ÜSTÜN ZEKÂLI ÖĞRENCİLERİN SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN KARİYERLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı üstün zekalı öğrencilerin sosyal bilgiler dersinin kariyerlerine yönelik görüşlerini belirlemek ve kariyer farkındalık etkinlikleri konusunda görüşlerini olumlu yönde değiştirmek için hazırlanan etkinliklere yönelik öğrenci görüşlerini incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yönteminin kullanıldığı araştırma 2018-2019 eğitim öğretim yılında 46 üstün zekalı öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada dört etkinlik uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak da kariyere etki eden dersleri belirleme formu, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve etkinlik değerlendirme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel ve içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırmada etkinliklerin uygulanmasından sonra öğrencilerin sosyal bilgiler dersinin kariyerlerine yönelik görüşlerinde olumlu yönde değişim olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik farklı bir bakış açısı kazandıkları, dersin günlük hayattaki öneminin ve kullanım alanlarının, disiplinler arası özelliğinin, kazandırdığı iletişim ve araştırma becerileri ile değerlerin farkına vardıkları sonuçlarına da ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The overall aim of this research is to determine the gifted students’ views on social studies lesson regarding their career and to examine their views on the activities prepared to change their views on career awareness activities in a positive way. The research employed a case study design, one of the qualitative research methods. This research was carried out with 46 gifted students who were selected by the criterion sampling method, which is one of the purposive sampling methods, during the 2018-2019 academic year. Four activities were implemented in the research. This research deployed career determination course form, semi-structured interview form and activity evaluation form as data collection tools. Descriptive and content analysis were used during data analysis. Research results revealed that students’ views on the social studies lesson regarding their careers changed positively after the implementation of the activities. Besides, the gifted students were identified to gain a different perspective on social studies lesson, and they raised awareness about the significance of the lesson in daily life and its use areas, interdisciplinary characteristics, communication and research skills as well as values.
Keywords
- Alazzi, K. ve Choido, J. (2004). Students perception of social studies, a study of middle school and high school students in jordan. International Journal of Scholarly Academic Intellectual Diversity 8(1), 3- 12.
- Atalay, Z. Ö. (2014). Farklılaştırılmış sosyal bilgiler öğretiminin üstün zekâlı öğrencilerin akademik başarı, tutum, eleştirel düşünme ve yaratıcılıklarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
- Barr, R., Barth, J.L. ve Shermis, S.S. (2013). Sosyal Bilgilerin Doğası. (Çev.Ed. Cengiz Dönmez). Ankara: Pegem Akademi.
- Bayır, Ö. G. (2016). Nitelikli toplumları oluşturmada sosyal bilgiler dersinin rolü: sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri, Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry (TOJQI,) 7(4), 493-520.
- Bolat, Y. (2018). An investigation on metaphorical perceptions of gifted students towards the concepts of social studies course, social studies teacher, and science and arts center. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 6(4), 17-35. DOI: http://dx.doi.org/10.17478/JEGYS.2018.82
- Can, A. ve Taylı, A. (2004). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 321-346.
- Corbin, S. S. (1997). Comparisons With Other Academic Subject and Selected Ġnfluences on High School Students Attitudes Toward Social Studies. Journal of Social Studies Research, 21(2), 13-18.
- Creswell, J.W. (2007). Qualitative İnquiry And Research Design: Choosing Among Five Approaches (2nd ed.). USA: Sage Publications.
- Çam, U. ve Bolat, H. (2018). Değerler Eğitimine Yönelik Hazırlanan Eğitsel Bir Oyuna Yönelik Öğrenci Görüşleri. V. Uluslararası Üstün Yetenekliler ve Eğitimi Kongresi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep
- Çitil, M. ve Kılıç, M.Ö. (2019). Özel Yetenekliler Alanına Giriş, (Edt. Oktay Kılıç & Mahmut Çitil) Özel Yetenekli Öğrencim Var. Ankara: MEB Yayınları.
- Deveci, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımı. The Turkish Online Journal of Educational Technology (TOJET,) 4(3), 159-166.
- Doğanay, A. (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 77-96.
- Hökelekli, H. ve Gündüz, T. (2004). Üstün Yetenekli Çocukların Karakter Özellikleri Ve Değerler Eğitimi, (Edt. Adnan Kulaksızoğlu, Ahmet Emre, Bilgili, Mustafa Ruhi Şirin), Üstün Yetenekli Çocuklar Bildiriler Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Gökdere, M. ve Çepni, S. (2003). Üstün yetenekli çocuklara verilen değerler eğitiminde öğretmenin rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 93-107.
- Gömleksiz, M.N. ve Cüro, E. (2011). sosyal bilgiler dersi öğretim programının toplumsal ihtiyaçları karşılama düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri (Diyarbakır İli Örneği). Millî Eğitim Dergisi, Bahar(2011), 145-166.
- Hartung, P. J., Porfeli, E. J. ve Vondracek, F. W. (2005). Child vocational development: A review and reconsideration. Journal of Vocational Behavior, 66, 385-419.
- Johnson, A.P. (2014). Eylem Araştırması El Kitabı. (Çeviri Editörü, Yıldız UZUNER ve Meltem ÖZTEN ANAY). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Keçe, M. ve Merey, Z. (2011). İlköğretim sosyal bilgiler kazanımlarının sosyal bilim disiplinlerine ve disiplinler arası anlayışa uygunluğunun belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 110-139.
- Köse, T. A. ve Yangın, S. (2015). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin bilimsel kariyer ilgileri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 45-66.
- Kurnaz, A., Çiftçi, Ü. ve Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
- MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. https://docs.google.com/viewer?url=http%3A%2F%2Fmufredat.meb.gov.tr%2FDosyala r%2F201812103847686SOSYAL%2520B%25C4%25B0LG%25C4%25B0LER%2520 %25C3%2596%25C4%259ERET%25C4%25B0M%2520PROGRAMI%2520.pdf
- Mertol, H., Doğdu, M. ve Yılar, B. (2013). Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları, Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 1(3), 176-183.
- Miles, B.M. ve Huberman, A.M. (2015). Nitel Veri Analizi. (Çeviri Editörleri, Sadegül Akbaba Altun & Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
- NCSS (2019). National Curriculum Standards for Social Studies: Introduction. https://www.socialstudies.org/standards/introduction adresinden 16.03.2019 tarihinde erişilmiştir.
- Ocak, G, Yazıcı, S., Kısa, Y. ve Dönmez, L. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin hikâyelerle işlenen sosyal bilgiler öğretimine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi (Manisa il merkezi örneği). Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 147-170.
- Özkal, N., Güngör, A. & Çetingöz, D. (2004). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları. Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri. Güz(40).600-615.
- Öztürk, C. ve Baysal N. (1999). İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 13-21.
- Öztürk, C. (2012). Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Ed. Cemil ÖZTÜRK) Sosyal Bilgiler: Toplumsal Yaşama Disiplinlerarası Bir Bakış. Ankara: Pegem Akademi.
- Öztürk, T. & Keçe, M. (2015). 7. Sınıf öğrencilerinin bakış açısıyla sosyal bilgiler. Uluslararası Türk Eğitim Bilim Dergisi, 298-310.
- Safran, M. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretimine Bakış, (Edt. Bayram Tay, Adem Öcal) Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Schug, M. C., Todd, R.J. & Beery, R. (1982). Why Kids Don't Like Social Studies. Meeting of the National Council for the Social Studies. Boston, MA.
- Schultheiss, D.E.P., Palma, T.V. ve Manzi, A.J. (2005). Career development in middle chidhood: a qualititive inquiry. The Career Development Quarterly. The Career Development Quarterly, (53), 246 - 262.
- Uzun, A. (2006). Üstün veya özel yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Yayla, A. & Bacanlı, F. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile karar verme stilleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(3), 1148-1159.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yiğit, Ö. & Güçin, G. (2017). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Algısı. VI. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
