KİŞİSEL MAHREMİYETİN BİR İFADE ARACI OLARAK PORTRE ve EKSLİBRİS’DE KULLANIMI ÜZERİNE

Author:

Year-Number: 2019-40
Yayımlanma Tarihi: null
Language : null
Konu : Güzel Sanatlar
Number of pages: 399-419
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Portreler ortaya çıktığı tarihten bu yana plastik sanatlar alanında sıklıkla kullanılan konulardan biridir. Bireyin “ben” olma halinin en öznel olduğu durumları sunan portreler sanatçılar aracılığı ile ölümsüzleştirilmektedir. Geçmişe bakıldığında, toplumların düşünce yapılarının portrelerle benzer anlamlar içerdiği gözlenmektedir. Teknolojik gelişmelere paralel olarak sanatsal pratiklerin değiştiği dolayısıyla portrelerin kullanım amaç ve yerlerinin de farklılaştığı dönemler olmuştur. Özellikle fotoğraf makinesinin keşfi ile keskin bir dönüşüm yaşayan portre günümüzde taşıdığı yeni anlam ve ifade olanakları ile de önemli bir yere sahiptir. Ekslibris, kitapların iç kapağına yapıştırılmak üzere sanatçılar tarafından kullanıcıları adına tasarlanan baskı uygulamalarıdır. Son yıllarda ülkemizde oldukça yaygınlaşan ekslibrisler bir sanat nesnesinin okuyucuya ulaşması açısından önemli ve değerlidir. Kitap, kitap sahibi ve sanatçı arasında kurduğu bağ ile yıllardır uluslararası anlamda işlevsel bir kullanıma sahip olan ekslibrisler ayrıca bir sanat nesnesi alarak sergilenebilmektedirler. Bu araştırma kişisel mahremiyeti yansıtan portrelerin hem tarihsel gelişimini hem de Zeliha Kayahan’ın portreler ana ekseninde yapmış olduğu özgün ekslibrislerini kapsamaktadır.

Keywords

Abstract

Portraits have been used frequently in the field of plastic arts since its inception. Portraits presenting situations where the individual's ”I” state is the most subjective are immortalized through artists. In retrospect, it is observed that societies' thinking structures have similar meanings to portraits. In parallel with the technological developments, there have been periods in which artistic practices have changed and therefore the purpose and location of the portraits has became diffirent. The portrait, which has undergone a sharp transformation especially with the discovery of the camera, has an important place today with its new meaning and expression possibilities. Exlibris is a printing application designed by artists on behalf of their users to be affixed to the inner cover of books. Exlibris, which has become quite widespread in our country in recent years, is important and valuable in terms of reaching an art object to the reader. Exlibris, which has the utilization internationally for many years with the link it has established between the book, the book owner and the artist, can also be exhibited by taking an art object. This research covers both the historical development of portraits reflecting personal privacy and the original exlibris made by Zeliha Kayahan on the main axis of portraits.

Keywords