Author :
Abstract
Araştırmanın amacı, “Değer Odaklı Manevi Güçlenme Programı”nın, öğretmenlerin tükenmişlikle başa çıkmaları üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Araştırmada; deney ve kontrol gruplu, ön test ve son test ölçümlü deneysel bir desen kullanılmıştır. Araştırmaya 35’i deney ve 35’i kontrol grubunda olmak üzere farklı branş ve kıdemde olmak üzere, toplamda 70 öğretmen katılmıştır. Deney grubuna on bir oturumlu, “Değer Odaklı Manevi Güçlenme Programı” uygulanmıştır. Bu süreçte, kontrol grubuna herhangi bir işlem yapılmamıştır. Deney ve kontrol grubuna uygulama öncesi ve sonrasında Başa Çıkma Stratejileri ölçeği uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre deney grubunun başa çıkma düzeyi, kontrol grubuna göre anlamlı bir şekilde yükselmiştir. Aynı zamanda, deney grubunun uygulama sonrası başa çıkma düzeyi, uygulama öncesine göre anlamlı bir şekilde artmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, “Değer Odaklı Manevi Güçlenme Programı”nın, öğretmenlerin tükenmişlikle başa çıkmalarında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Abstract The aim of this research is to demonstrate the impact of the "Value-Oriented Spiritual Empowerment Program" on Teachers coping with burnout. In the study; An experimental pattern with experimental and control group, pre-test and final test Measurement was used. A total of 70 teachers participated in the study, including 35 in the experiment and 35 in the control group, in different branches and seniority. Eleven sessions, "Value-Oriented Spiritual Empowerment and Maintenance Program" was applied to the experimental group. In this process, no action was taken to the control group. The experiment and control group was applied to the Coping Strategies scale before and after the application. According to the research findings, the level of coping of the experimental group increased significantly compared to the control group. At the same time, the level of coping after the application of the experimental group has increased significantly compared to before the application. According to the results of the research, it was concluded that the Value-Oriented Spiritual Empowerment Program was effective in dealing with burnout for teachers.
Keywords
- Carver, C. S., Spencer, S. M., and Scheier, M. F. (1998). Optimism, Motivation, And mental health. Inh. S. Friedman (Ed.), Encyclopedia of Mental Health, 1: 41–52.
- Cemaloğlu, N., Şahin, D.E. ( 2007).Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Cilt:15 No:2 Kastamonu Eğitim Dergisi, 2(1): 465-484.
- Carver, C. S. (1997). You want to measure coping but your protocol’s too long: Consider the brief COPE. International Journal of behavioral medicine, 4 (1), 92-100.
- Compas, B. E., J. K. Connor-Smith, H. Saltzman, A. H. Thomsen, and M. E. Wadsworth. (2001). "Coping With Stress During Childhood And Adolescence: Problems, Progress, and Potential in Theory And Research." Psychological Bulletin 127(1): 87–127.
- Dein, S.,Kımter N. (2014). Din Maneviyat ve Depresyon: Tetkik ve Tedavi İçin Öneriler, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 18 Sayı: 58.
- Dicle, A. N. (2012). Motivasyonel Görüşme Uygulamalarının Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Başa Çıkma Tutumlarına Etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- Doyle, D. (1992). Have We Looked beyond the Physical and Psychosocial. Journal of Pain and Symptom Management, 7: 302-311.
- Düzgüner, S. (2013). Maneviyat Algısı ve Diğerkâmlıkla İlişkisi (Kan Bağışı Örneğinde Türkiye ve Amerika Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma) (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Din Psikolojisi Bilim Dalı, Konya.
- Endler, N.S. and Parker, J.D.A. (1990). Multidimensional Assessment Of Coping: A Critical Evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58: ss. 844–854.
- Eryücel, S. (2013). Yaşam Olayları ve Dini Başa Çıkma(Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri(Din Psikolojisi) Ana Bilim Dalı, Ankara.
- Folkman, S. (1997). Positive Psychological States And Coping With Severe Stress. Social Science and Medicine, 45(8): 1207-1221.
- Gall T, Charbonneau C, Clarke N, et al. (2005). Understanding the nature and role of spirituality in relation to coping and health: aconceptual framework. Can Psychol, 46(2): 88-104.
- Hall, J. (2006). Spirituality at the beginning of life. Journal of Clinical Nursing,15: 804- 810.
- Hill, P.C.,Pargament, K.I., Hood, R.W., McCullough, M.E., Sawyers, J.P., Larson, D.B., andZinnbauer, B.J. (2000). Conceptualizing religion and spirituality: Points of commonality, points of departure. Journal for the Theory of Social Behavior, 30, 51-77.
- Işıkhan V. (2004).Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları. Sandal Yayınları, Ankara.
- Kupersmidt, J. B., A. Shahinfar, and M. E. Voegler-Lee. (2002). "Children’s Exposure To Community Violence." In Helping Children Cope With Disasters and Terrorism.
- Lazarus RS, Folkman S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
- Maslach, C. (2003). Job burnout: new directions in research and intervention. Current Directions in Psychological Sciences, 12(5): 25-69.
- Maslach, C. Ve Jackson, S.E. (1981). The Measurement Of Experienced Burnout. Journal Of Occupational Behavior, Vol. 2: 99-113.
- Maslach, C., Leiter, M.R. (1997). The Truth About Burnout. Jossey-Bass, San Francisco.
- Oman, D. and Thoresen, C.E. (2013). Din ve maneviyat sağlığı etkiler mi?(Çev. Çetin, Ö.). R. F. Paloutzian, and L.Crystal Park (Eds). Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları içinde (s. 295-343). Çeviri Editörleri: Çapçıoğlu, İ. &Ayten, A. İstanbul: Phoneix Yayınları.
- Özdoğan, Ö. (2010). İsimsiz Hayatlar Manevi ve Psikolojik Yaklaşımla Arınma ve Öze Dönüş, (4. Baskı), Özdenöze yayınları, Ankara
- Özdoğan, Ö.(2009). Mutluluğu Seçiyorum, Özdenöze yayınları, Ankara
- Özyolcu, E. (2015). Eğitim Yönetimi Temelinde Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Aşırı İş Yükü, Tükenmişlik ve Sosyal Destek Durumlarının İncelenmesi. (Yayımlamamış Yüksek Lisans Tezi).Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı, Lefkoşa.
- Şahin, E. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinde Yaratıcılık Mesleki Tükenmişlik ve Yaşam Doyumu(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı, Sakarya.
- Takmaz, Z. (2015). Psikolojik Danışma Etkileşiminde Maneviyata Bakış: Nitel Bir Çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, İstanbul.
- Toparlı, R. (Ed.) (2005). Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu
- Tuğrul, B. ve Çelik, E. (2002). Normal Çocuklarla Çalışan Anaokulu Öğretmenlerinde Tükenmişlik, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. S (12): 1-11.
- Vaughan, F. (1991). Spiritual Issues in Psychotherapy. Journal of Transpersonal Psychology, 23, 105- 119.
- Yiğit, N. (2000). Örgütsel Stres, Stres Kaynaklan ve Verimliliğe Etkisi(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
