Author :
Abstract
Beş Şehir (1946), Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962) tarafından kaleme alınan ve Türkiye’nin beş şehrini –Ankara, Erzurum, Konya, Bursa, İstanbul – konu edinen beş denemeden oluşan bir eserdir. Eser, birçok bakımdan incelenmiş ve yabancı dillere çevrilmiştir. Bu çalışma, eseri bir tahkiye olarak değerlendirmeyi, eserin kurmaca özelliklerini ve unsurlarını belirlemeyi amaçlar. Bu amaçla eser üzerinde, frekans çalışmasından kısmen faydalanılarak bir içerik incelemesi yapıldı. İstatistik sonuçları değerlendirilirken eserin içeriği göz önünde bulunduruldu ve varılan hükümler metne dayandırıldı. Gerçekten ziyade kurmacaya dayalı bir anlatı olan Beş Şehir’de bir toplumun dinden ve gelenekten kaynaklanan ve artık geçmişte kalan zevklerine hüzünlü bir bakış vardır. Anlatıcı, beş şehrin hikâyesini duygusal bir yaklaşımla ve büyülü bir atmosfer oluşturarak anlatır. Bu hikâyeler üst katmanda birbirinden ayrı olduğu gibi onları birleştiren bir alt katman vardır. Eser, Tanpınar’ın bir millet kavramı oluşturma çabası olarak da okunabilir.
Keywords
Abstract
Ahmet Hamdi Tanpinar’s (1901-1962) Beş Şehir (Five Cities, 1946) is a well-known literary work in Turkish literature consisting of five essays on five cities of Turkey which are Ankara, Erzurum, Konya, Bursa, and Istanbul. The book has been examined in many ways and translated into foreign languages. This study, aims to evaluate the work as a narrative, and to determine the narrative characteristics and fictional elements of it. For this purpose, a content analysis was conducted on the work partially using frequency. To evaluate the statistical results effectively, final conclusions were based on the text considering the content of the work. In Five Cities, which is a fictional narrative than a factual one, there is a sad glimpse into the tastes of a society that originate from religion and tradition and are now a thing of the past. Creating a magical atmosphere, the narrator narrates the stories of the five cities adoptig an emotional approach. These stories are separate from each other in the external narrative layer, and there is an internal narrative layer that unites them. The work can be seen as Tanpinar’s endeavor to shape a concept of nation.
Keywords
- Akün, Ömer Faruk (1962). “Ahmet Hamdi Tanpınar”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi (İstanbul Üniversitesi), vol. XII, 31 December 1962, pp. 1-32.
- Ayvazoğlu, Beşir (2016). “Beş Şehir Nasıl Yazıldı ve Yayımlandı?”. Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar, pp. 7-26. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Banarlı, Nihad Sami (1997). Yahya Kemal’in Hatıraları. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.
- Enginün, İnci (2003). “Tanpınar’ın Şiir Çalışması”, Doğumunun 100. Yılında Ahmet Hamdi Tanpınar. Ed.: Sema Uğurcan, pp. 47-56, İstanbul: Kitabevi.
- Enginün, İnci ve Kerman, Zeynep (2010). Günlülklerin Işığında Tanpınar’la Başbaşa. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Çavuşoğlu, Mehmed (2008). “Beş Şehir’i Okurken”, “Bir Gül Bu Karanlıklarda”, Tanpınar Üzerine Yazılar. Ed.: Abdullah Uçman ve Handan İnci, pp. 171-173. İstanbul: 3F Yayınevi / Diriliş, issue 3, December 1969, pp. 19-25.
- Genette, Gérard (1983). Narrative Discourse, An Essay in Method. Transl.: Jane E. Lewin. Ithaca, New York: Cornell University Press.
- Gülgönül, Mehmet (2016). “Tanpınar’ın Dünyasında Bursa, Bursa’nın Dünyasında Tanpınar”. Tanpınar’ın Dünyasında Bursa, Taşlarda Gülen Rüya. Yayına Ed.: Yasin Doğru, pp.4769. Bursa: Osmangazi Belediyesi Yayınları.
- Kaplan, Mehmet (1997). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- _____________ (2013). Tanpınar’ın Şiir Dünyası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kerman, Zeynep (2007). Tanpınar’ın Mektupları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Koç, Murat (2014). Ahmet Hamdi Tanpınar Araştırmaları, Ömrün Gecesinde Sükût. İstanbul:
- Okay, M. Orhan (2010). Bir Hülya Adamının Romanı, Ahmet Hamdi Tanpınar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (1969). Beş Şehir. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- _____________________ (1995). Yahya Kemal. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- _____________________ (2002). Mücevherlerin Sırrı, Derlenmemiş Yazılar, Anket ve Röportajlar. Ed.: İlyas Dirin, Turgay Anar, Şaban Özdemir. İstanbul: Yapı Kredi
- _____________________ (2013a). Yaşadığım Gibi. Ed.: Birol Emil. İstanbul: Dergâh
