Author :
Abstract
Haçlı Seferlerinin birçok nedeni mevcut olmakla birlikte bunların en önemlilerinden biri Peçenekler, Selçuklular ve Çaka Beyliği (1081-1093) tarafından sürekli sıkıştırılan Bizans Devleti’nin Batı’dan yardım istemiş olmasıydı. Bizanslılar, Batı’dan yardım isterken Haçlıları paralı asker olarak kullanabilecekleri, Selçuklulara karşı kaybetmiş oldukları toprakları onlar sayesinde geri alabilecekleri, daha sonra da Haçlıların ülkelerine geri dönecekleri düşüncesini taşımaktaydılar. Fakat süreç bu şekilde işlemedi. Haçlılar Anadolu’ya yalnızca Bizanslılara yardım etmek için değil, yeni topraklar fethederek yerleşmek için gelmişlerdi. Nitekim I. Haçlı Seferi sonrasında kurulan Haçlı devletleri Haçlıların bu niyetlerinin en bariz göstergesiydi. Öte yandan Haçlılarla ilgili sorun bu kadarla da sınırlı değildi. Onlar geçtikleri yerleri adeta ateş ve kül yığınına çevirmiş, Balkanlarda büyük huzursuzlukların yaşanmasına sebebiyet vermişlerdi. Buna bağlı olarak Bizanslılar, Haçlılarla hareket etme fikrini yeniden gözden geçirmiş, II. ve III. Haçlı Seferleri sırasında onlara yardım etmekten imtina etmişlerdi. Hatta elimizde bulunan tarihî veriler, Bizanslıların, Haçlı kalabalıklarına sundukları rehberlik hizmeti ile onları sarp güzergâhlara sevk ettiğini ve bir anlamda Anadolu’daki Türkmenlerin önüne attıklarını göstermektedir. Bunun ya da buna dönük algının Haçlıların Bizans’a ilişkin fikirlerini doğal olarak olumsuz manada yeniden biçimlendirdiği söylenebilir. Bu metinde söz konusu algı dönüşümü ele alınmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Although there were many reasons for the Crusades, one of the most important of these was that the Byzantine State, which was constantly pressed by Pechenegs, Seljuks and Çaka Principality (1081-1093), requested assistance from the West. When the Byzantines asked for help from the West, they thought that they could use the Crusaders as mercenaries, that they could take back the lands they had lost against the Seljuks and then the Crusaders would return to their countries. But the process did not work that way. The Crusaders came to Anatolia not only to help the Byzantines but to settle by conquering new lands. As a matter of fact, the Crusader states established after the First Crusade were the most obvious indication of these intentions of the Crusaders. On the other hand, the problem with the Crusaders was not limited to this. They turned their places into a pile of fire and ash, causing great unrest in the Balkans. Consequently, the Byzantines revised the idea of acting with the Crusaders and refused to help them during the Second and Third Crusades. In fact, the historical data that we have shows that the Byzantines sent them to the steep routes with the guidance service they offered to the Crusaders and threw them before the Turkmens in Anatolia. It can be said that this naturally re-shaped the perceptions of Crusaders about Byzantium. In this paper, the transformation of this perception will be discussed.
Keywords
- Altan, Ebru, II. Haçlı Seferi (1147-1148), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2003.
- Anna Komnena, Alexiad, çev. Bilge Umar, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1996.
- Anonim, Haçlı Tarihi, çev. Ergin Ayan, Selenge Yayınları, İstanbul 2013.
- Cahen, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu’da Türkler, çev. Yıldız Moran, E Yayınları, İstanbul 1994.
- Demirkent, Işın, “Haçlı Seferlerinin Mâhiyeti ve Başlaması,” Haçlı Seferleri ve XI. Asırdan Günümüze Haçlı Ruhu Semineri (26-27 Mayıs 1997), Bildiriler, İstanbul 1998, s. 1-14.
- Demirkent, Işın, “Haçlılar,” DİA, XIV, İstanbul 1996, s. 525-546.
- France, J. Victory in the East: A Military History of the First Crusade, Cambridge University Press, Cambridge 1994.
- Fulcherius Carnotensis, Kudüs Seferi, çev. İlcan Bihter Barlas, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2009.
- Gölgesiz Karaca, Sevtap, “I. Haçlı Seferi (1096) Öncesinde Bizans İmparatorluğu’nun Siyasî Durumuna Bakış,” Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2/4, Temmuz 2012, s. 141-153.
- Gregory Abû’l-Farac, (Bar Hebraeus), Abû’l-Farac Tarihi, II, İngilizce çev. Ernest A. Wallis Budge, Türkçe çev. Ömer Rıza Doğrul, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999.
- Harris, J. Byzantium and Crusades, The Both Press, New York, London 2003.
- Holt, P. M., Haçlılar Çağı, çev. Özden Arıkan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2003. Yayınları, Ankara 2001.
- İnce, Fatma, “Geoffrai de Villehardouin’in Kroniğine ve Çeşitli Kaynaklara Göre IV. Haçlı seferinin İstanbul Üzerindeki Etkileri,” İstanbul Tarihi: Medeniyetlerin Buluşma Noktası Olarak İstanbul, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Konya 2012, s. 623646.
- İnce, Fatma, “Haçlılarla Mücadelede Önemli Bir İsim: Nureddin Mahmud b. Zengi,” VI. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, C. I, TÜDAS, Azerbaycan 2019, s. 85-92.
- İnce, Fatma, Nureddin Mahmud b. Zengi ve Haçlılarla Mücadelesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde 2011.
- J. Harris, Byzantium and Crusades, The Both Press, New York, London 2003.
- Kaleli, Emrullah, “Bizans ve Haçlı Seferleri,” III. INES Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri Kitabı, Alanya 2018, s. 1254-1259.
- Kanat, Cüneyt ve Devrim Burçak, Sorularla Haçlı Seferleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2013.
- Kesik, Muharrem, Selçukluların Haçlılarla İmtihanı, Timaş Yayınları, İstanbul 2018.
- Koca, Salim, “Haçlı Seferleri Sebep ve Sonuçları Bakımından Nasıl Değerlendirilebilir?,” Gazi Akademik Bakış, 10/20, 2017, s. 15-15-35.
- Lemerle, Paul, Bizans Tarihi, çev. Galip Üstün, İletişim Yayınları, İstanbul 2013.
- Magnus von Reichersberg, “The Chronicle of Magnus of Reichersberg,” The Crusade of Frederick Barbarossa: The History of the Expedition of the Emperor Frederick and Related Text, trans. G. A. Loudi, Ashgate Publishing, Burlington 2010, s. 149-168.
- Norwich, J. J., Byzantium: The Decline and Fall, Borzoi Books, New York 2001.
- Odo de Deuil, De Profectione Ludavici VII in Orientem, The Journey of Louis VII to the East, İngilizce çev. Virginia G. Berry, Columbia University Press, New York 1948.
- Oldenbourg, Zoe, The Crusades, İngilizce çev. Anne Carter, New York 1996.
- Peter Tudebodus, Bir Tanığın Kaleminden Birinci Haçlı Seferi, trc. ve notlar: Süleyman Genç, Kronik Kitap, İstanbul 2019.
- Phillips, J., Defenders of the Holy Land: Relations Between the Latin East and the West, 1119- 1187, Clarendon Press, Oxford 1996.
- Remensis, Robertus (Robertus Manachus), Robert the Mark’s History of the First Crusade: Historia Iherosolimitana, İngilizce çev. Carol Sweetenham, Ashgate Publishing, Cornwall: Burlington 2005.
- Turan, Osman, Selçuklular Zamanında Türkiye, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2004.
- Urfalı Mateos Vekayi-Nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor’un Zeyli (1136-1162), çev. Hrant D. Andreasyan, notlar: Edouard Dulaurer, Halil Yınanç, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
- Usta, Aydın, Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2016.
- Willermus Tyrensis’in Haçlı Kroniği (Başlangıçtan Kudüs’ün Zaptına Kadar), çev. Ergin Ayan, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2016.
