Author :
Abstract
Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin, genel bir ifadeyle insanların doğada bıraktıkları iz olarak değerlendirilebilecek kültür, geçmişten gelen deneyim ve birikimlerin gelecek kuşaklara aktarılmasında etkin bir rol oynar. Walter J. Ong’a göre sözlü kültür, birincil sözlü kültür ve ikincil sözlü kültür olmak üzere ikiye ayrılır. Birincil sözlü kültür dönemi insanlarının yazı gibi bir teknolojiye sahip olmamaları, bilgi ve deneyimlerini bir sonraki kuşağa sözlü kültür ürünleri yoluyla aktarmalarını gerektirmiştir. Bu süreçte toplum, kolektif bilince hitap eden ürünleri akılda tutma ve aktarma yolunu tercih etmiştir. Yazılı kültüre geçildiğinde toplumların bakış açısı aynı kalarak metinlerde toplumları bir arada tutan kültürel kodların yer alması söz konusu metinlerin benimsenişini ve kabullenilişini kolaylaştırmıştır. Günümüz Türk romancılığının önemli temsilcilerinden biri olan Buket Uzuner, Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları- Su ve Toprak olarak yayımladığı, Hava ve Ateş adlarıyla bir dörtleme olarak kaleme almayı planladığı romanlarında kadim kamanlık geleneği başta olmak üzere Türk kültürüne ait pek çok unsura yer vermiştir. Bu çalışmada sözlü kültürün yazılı kültüre etkisi bağlamında söz konusu roman dizisinin ikincisi olan Toprak adlı eserin gelenekten beslenen ve geleceğe taşınmasına zemin hazırlayan sözlü kültür unsurları ve bu unsurların romandaki işlevleri tespit edilecektir.
Keywords
Abstract
The culture, which is considered as the material and spiritual values created in the historical and social development process; as the whole of the tools which is used to create and transmit them to the next generations, and which shows the extent of the sovereignty of the human being on his natural and social environment; and as ‘hars’, crop and as the trace of human being in the nature, in more broader sense, plays an active role in transferring past experiences and knowledge to future generations. According to Walter J. Ong, oral culture is divided into two parts: primary oral culture and secondary oral culture. The primary oral culture period required people to transmit their knowledge and experiences through oral cultural products due to the fact that they did not have a technology like writing. In this period, society opted for keeping the products appealing to collective consciousness in mind and conveying to the society. When the written culture is adopted, while maintaining the viewpoint of societies, the inclusion of cultural codes that hold societies together in texts facilitated the adoption and acceptance of such texts. Buket Uzuner, one of the most prominent representatives of contemporary Turkish novelists, has included many elements of Turkish culture, especially archaic shaman tradition, in her novels, which were published with the names “The adventures of Defne Kaman the Incompatible – Water and Earth”, and in those which are planned to be received as a quartet with the names Air and Fire. In this study, the elements of oral culture within the second book of the quartet, namely Earth, which are fed from the tradition and set the ground for transmitting them to future, will be examined, and the functions of these elements in the novel will be determined within the context of the influence of oral culture on written culture.
