Author :
Abstract
Osmanlı döneminde geleneksel müziğin gelişimi pek çok araştırmacı tarafından incelenmiş, yapılan analizler sonucunda gerek perdeler, makamlar gibi nazari konular gerekse müzik anlayışının dönemsel süreci detaylandırılmıştır. Buna karşın çalgıların tarihsel gelişimleri ve Osmanlı sarayındaki durumu üzerine çok az değinilmiştir. Türk müziği tarihi üzerine yapılan çalışmalar göstermektedir ki; Osmanlı sarayında icra edilen müzik, ağırlıklı olarak “padişahın müziğe olan ilgisiyle” doğru orantılıdır. Askeri müziğin dışında saraydaki müzik yaşamı Enderun’da ve haremde sürdürülmekle beraber padişahın huzurunda da çalgılar icra edilmekteydi. Yine bununla beraber sarayda halk müziği, fasıl ve eğlence müziği varlığını sürdürmüştür. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan 18. Yüzyıla kadar geçen süreçte müzik geleneğinde İran-Arap kültürleri ile etkileşim görülmektedir. Kullanılan çalgıların bazılarında bu etkileşimin etkisiyle olduğu anlaşılmaktadır. Batılılaşma süreci ile beraber 18. yüzyıldan itibaren Avrupa çalgılarından olan keman, sinekeman, klarnet gibi batı sazları sarayda kendini göstermiş, saray müzisyenleri tarafından icra edilmeye başlanmıştır. Bu araştırmada Osmanlı sarayında yer alan telli çalgılardan ud ve lavta çalgıları incelenerek, saray müziği tarihinde bu çalgıların konumu tespit edilmeye çalışılmaktadır. Araştırma kapsamında konuyla ilgili olarak Osmanlı dönemine ait, müzik tarihi ve çalgıları hususundaki kitaplar ve makaleler taranmış, arşiv belgeleri ile çalgı resimleri içeren minyatürler ve resimler incelenerek ud ve lavta sazlarının Osmanlı sarayındaki yeri ve önemi belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
The development of traditional music in Ottoman period is investigated by many researchers and results of this study is detailed by giving attention to mode, pitch . However , historical development of instruments paid little attention Studies on the history of Turkish music shows us that music played in Ottoman palace is determined by the preference of Sultan . Music enviroment of Ottoman is maintained in enderun an harem and in front of the sultan. By the 18.th century , Ottoman music is highly influenced by Persia and Arabian culture. Instruments used in that era developed with the influence of these cultures. Westernization in 18.th century brough violin, clarinet to Ottoman palace and they were performanced by artmakers. In this study , with the investigations of stringed instruments used in Ottoman palace like ud and lavta , we tried to understand the impostance of these stringed musical instruments . The involment of this study includes well scanned articles , books , archive documents and picturer of instruments in the miniature.
