Author :
Abstract
Tunceli/Zeve Köyü ile Gaziantep/Yukarı Kayabaşı Köyü kökenli Kureyşan ocağı mensupları aynı atadan gelmektedirler. Bu ata, kimi sözlü anlatılara göre Horasan, kimine göre de Kirmanşah’tan 13. asrın başında Dersim yöresine gelen Kureyş aşiretinin bir mensubu ve ismi de Seyyid Mahmud-ı Kebir olan derviştir. Ehl-i Beyt soyundan gelen bu derviş, Peygamberin aşiretinin ismi unutulmasın diye aynı zamanda Kureyş mahlasını da kullanmıştır. Bu sebepten ocak mensuplarına, Kureyşanlılar denmiştir. Anadolu'ya gelen Kureyş aşiretinin bir kısmı Tunceli yöresinde kalırken, bir kısmı da Anadolu'ya dağılır. Mazgirt yöresinde kalanlardan bazıları da bir süre sonra Kureyş ile beraber Nazımiye’ye göç ederler. Kureyş burada evlenir ve yedi oğlu olur. Haydar adındaki oğlu genç yaşta sır olduğu için, Tunceli’deki soyu diğer altı oğlundan devam eder. Kureyş daha sonra çok sayıdaki talibleriyle beraber Nazımiye’yi terk eder. Pek çok yeri gezdikten sonra da, en son Yukarı Kayabaşı’na yerleşir ve burada da Sadır Kureyş adında bir oğlu olur. Bu çalışmada Tunceli yöresindeki Kureyşan ocağına ait gelenek ve göreneklerden bahsedilecektir. Bunun için kullanılan bilgilerin bir kısmı yazılı kaynaklardan, çoğunluğu ise aşiret mensubu yaşlı kişilerle yapılan ve kayıt altına alınmış olan görüşmelerden elde edilmiştir.
Keywords
Abstract
The members of the Qurayshin family with the origin of the village of Zeve in Tunceli and of the village of Yukarı Kayabaşı in Gaziantep come from the same ancestor. This ancestor is the dervish, who is a member of the Quraysh tribe coming to the Dersim region at the beginning of the 13th century from Khorasan or from Kirmanshah, and his name is Seyid Mahmud-i Kebir. This dervish who came from the family of Ahl-i Bayt also used the Quraysh agnomen so that the name of the Prophet's tribe was not forgotten. Therefore, the members of tribe were called as the Qurayshins. While some of the Quraysh tribe that came to Anatolia is settled in Tunceli region, some of them went to Anatolia. Some of them who stayed in Mazgirt migrated to Nazımiye with Quraysh after some time. Quraysh was married here and had seven sons. Because his son Haydar disappeared (sır olmak) when he was young, his descendants in Tunceli continued from the other six sons. Afterwards, Quraysh left Nazimiye together with his many talib. After visiting many regions, he finally settled in Kayabaşı, and had a son named Sadır Quraysh there. In this study, the traditions belonging to the Qurayshin family in Tunceli region will be mentioned. Some of the information used for this was obtained from the written sources, while the majority of that was obtained from the interviews which were made with the elderly members of the tribe.
