Author :
Abstract
Bretton Woods Sistemi’nin yıkılmasının ardından dünyada yeni bir dönem başlamıştır. Sistem sonrası meydana gelen petrol krizi ile birlikte dünya stagflasyon olgusu ile karşılaşmıştır. Söz konusu dönemde McKinnon (1973) ve Shaw (1973) tarafından pozitif reel faiz oranlarının önemine vurgu yapmıştır. Yazarlar bu öneri ile tasarruf eksikliği olan gelişmekte olan ülke ekonomilerinin dış tasarruf çekebileceğini ortaya koymuştur. 1980’li yıllar ile birlikte ticari, 1990’lı yıllar ile birlikte ise finansal serbestleşme hareketliliği meydana gelmiştir. Bu süreçte küreselleşme süreci derinleşmeye başlamıştır. 1995 yılında ise Gümrük Birliği Kararı kabul edilmiştir. Bu karar 1 Ocak 1996’da yürürlüğe girmiş ve Türkiye, AB sanayi mallarına uygulanan gümrük vergilerini kaldırmıştır. Başta Gümrük Birliği olmak üzere söz konusu gelişmeler ile lojistik performans endeksinin yakından ilişkili olduğu değerlendirilmektedir. Bu çalışmada 1980-2020 örneklem döneminde Gümrük Birliği ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki araştırılmaktadır. Türkiye ekonomisine ait ihracat, cari açık ve 1996 yılı dummy değişkenleri kontrol değişken olarak modele dahil edilmiştir. Ampirik yöntem olarak ARDL sınır testinin kullanıldığı çalışmada kısa ve uzun dönem katsayı tahminleri yapılmıştır. Bulgular, kısa ve uzun dönemde gümrük vergilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur.
Keywords
Abstract
After the collapse of the Bretton Woods System, a new era began in the world. With the oil crisis that occurred after the system, the world faced the phenomenon of stagflation. In this period, McKinnon (1973) and Shaw (1973) emphasized the importance of positive real interest rates. With this suggestion, the authors revealed that the economies of developing countries that are deficient in savings may attract foreign savings. With the 1980s, commercial liberalization, and with the 1990s, financial liberalization mobility occurred. In this process, the process of globalization began to deepen. In 1995, the Customs Union Decision was adopted. This decision entered into force on 1 January 1996 and Turkey abolished customs duties on EU industrial goods. It is considered that these developments, especially the Customs Union, are closely related to the logistics performance index. In this study, the relationship between the Customs Union and economic growth is investigated in the sample period of 1980-2020. Export, current account deficit and 1996 dummy variables of the Turkish economy are included in the model as control variables. In the study, in which ARDL limit test was used as an empirical method, short and long term coefficient estimations were made. The findings revealed that the effects of customs duties on economic growth differ in the short and long run.
Keywords
- Akkoyunlu‐Wigley, A. (2000). Bölgesel Ekonomik Bütünleşme Antlaşmalarının Etkisini Ölçen Ampirik Çalışmaların Genel Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2).
- Batra R. N. (1975). The Pure Theory of International Trade Under Uncertainty. Palgrave Macmillan, London.
- Bayar, F. (2008). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32, 25-34.
- Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). Lojistik Maliyetler ve Lojistik Performans Ölçütleri. Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(2), 95-112.
- Bozkurt, C. ve Mermertaş, F. (2019). Türkiye ve G8 Ülkelerinin Lojistik Performans Endeksine Göre Karşılaştırılması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 7(2), 107-117.
- Çifçi, İ., Uzgören, E. & Özbek, R. İ. (2018). Gümrük Birliği Anlaşması Türkiye’nin Avrupa Birliğine Yakınsamasını Sağladı mı?, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(4), 106-128.
- Dura, C. (2003). Gümrük Birliği Türkiye Ekonomisi’nin Dış Finansmanını Nasıl Etkiledi?, 2023 Aylık Dergi, Aralık.
- Dünya Bankası (WDI), (2022b). https://lpi.worldbank.org/international/scorecard (Erişim Tarihi: 05.01.2022).
- Dünya Bankası (WDI). (2022a). https://databank.worldbank.org/source/world-development- indicators# (Erişim Tarihi: 05.01.2022).
- Erdoğan, S. ve Canbay, Ş. (2016). İktisadi Büyüme- Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) Harcamaları İlişkisi Üzerine Teorik Bir İnceleme . Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 29-43
- Erem, N. (2021). Gümrük Birliği Teorisi ve İktisadi Bağlamda Statik ve Dinamik Etkileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 903-920.
- Filiztekin, A. (2003). Avrupa Birliği ile Gümrük Birliğinin Türkiye İmalat Sanayi Üzerindeki Etkileri, Kalder 12. Ulusal Kalite Kongresi, İstanbul.
- Heckscher, E. F. (1949). Readings in the Theory of International Trade. Philadelphia, USA.
- Kurter, O. (2020). Avrupa ve Türkiye Arasında Yürürlükte Olan Ortak Gümrük Birliği Antlaşması Güncellenmesi Üzerine Bir Araştırma. International Journal of Arts and Social Studies, 3(5), 62-76.
- McKinnon, R. I. (1973). Money and Capital in Economic Development, Brookmgs Institution, Washigton, DC.
- Narayan, P.K., (2005). The Saving and Investment Nexus for China: Evidence from Cointegration Tests. Applied Economics 37, 1979-1990.
- Neyaptı, B., Taskın, F. ve Üngör, M. (2003). Has European Customs Union Agreement Really Affected Turkey’s Trade?, ERC, VII. ODTÜ Uluslararası Ekonomi Kongresi.
- Özbek, S. (2022). Endüstri Devrimleri Kapsamında Lojistik Sektörünün Gelişimi: Akıllı Lojistik, Yeşil Lojistik ve Lojistik Köyleri. İktisadi Ve Finansal Gelişmelerin Teorik Yaklaşımlarla Değerlendirilmesi İçinde bölüm Ed. Dr. Şahin KARABULUT, Gazi Kitabevi, Ankara.
- Özer, M. A. (2009). Avrupa Birliği’ne Tam Üyeliğin Eşiğinde Türkiye. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 16(1) , 89-105.
- Pesaran, M., Shin, Y. Ve Smith, R., (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics 16, 289-326.
- Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988) Testing for A Unit Root in Time Series Regression. Biometrika 75, 335-346.
- Pöschl, J., Vidovic, H., Wörz, J. ve Astrov, V. (2005). Turkey: Macroeconomic Vulnerability, Competitiveness and the Labour Market (No. 2005/5). Discussion Paper.
- Seyidoğlu, H. ve Kemer, B. (2002). Türkiye‐AB Gümrük Birliği ilişkilerinde Uygulamanın Degerlendirilmesi: 1969‐1999, Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Dergisi, 16(1‐2), 1‐ 9.
- Shaw, E. S. (1973). Financial Deepening in Economic Development, Oxford University Press, New York.
- T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2022). T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı, https://www.ab.gov.tr/gumruk-birligi_46234.html (Erişim Tarihi: 15.01.2022)
- Togan, S. (1997). Opening up the Turkish Economy in the Context of the Customs Union with EU, Journal of Economic Integration, 2(12), 157‐179.
- Tonus, Ö. (2007). Gümrük Birliği Sonrasında Türkiye’de Dışa Açıklık ve Sanayileşme, MPRA Paper, No. 7121, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/7121/1/MPRA_paper_7121.pdf (Erişim Tarihi: 12.01.2022).
- TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2022). https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 08.01.2022).
- Ulutaş, A. ve Karaköy, Ç. (2019). G-20 Ülkelerinin Lojistik Performans Endeksinin Çok Kriterli Karar Verme Modeli İle Ölçümü. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2) , 71-84.
- 1/95 sayılı Türkiye-AT Ortaklık Konseyi Kararı. (1995). Decision No 1/95 of The Ec-Turkey Association Council of 22 December 1995 on Implementing The Final Phase of The Customs Union (96/142/EC) https://ticaret.gov.tr/data/5b87246b13b8761450e18ef0/d29432896e94a4c08148d9039d 406d4c.pdf (Erişim Tarihi: 10.01.2022).
