KÖROĞLU DESTANI’NDA MEZAR MOTİFİNİN SEMBOLİK DEĞERLERİ

Author:

Year-Number: 2019-42
Yayımlanma Tarihi: 2019-10-28 22:10:01.0
Language : Türkçe
Konu :
Number of pages: 219-231
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Türk kültürünün en geniş ve en yaygın eş metni ile kollarına sahip olan Köroğlu Destanı, zengin motif ve sembolleriyle kolektif bilinç dışında önemli bir yer edinmektedir. Özellikle Doğu ya da Orta Asya anlatmaları olarak adlandırılan Özbek, Türkmen, Tacik, Karakalpak, Kazak, Orta Asya Arapları, Sibirya Tobolları anlatmaları mitolojik unsurların ağır bastığı anlatmalardır. Köroğlu Destanı’nın Doğu anlatmalarında pek çok önemli sembol olduğu gibi bu sembollerden birisi de destana boyut kazandıran “mezar” motifidir. Mezar, ilk anlamıyla ölen kişinin son mekânı olarak algılansa da aynı zamanda yeniden doğum ve başlangıç mekânı olarak da düşünülmelidir. Anne karnı, yeniden doğum mekânı, ebedî mekân, yaşamın sonu ya da başlangıcı gibi pek çok anlamı ihtiva eden mezar motifi, Köroğlu Destanı’nın Türk dünyasındaki anlatmalarında zengin içeriğiyle yer almaktadır. Çalışmamızda Köroğlu Destanı’nın özellikle Türk dünyasındaki anlatmalarından hareketle mezarda doğum ve mezara girme hadiselerine bağlı olarak mezar, yeniden doğum, ana rahmi, balinanın karnı, yuva, erginleşme vb. motifler ile doğum-ölüm, başlangıç-bitiş, aydınlık-karanlık, yeraltı-yer üstü gibi zıtlıklar değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Böylece Türk milletinin kolektif ruhu, Köroğlu Destanı’ndan hareketle sembollerde gizlenen anlamlarıyla gün yüzüne çıkartılacaktır.

Keywords

Abstract

Koroglu Epic, which has the widest and most common peer to peer text of Turkish culture, has an important place outside of collective consciousness with its rich motifs and symbols. Especially the East and Central Asia narratives called as Uzbek, Turkmen, Tajik, Karakalpak, Kazakh, Arabic Asia, Siberian tobollar narratives where mythological elements predominate. As there are many important symbols in the eastern narrations of Koroglu Epic, one of these symbols is the grave motif that gives dimension to the epic. Although the grave is percieved as the last place of the person, it should also be considered as the place of birth and rebirth. The tomb motif, which contains many meanings such as mother’s tummy, rebirth place, eternal place, end of life or begining, is included in the narrative of Koroglu Epic in the Turkish world with its rich content. In our syudy, especially in the Turkish world of Koroglu Epic narrative of the birth and entering the tomb, depending on the events in the grave, rebirth, mother’s womb, whale’s belly, nest, adultization and so on motifs and contrasts such as birth-death, begining-ending, light-darkness, underground-surface will be evaluated. Thus, the collective spirit of the Turkish nation will be unearthed with the meanings hidden in the symbols based on the Koroglu Epic.

Keywords