Author:
Abstract
Geçmişten günümüze Van Gölü'nde meydana gelen seviye değişimleri, gerek fiziki gerekse beşeri ortam üzerindeki etkileri nedeniyle uzun yıllardır inceleme konusu olmuştur. Araştırma alanında şimdiye kadar yapılan çalışmalar Kuvaterner'de Nemrut Volkanı’nın faaliyetleri ile oluşan Van Gölü'nde yaşanan salınımların gölün oluşumundan itibaren meydana geldiğini göstermektedir. Bu değişimlerin en güzel kanıtı ise göl çevresinde çeşitli seviyelerde bulunan taraça depolarıdır. Çalışma kapsamında Van Gölü seviye değişimleri incelenmiş ve bu değişimlerin kıyılar üzerindeki etkilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bağlamda 1944 yılından itibaren düzenli ölçümlerin yapıldığı Tatvan İstasyonu’nun göl seviye verileri ile havzadaki meteoroloji istasyonlarının uzun yıllık iklim verileri karşılaştırmalı olarak ele alınmış, böylece iklim elemanları ile göl yüzü oynamaları arasındaki güçlü ilişki ortaya konulmuştur. Ayrıca Harita Genel Müdürlüğü’ne ait 1/25.000 ölçekli topografya haritaları üzerinden amaca uygun haritalar hazırlanmıştır. Bunlara ek olarak belirli yıllara ait Landsat uydu görüntüleri yardımıyla göldeki salınımların alçak ve yüksek kıyılar üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Göl etrafında yapılan alan araştırmaları ile de yukarıda bahsi geçen çalışmalar doğrultusunda elde edilen bulgular desteklenmiştir. Sonuç olarak göl çevresinde seviye değişimlerinin en belirgin şekilde izlenebildiği yerler, alçak kıyı kesimleri olmuştur. Hemen hemen tüm göl etrafında rastladığımız bu basık topografyanın en geniş yayılım gösterdiği alanlar, gölün doğu ve kuzeydoğusudur. Çalışma içerisinde başta kıyı çizgisi olmak üzere deltalar, sulak alanlar, plajlar gibi alçak kıyılar üzerindeki salınımlar sonucunda meydana gelen boğulma ve büyümeler tespit edilmiş; yerleşmeler, tarım alanları, yollar, çayır ve meralar gibi beşeri ortam üzerindeki etkiler de ortaya konulmuştur.
Keywords
Abstract
Level changes that have occurred in Lake Van from past to present have been the subject of investigation for many years due to their effects on both the physical and human environment. The studies carried out so far in the research area show that the oscillations experienced in Lake Van, which was formed by the activities of Nemrut Volcano in the Quaternary, have been experienced since the formation of the lake. The best evidence of these changes are the terrace warehouses located at various levels around the lake. Within the scope of the study, Van Lake level changes were examined and it was aimed to reveal the effects of these changes on the coasts. In this context, the lake level data of Tatvan Station, where regular measurements have been made since 1944, and the long-term climate data of the meteorological stations in the basin were discussed comparatively, thus revealing the strong relationship between climate elements and level changes. In addition, suitable maps were prepared based on the 1/25.000 scale topography maps belonging to the General Directorate of Mapping. In addition, the effects of oscillations in the lake on the low and high shores were determined with the help of Landsat satellite images of certain years. The findings obtained in line with the above-mentioned studies were supported by field studies conducted around the lake. As a result, the places around the lake where level changes can be observed most clearly are the low-lying coastal areas. The areas where this flattened topography, which we encounter almost all around the lake, is most widespread are the east and northeast of the lake. In the study, drowning and growths that occurred as a result of oscillations on low shores such as the coastline, deltas, wetlands and beaches were detected. In addition, the effects on the human environment such as settlements, agricultural areas, roads, meadows and pastures have also been revealed.