Author:
Abstract
Politik istikrar, ülke ekonomilerinin performansını etkileyen önemli bir faktör olarak tanımlanmaktadır. Politik istikrar ve makro ekonomik değişkenler arasındaki teorik ilişkinin temelinde politik istikrar ile aynı çizgide gelişen yatırımlar ve milli gelir büyümesi bulunmaktadır. Merkezi planlamadan serbest piyasa ekonomisine geçen Merkezi Asya Türkî cumhuriyetlerinde politik istikrarın makro ekonomik belirleyicilerinin ortaya koyulması politika yapıcıları açısından anlamlı avantajlar sağlayacaktır. Bu amaçla çalışmada, 2001 – 2016 yılları arasında Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan’da politik istikrarın makro ekonomik belirleyicileri panel data ekonometrik yöntemleri ile incelenmiştir. Ampirik analiz sonucunda, politik istikrar kavramının işsizlik, kamu harcamaları ve kişi başına düşen GSYİH gibi değişkenler üzerinde etkisi olduğu görülürken, ülkelerin bir bütün olarak dikkate alındığı panel eşbütünleşme ve hata düzeltme analizlerinde makro ekonomik göstergelerin politik istikrar üstünde sınırlı bir etkisinin olduğu, ülke bazında incelenmesine olanak veren nedensellik analizinde ise Kazakistan, Tacikistan ve Özbekistan ekonomilerinde kişi başına düşen GSYİH, ticari açıklığın ve işsizliğin politik istikrar üzerinde etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, ilgili Orta Asya’da bulunan Türkî cumhuriyetlerin uluslararası piyasalara açılması ile ticari açıklığın, işsizliğin ve gelirin artmasının ülkelerin politik istikrar üzerinde etkili olduğu ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
Political stability is defined as an important factor affecting the performance of a country's economy. On the basis of the theoretical relationship between political stability and macroeconomic variables, growing investment and national income growth in line with political stability stand. The introduction of macroeconomic determinants of political stability in Central Asian Turkic republics, which move from central planning to free market economics, will provide significant advantages in terms of policy makers. For this purpose, in this study, the macroeconomic determinants of political stability in Turkmenistan, Uzbekistan, Tajikistan, Kyrgyzstan and Kazakhstan between 2001 and 2016 were examined by panel data econometric methods. Empirical analysis results show that political stability concept has an effect on unemployment, government expenditures and GDP per capita while macro economic indicators have a limited effect on political stability in panel co-integration and vector error correction methods which take countries into account as a whole. The causality analysis, which allows to study on country basis, determines that per capita GDP, trade-openness and unemployment rate in Kazakhstan, Tajikistan and Uzbekistan economies had an effect on political stability. As a result, it has been revealed that by the opening of the Turkic republics to the international market, the effect of trade openness, unemployment and income on the political stability of the countries have increased.