KARARA İTİRAZ ETME VE TEHDİT ETME DAVRANIŞLARININ KARATE HAKEMLERİNİN YAŞ, CİNSİYET VE KLASMAN ÖZELLİKLERİNE GÖRE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı; karate hakemlerinin karşılaştıkları, hakemin verdiği kararlara sert bir şekilde itiraz ve hakemi tehdit etme sportmenlik dışı davranışlarının; hakemlerin yaş, cinsiyet ve klasman yönlerinden incelenmesidir. Sportmenlik dışı davranışların oluşturduğu yüksek baskı ve stres altında hakemin görevini layıkıyla yapabilmesi mümkün değildir. Hakemler, maçları kurallarına uygun olarak yönetebilmek için sportmenlik dışı davranışları tespit edebilmeli ve bu davranışlarla baş edebilmelidirler. Araştırmada tarama modeli ve amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Örneklemi 112 karate hakemi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ve “Sportmenlik Dışı Davranışlar Anketi” kullanılmıştır. Hakemlerin yaş, cinsiyet ve klasman özelliklerinin belirlenmesinde yüzde (%) ve frekans (f) yöntemleri, verilerin dağılım durumunun tespitinde Kolmogorov-Smirnov normallik testi kullanılmıştır. Verilerin non-parametrik test koşullarına uygunluğunun anlaşılmasından sonra anlamlı farklılıkların belirlenmesinde Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri uygulanmıştır. Bu bağlamda, karate sporunda hakemin kararına itiraz etme ve hakemi tehdit etme davranışlarının gerçekleşme durumu, hakemin yaş ve cinsiyetine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Aynı şekilde hakeme itiraz etme davranışı, hakem klasmanına göre anlamlı farklılık göstermemekte fakat tehdit etme davranışı, hakem klasmanına göre anlamlı farklılık göstermektedir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study; is to examine the unsportsmanlike behaviors, faced by the karate referees, behaviours of violently appealing to the referee's decisions and to threaten the referee; in terms of age, gender and classification. It is not possible for the referee to perform his duty properly under high pressure and stress caused by unsportsmanlike behavior. Referees must be able to detect unsportsmanlike behaviors and be able to cope with these behaviors in order to manage the games according to the rules. In the research, scanning model and purposeful sampling method were used. The sample is made up of 112 karate referees. "Personal Information Form" and "Unsporting Behavior Questionnaire" were used as data collection tools. The percentage (%) and frequency (f) methods were used to determine the age, gender and classification characteristics of the referees, and the Kolmogorov-Smirnov normality test was used to determine the distribution of the data. After understanding the suitability of the data for non-parametric test conditions, Mann Whitney U and Kruskal Wallis tests were used to determine significant differences. In this context, the realization of the objection to the referee's decision and threats to the referee in karate sport does not indicate statistically significant difference according to the age and gender of the referee. Likewise, the objection to the referee does not differ significantly from the referee class, but the threat behavior differs significantly from the referee class.
Keywords
- Acet M , Canbaz M, Yılmaz T, Şahin M, Işık U. Taekwondo Hakemleri ile Antrenörlerinin Ego, Kişilik ve Saldırganlık Düzeylerinin Cinsiyet Faktörüne Göre İncelenmesi, International Journal of Science Culture and Sport, ISSN : 2148-1148, 2016, s: 160
- Akınalp H, Türkiye’deki Karate Hakemlerinin Karşılaştıkları Sportmenlik Dışı Davranışların Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2017.
- Başkan M, Türkiye Altıncı Bölge C Klasman Futbol Hakemlerinin Hakemlik Performanslarına Etki Eden Bazı Değişkenlerin Araştırılması, Yüksek Lisans, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 2003.
- Cel A, Hakemlik Psikolojisi, Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, Çeviren: Kin A, 121-23, Ankara, 1994.
- Cengiz R, Pulur A, Cengiz Ş, Futbol Hakemlerinin Saldırganlık Tiplerinin Klasman Düzeylerine Göre İncelenmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi Cilt 2, Sayı 2, 2008.
- Demirbaş H, Suçlu ve Suçlu Olmayan Ergenlerin Karar Verme Davranışlarının Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1992, Ankara.
- Desensi TJ, Rosenberg D, Ethics In Sport Managment, Fitness Information Technology Inc, Pepper Pres: USA, 1996.
- Erdem T, Güreş Hakemlerinin Stres Kaynakları ve Başa Çıkma Yöntemleri, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014, Konya, s: 92.
- Erdemli A, Spor Yapan İnsan, 1. Baskı, E Yayınları, 2008.
- Esentürk OK, İlhan EL, Çelik OB (2015). Examination of High School Students’ Sportsmanlike Conducts in Physical Education Lessons According to Some Variability. Science, Movement and Health, 15 (2, Supplement): 627-634.
- Folkesson P, Nyberg C, Archer T, Norlander T, Soccer Referees’ Experience of Threat and Aggression: Effects of Age, Experience, and Life Orientation on Outcome of Coping Strategy, Aggressive Behaviour Volume 28, p. 317-327, 2002, Sweden
- Giddens A, Sosyoloji, Kırmızı Yayınları, s. 526, İstanbul, 2012.
- Gürpınar B, Basketbol ve Futbol Hakemlerinin Karşılaştıkları Sportmenlik Dışı Davranışlar ve Bu Davranışların Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009, Ankara
- Güven A, Ansiklopedik Spor Dünyası, s: 1211- 1222, Serhat Yayıncılık, İstanbul, 1982.
- Hacıcaferoğlu S, Gündoğdu C, Surveying of the Exposure Level of İntimidation (Mobbing) Behaviours of the Football Referees According to Their Classification, International Journal of Sport Studies. Vol., 4 (1), 1-10, 2014 Available online at http: www.ijssjournal.com ISSN 2251-7502 © 2014; Science & Research Publications.
- Keating JW, Sportsmanship as a Moral Category. In: Morgan WJ, (Editor) Ethics in Sport, pp. 141-152, Human Kinetics, 2007.
- Koslovski P, Etik ve Hekimlik Sanatı, Etik ve Meslek Etikleri, Yay. Haz: Tepe H, s: 35-51, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2000.
- Mungan S, Sporda Motivasyon Faktörü Olarak Ödül ve Ceza, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. AO Özcan).
- Obuz Ü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğiyle İlgili Etik Olmayan Davranışlarına İlişkin Görüşleri, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009, Adana (Danışman: Yrd. Doç. Dr. P Bilir).
- Rainey David W, "Source of Stress, Burnout, and Intention to Terminate Among Basketball Referees" Journal of Sport Behavior, Dec99, Vol. 22 Issue 4, p578, 13p, 1999.
- Soykan A. Karate Sporcularında Uyarılma Düzeyinin Hedefe Yönelik Hareket Koordinasyonuna Etkisi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009, İstanbul (Danışman: Prof. Dr. B Çotuk).
- Sülün Ö, Futbol Hakemlerinin Öfke ve Kızgınlık Düzeyleri İle Empatik Eğilim Düzeylerinin Karşılaştırılması, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013, Karaman (Danışman: Doç. Dr. H Şahan).
- Şahin, H.M.; Sporda Şiddet ve Saldırganlık, Nobel Yayın, Ankara-2003, s. 90-94.
- Toohey K, Veal AJ. The Olympic Games: A Social Science Perspective. Library of Congress Cataloging; 2000.
- Uzunoğlu Ömer Faruk, Türk Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin Klasmanlarına ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, , 2008, Konya.
- World Karate Federation, Kata and Kumite Competition Rules, 2019.
- Yaprak, P. Sporda Kadınlar ve Sorunları. Türkiye Kick Boks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, 2009: 39-49.
- Yetim AA, Sosyoloji ve Spor, Ankara, Topkar Matbaacılık, 2000.
- Yıldıran İ, Fair Play Kapsamı, Türkiye’deki Görünümü ve Geliştirme Perspektifleri, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(4), 2004.
