Author :
Abstract
Bu çalışmada akupunktur, aposteriori, dozer ve fagot sözcüklerinin köken tespiti ele alınmaktadır. Bunun için öncelikle bu sözcüklerle ilgili olarak çeşitli Türkçe sözlüklerdeki verilere bakılmış, kökenleri hakkında yazılanlar karşılaştırılmıştır. Ardından bu sözcüklerin birbirinden farklı Türkçe sözlüklerdeki kökenleri ve anlamları yazılmış, ayrıca gereken yabancı sözlüklerdeki anlamları da incelenmiştir. Bunun yanı sıra söz konusu sözcüklerin kaynak dildeki telaffuz bilgilerine de yer verilerek Türkçedeki biçimiyle kıyaslanmıştır. Sözlüklerde bulunup bulunmamalarına göre tarihî verilere ulaşılmıştır. Böylelikle Türkçe ve yabancı kaynaklardaki tarihî, anlam ve ses verileri sayesinde akupunktur, aposteriori, dozer ve fagot sözcüklerinin Türkçeye hangi dilden alıntılandıklarının doğru tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada yer alan akupunktur, aposteriori, dozer ve fagot sözcükleri açısından bazı Türkçe sözlüklerin farklı köken bilgilerine yer verdikleri, bazı sözlüklerin ise görüş birliğine vardıkları görülmüştür. Köken konusundaki görüşümüzün bazı sözlüklerle uyuşurken diğer birtakım sözlüklerle uyuşmadığı sonucuna varılmıştır. Bunun nedenleri tarihî, ses bilimsel ve anlam bilimsel verilere dayandırılarak açıklanmıştır.
Keywords
Abstract
This study investigates the diagnosis of the origins of the words akupunktur, aposteriori, dozer and fagot. To this end, primarily various Turkish dictionaries have been examined regarding these words, and what is written about their origins has been compared. Following this, diverse origins and semantics of these words across multiple Turkish dictionaries have been provided. Moreover, their corresponding semantics in the required non-Turkish dictionaries have been explored. Besides, pronunciations of the given words in various languages have been provided and compared with their correspondings in Turkish. Historical data have been gathered depending on whether the words are found in the dictionaries. Therefore, it has been aimed to make a precise diagnosis of the languages from which the words akupunktur, aposteriori, dozer and fagot have been transferred to Turkish language through the help of historical, semantics and phonetics data in the Turkish and non-Turkish resources. It has been observed that some Turkish dictionaries provide different origins for the words akupunktur, aposteriori, dozer and fagot whereas some other dictionaries have reached an agreement. It has been concluded that our opinion of the origins overlaps with that of some dictionaries whereas it does not with that of some others. The reasons for this have been explicated based on historical, phonetics and semantics data.
Keywords
- Ayverdi, İlhan, (2011), Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Yayınları, İstanbul.
- Karaağaç, Günay, (2015), Türkçenin Alıntılar Sözlüğü, Akçağ Yayınları, Ankara.
- Meninski, Franciscus à Mesgnien, (2000), Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae- Arabicae-Persicae: Lexicon Turcico-Arabico-Persicum (haz. Mehmet Ölmez), Simurg Yayınları, İstanbul.
- Pons Groβwörterbuch: Englisch-Deutsch/Deutsch-Englisch, (2005), Ernst Klett Sprachen GmbH, Stuttgart.
- Ragazzini, Giuseppe; Biagi, Adele, (2006), Dizionario Inglese Italiano Italian English Dictionary, Zanichelli, Bologna.
- Redhouse, Sir James William, (1987), A Turkish and English Lexicon: shewing in English the significations of the Turkish terms, Librairie du Liban, Beirut.
- Robert, Paul, (2001), Le Grand Robert de la langue française, Dictionnaires Le Robert, Paris.
- Saraç, Tahsin, (2003), Büyük Fransızca-Türkçe Sözlük: Grand Dictionnaire Français-Turc, Adam Yayınları, İstanbul.
- Sezgin, Fatin, (2004), Türkçede Batı Kaynaklı Kelimelerin Yoğunluğu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- Sözer, Vural, (1964), Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Atlas Kitabevi, İstanbul.
- Steuerwald, Karl, (1993), Deutsch-Türkisches Wörterbuch (Almanca-Türkçe Sözlük), Otto Harrassowitz, Wiesbaden.
- Şemseddin Sâmi, (2002), Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Tietze, Andreas, (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı: Sprachgeschichtliches und etymologisches Wörterbuch des Türkei-Türkischen, C. 1 (A-E), Simurg Yayınları, İstanbul.
- Tietze, Andreas, (2009), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı: Sprachgeschichtliches und etymologisches Wörterbuch des Türkei-Türkischen, C. 2 (F-J), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien.
- Türkçe Sözlük, (2011), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü, (2015), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- Wahrig, Gerhard, (1997), Deutsches Wörterbuch, Bertelsmann Lexikon Verlag, Gütersloh.
- Webster, Noah, (1996), Webster’s Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language, Random House Value Publishing, New York.
