HABER MEDYASINDA İLGİ ÇEKME UNSURU OLARAK KULLANILAN "GİZEM" UNSURU: ÇORUM MEZARLIĞINDAKİ "GİZEMLİ" KIZ HABERİ ÖRNEĞİ
Author:
Abstract
Haber medyasının görevi en yalın ifadesi ile okur/izler kitleyi bilgilendirmek, toplum genelini ilgilendiren, kamu yararı olan konularda olabildiğince tarafsız ve sade bir dil ile konuyu aktarmaktır. Haberin gerçeklik bağlamından kopartılması, konuya ilaveler yapılması veya bazı kısımlarının "görülmemesi", konuda değişiklikler yapılması meslek ilkelerine ve etiğine tamamen aykırı uygulamalardır. Haber medyasının meslek ilkelerine uymayan haber yapma nedenlerinin başında medya kurumlarının sahiplik yapısından kaynaklanan ticari öncelikler gelmektedir. Çapraz tekelleşme yapısının bir unsuru olan medyada haber artık bir "ürün"; okur ise "müşteri" olarak yeniden tanımlanmıştır. Bu durumda haber medyasının var oluş nedeni "bilgi vermek"ten önce "ilgi çekmek" haline gelmiştir. Okur/izler kitlenin ilgisinin çekilmesi, reklam-ilan verenlerin ilgisinin çekilmesi anlamına gelmektedir ve bu doğrultuda meslek ilkelerinden ödün vermek olağan kabul edilmektedir. İlgi çekme yöntemlerinden biri de "gizem-gizemli", "sır", "esrarlı-esrarengiz" gibi sözcüklerle okura "gerçek üstü" bir içerik sunulacağı vaat edilmektedir. Gerçekte son derece sıradan olan, hatta haber değeri bile taşımayan bir konu, ilgi çekici şekilde çerçevelenerek sunulmakta ve okur/izler kitle reklam/ilan/reyting radarına çekilmektedir. Bu araştırmada 2018 yılı Mayıs ayı içerisinde Çorum'da mezarlıkta 4 gün üst üste bir mezarın başına giderek ağlayan kız haberi ele alınmıştır. İncelemede içerik analizi ve çerçeveleme analizi kullanılmıştır. Haberin başlık, alt-üst başlık, spot ve fotoğraf kullanım biçimleri ile nasıl çerçevelendiği ve konunun okura nasıl sunulduğu tespit edilecektir. Okur/izler kitlenin ilgisini çekmek için gerçeklik bağlamından uzaklaşarak "Gizem" unsuru ile haberin ürün haline gelişi ortaya konulacaktır.
Keywords
Abstract
The mission of the news media is to inform the reader/viewer audience with the simplest expression, to convey the subject beneficial to the public in as simple and objective language as possible. Detachment of the news from the context of reality, making additions to the subject or “not seeing” some of the parts and making changes in the subjects are all completely contrary applications to the professional principles and ethics of journalism. One of the reasons why news media do not comply with the principles is the commercial priorities arising from the ownership structure of media institutions. The media which is an element of the cross-monopolization structure, the news are nowadays a “product"; readers are redefined as "customers". In this scenario, the reason for the existence of news media has become from “inform” to “interest”. Attracting the interest of reader/viewer audience means attracting the attention of advertisers and thus, giving compromises from professional principles in this direction is seen acceptable. One of the methods of attracting attention is the usage of the words such as “mystery-mysterious”, “secret-unearthly” to promise the reader a “surreal” content. In reality, an event that is utmost ordinary, even not carrying any news value, is presented in an interesting way and the reader / viewer is drawn to the public ad/rating radar. In this research, the news about the crying girl who was going to a grave for 4 consecutive days in Çorum in May 2018 is discussed. Content analysis and framing analysis were used. How the news is framed by title, sub-header, spot and photo usage forms and how the subject is presented to the reader will be determined. In order to draw the attention of the audience, the reader/viewer will move away from the context of reality and with the addition of “Mystery” element, the news becomes a product.