Author :
Abstract
Türk Edebiyatı tarihinde yaklaşık altı asır boyunca edebiyat ve medeniyet sahnesinde kalan, yetiştirdiği edebî şahsiyetler ve ortaya konulan eserler itibariyle oldukça önemli bir yeri bulunan Klâsik Türk Şiiri sadece Anadolu ile sınırlı kalmamış, oldukça geniş bir coğrafî alanda kurulup inkişaf etmiştir. Söz konusu şiirin coğrafyası denildiğinde ilk akla gelen yerlerden biri de Balkanlar’dır. Yetiştirdiği şair, münşi ve ediplerle Balkan coğrafyası, tarihî öneminin yanında aynı zamanda mühim bir edebî ve kültürel merkez durumundadır. Klâsik Türk şairleri, şiirlerini kaleme alırken Kur’ân-ı Kerîm, dinler tarihi, peygamberler tarihi, hadisler, astronomi, astroloji vb. olmak üzere pek çok unsurdan istifade etmişlerdir. Bahsi geçen unsurlardan biri de mekân adlarıdır. Bu bağlamda şairler, ortak İslâm medeniyeti ve kültürünün de malzemesi hâline gelmiş, edebî geleneğe ait mitolojik ve efsanevî ülke, şehir, ırmak adı gibi mekân isimlerinin yanında reel hayatta yer alan veya doğdukları, içinde yaşadıkları, herhangi bir vesileyle bulundukları vs. coğrafî yer adlarına da şiirlerinde yer vermişlerdir. Bahsi geçen mekânlardan biri de Balkanlar’dır. Makalede, söz konusu şiirin en önemli edebî mahsullerinden olan divanlarda Balkan coğrafyasına ait ırmak, şehir, kale gibi yer adlarının ne tür teşbihlere konu edildiği, hangi özellikleriyle ve hangi edebî sanatlara malzeme yapılarak ele alındığı dikkatlere sunulmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
The Classical Turkish Poetry prevails for about six centuries in the history of the Turkish Literature and yields literary personalities and works, and it is not limited to Asia Minor only but also it develops in a wide geography. It first connotates the Balkan region, which is a literary and cultural centre with its poets, munshis and men of literature. Classical Turkish poets use many elements such as Kur’ân-ı Kerîm, history of religions and prophets, hadiths, astronomy, astrology, etc. Toponyms are one of the elements. In this context, poets give place to mythological and legendary names of country, city, river, according to the literary tradition. They also consider, in their poems, the geographical toponyms in real life. The Balkans are one of the settings. It is our aim, in this presentation, to draw attention to how the names of river, castle, city, etc. are considered in terms of figures of speech such as similes.
