı, Eski Oğuz Türkçesi Dönemi’nden itibaren bir temayül olmanın ötesine geçerek, bazı istisnalar dışında, gelenekleşmeye başlamıştır. Sanıldığının aksine bu sedalılaşmaların büyük bir kısmı “geçici” değil “kalıcı sedalılaşma”lardır. Bu bildiride özellikle Arap alfabesinin kullanılmasıyla ortaya çıkan imla problemleri sebebiyle daha kolay ve doğru bir şekilde takip edilebilen t > d sedalılaşmasının tarihî Türk lehçelerindeki izleri ve bu sedalılaşmayı – ve genelde sedalılaşmayı- ortaya çıkaran sebepler ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bunun için her tarihî dönemi temsil eden eserlerdeki örneklerden faydalanılmıştır.

Keywords

Abstract

Usually the "p, d, t, k" is like consonants at the end of words ending celebrities starting with an addition brought the word sedali soften the unvoiced hard consonants at the end of "b, c, d, g (i)" defined as the event of conversion to consonant voicing the event of the Turkish the first time since the writing emerges as one of the main tendencies of the Turkish Oghuz. Voicing the event, beyond being a trend from the old Oghuz Turkish period, with certain exceptions, it began to be customary. In this paper, especially in the Arab easier because the spelling problems associated with the use of the alphabet and can accurately be followed t> d traces in sedalılaş the historical Turkish dialects and to voicing - and will generally tried to put forward reasons that reveals voicing For example it has benefited from the works representing every historical period.

Keywords