ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İNTERNET BAĞIMLILIĞINDA SOSYAL ÖĞRENMENİN VE MODEL ALMANIN ROLÜ ÜZERİNE NİTEL BİR İNCELEME
Author :
Abstract
İnternet bağımlılığı günümüz toplum yapısı içinde önemli ve yaygın bir bağımlılık türüdür. İnternet bağımlılığı her yaşta önemli bir sorundur ama bu durum ergenlik döneminde daha riskli bir tablo içerir. Ergenler internet bağımlılığını çeşitli nedenler yoluyla öğrenir ve geliştirirler. Bu öğrenme türlerinde biride sosyal öğrenme teorisi başlığı altında model alma davranışı yolu ile öğrenmedir. Bu araştırma üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı geliştirme davranışında sosyal öğrenmenin rolü üzerindeki etkisini araştırmak için yapılmıştır. Araştırma 15 üniversite öğrencisiyle gerçekleştirilmiş nitel bir çalışmadır. Veri toplama aracı olarak görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Sonuçlar içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır; İnternet sürecine girme genellikle ilköğretim döneminde başlamıştır ve ağırlıklı olarak lise döneminde de yoğunlaşarak devam etmiştir. Üniversite öğrencilerinin internete başlama ve bağımlılık geliştirme sürecinde en fazla arkadaşların etkili olduğu, arkadaş ortamında pekiştirildiği ve arkadaşların davranışlarının model alındığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Internet addiction is an important and common type of dependence in today's social structure. Internet addiction is an important problem at any age, but this situation is more risky in adolescence. Adolescents learn and develop internet addiction through various reasons. One of these types of learning is learning through model behavior under the heading of social learning theory. This study was conducted to investigate the effect of university students on the role of social learning in the development of internet addiction. The study was a qualitative study conducted with 15 university students. Interview technique was used as data collection tool. The results were evaluated by content analysis. Findings obtained from the research are as follows; the introduction of the Internet process has generally started in primary education and has continued in the high school period. In the process of internet start-up and addiction development, it was concluded that the most effective friends were influenced by the friends and the behaviors of the friends were modeled.
Keywords
- Amerikan Psikoyatri Birliği Mental Bozuklukların El Kitabı. Dördüncü Baskı. ( DSM IV ), D, N.( 1999).
- Arnas, Aktaş, Y. ( 2005). 3-18 Yaş Grubu Çocuk ve Gençlerin Interaktif İletişim Araçlarını Kullanma Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. The Turkish On Lıne Journal Of Educational Technology, 4 ( 4): 59-66.
- Aslan ,E, Yazıcı, A. ( 2016). Üniversite Öğrencilerinde Internet Bağımlılığı ve İlişkili Sosyodemografik Faktörler. Klinik Psikiyatri 19, 109-117.
- Atabek, E. ( 1998 ). Çocuklar, Büyükler ve Tavşanlar. Altın kitapları Yayınevi.İstanbul.
- Batıgün, D, Hasta, D. ( 2010). Internet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Kişiler Arası İlişki Tarzları Açısından Bir Değerlendirme. ANADOLU Psikiyatri Dergisi.11/3, 213-219.
- Bayraktar, F.( 2001). İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Bayraktutan , F. ( 2005). Aile içi İlişkiler Açısından Internet Kullanımı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Yapı- Sosyal Değişme Bilim Dalı. İstanbul.
- Block, J,J.( 2008). Issues for DSM V: İnternet Addiction. Am J Psychiatry; 165: 306-307.
- Caplan, S.E.(2003). Preference for online Social İnteraction : a Theory of Problematic Internet Use and Psychosocial well Being Communication Research.30 ( 6), 625-648.
- Caplan, S.E. ( 2002). Problematic Internet Use and Psychosocial Well- being. Development of a Theory – Based Cognitive Behavioral Measurement Insturument. Computers in Human Behavior. 18- 553-575.
- Caruso, D. ( 1998). Critics are Picking Apart a Professor ‘s Study That Linked Internet Use to Lone Liness and Depression. Newyork Times. C5.
- Chen, K, Tarn, J.M, HAN, b.t.( 2004). Internet Dependency.It’ s Impact On Online Behavioral Patterns in E- Commerce, Human Systems Management, 23, 49-58.
- Chou, C, Condron, L & Belland, J.C. ( 2005) . a Review of The Research on Internet Addiction. Educational Psychology Review : 17 ( 4 ). 363-388.
- Chou, C ve Hsiao , M.C .( 2000). Internet Addiction , Usage Gratification and Pleasure Experience: The Taiwan College Students Case, Computers & Education , 35 ( 1 ). 6580.
- Demiriz, S, Öğretir, A,D .( 2007). Alt ve üst Sosyo Ekonomik Düzeydeki 10 yaş Çocuklarının Anne Tutumlarının İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi ( 15) , 1, sf. 105-122.
- Dinç, M.( 2010). İnternet Bağımlılığı. Ferfir Yayınları. İstanbul.
- Egger, O & Rauterberg, M. ( 1996). Internet Behaviour and Addiction Unpublished Master’s Thesis. Work & Organisational psychology Unıt ( If AP ) .Swiss Federal Institute of Technology ( ETH) , Zurıh
- Esen, B.K. ( 2007). Akran Baskısı ve Algılanan Sosyal Destek Değişkenlerine göre Ergenlerde Internet Bağımlılığının Yordanması I. Uluslararası Bağımlılık Kongresi. İstanbul.
- Ersoy, Ö ve Şahin , F. ( 1999). 0-6 Yaş Döneminde Anne Baba Eğitiminin Önemi. Mesleki Eğitim Dergisi, 1, sf.58-62
- Fish,A.M, Lix, M,C, Carrick ,K, Butler, S,T, Stanton, B, Brumitt, G.A ve Diğ.( 2008). Early Childhood Computer experience and Cognitive Development among Urban Lowİncome Preschoolers. Journal of Educational Computing Research, 38, 97-113.
- Fuchs,C. ( 2013). Internet and Society : Social Theory in The Information Age. Salzburg. Routledge.
- Gander, M,J , Gardiner, H, W( 2010) . Çocuk ve Ergen Gelişimi. ( Çev: A.Dönmez, N. Çelen, B, Onur), 7 Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
- Greenfield, D.N. ( 1999). Virtual Addiction: Sometimes New Technology can Create New Problems. Erişim tarihi. 24.04. 2019. http:// www. Virtual- addiction .com/ pdf/ natüre internet addiction. Pdf.
- Greenfield, D, N. ( 1999). Psychological Charecters of Compulsive Internet Use: a Preminary Analysis. Cyberpsychol Behaw, 2 : 403-412.
- Griffiths, M, D. ( 2000). Internet Adiiction: Time to be Taken Seriously? Addiction Research: 8: 413-418.
- Griffiths, M,D. ( 1996). Behavioral Addictions: An Issue for Everybody ? . Journal of Work Place Learning. 8: 19-25.
- Henderson , E.C ( 2001). Understanding Addiction. University Press of Mississippi. 4- 153.
- Goldberg, I.( 1996). Internet Addiction Disorder Retrieved February. 10.2009 from .http:// www. Rider.edu/ -suler/ psycber/ Support gp.html.Günüç, S ve Kayri, M. ( 2008). Sayısal Uçurum ve Internet Bağımlılığı Paradigmasının Lojistik Regresyon ile Açımlaması. Ege Üniversitesi Uluslararası 2. BÖTE Sempozyumu. Kuşadası.
- Gündüz, Ç.H, Ekşioğlu, S, Tarhan, S.( 2017). Problematic Internet Usage: Personality Traits, Gender, Age and Effect of Dispositional Hope Level. Eurasian Journal of Educational Research 70, 57- 82.
- Kandell, J.J.( 1998). Internet Addiction on Campus. The Vulnerability of College Students Cyberpsychology & Behavior, 1 ( 1 ). 11-17.
- Kim, S & Kim , R. ( 2002). A Study of Internet Addiction : Status , Causes and Remedies- Focusing on The Alienation Factor International Journal of Human Ecology. 3 ( 1 ), 119.
- Kocaman, O, Aktepe, E, Sönmez, Y.( 2017). Isparta İl Merkezi Lise Öğrencilerinde Olası İnternet Bağımlılığı İle Saldırganlık ve Empati Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anatolian Journal of Psychiatry .18/6. 602-610.
- Kubey, R.W, Lavin, M.J & Barrow, J.R.( 2001). Internet Use and Collegiate Academic Performance Decrements: Early Findings. Journal of Communication. 52 ( 2), 366-382.
- Leung, L.( 2004). Net- Generation Attributes and Seductive Properties of the Internet as Predictors of online Activities and Internet Addiction. Cyberpsychology & Behavior, 7 ( 3 ).
- Mızrakçı, Ş. ( 1994). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarına Etki eden Faktörler. Demografik Özellikleri, Kendi Yetiştiriliş Tarzları, Çocuk Gelişimine İlişkin Bilgi Düzeyleri ve Çocuğun Mizacına İlişkin Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi , Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , İzmir , Türkiye.
- Maccoby, E ve Martin, J. ( 1983). Socialization in The Contex of The Family: Parent- Child İnteraction. İn E.M , Hetherington ( ED). PH. Mussen ( Series Ed )Handbook of Child Psychology and Socialization , personality and Social Development ( pp.1-10) Newyork: Wiley.
- Morsünbül, Ü.( 2014). Ergenlik Döneminde Internet Bağımlılığı: Kimlik Stilleri ve Seçeneklerin Saplantılı Araştırılması ile İlişkileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 77-83.
- Odabaşı, H.F, Kabakçı, I, Çoklar, A, N. ( 2007). İnternet Çocuk ve Aile2 nd.ed., Nobel Basımevi, Ankara.
- Subrahmanyam, K, Smahel , D, Greenfield, P. ( 2006). Connecting Developmental Consructions to The İnternet: Identity Presentation and Sexual Exploration in on line Teen Chat rooms. Developmental Psychology. 42: 395-406.
- Song I, Larose, R, et.al.( 2004). Internet Gratifications and Internet Addiction : On The Uses and Abuses of New Media , Cyberpsychology and Behavior .7 ( 4). 384- 394.
- Soule, L.C, Shell, L.W ve Kleen B.A. ( 2003 ). Exploring Internet Addiction : Demographic Characteristics and Stereotypes of Heavy Internet Users. The Journal of Computer Information Systems .44 ( 1 ) .64-73.
- Şimşek, N, Kılıç, A.N.( 2015). Lise Öğrencilerinde Umutsuzluk ve internet Bağımlılığı. TAF Preventive Medicine Bulletin .14/1, 7-14.
- TÜİK 2013 ve 2018 Araştırma Sonuçları.
- Wang, W. ( 2001). Internet Dependency and Psychosocial Maturity among College Students, Int. J Human –Computer Studies, 55, 919- 938.
- Yavuzer, H ( 2005) . Çocuk Psikolojisi. ( 27. Baskı ),Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
- Young, K, S . ( 1996) . Internet Addiction: The Emergence of a New Clinical Disorder. Cyberpsychol Behav : 3: 237-244.
- Yörükoğlu, A. ( 2000). Değişen Toplumda Aile ve Çocuk. Özgür Kitabevi Yayınları, Ankara
- Young, K.S & Rodgers , R. ( 1998). The Relationship Between Depression and Internet Addiction. Cyberpsychology & Behavior, 1 ( 1 ). 25-28.
