KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINA İLİŞKİN DER SPİEGEL DERGİSİ HABERİ BAĞLAMINDA ELEŞTİREL JEOPOLİTİK SÖYLEM BİÇİMLERİNİN İZİNİ SÜRMEK
Author :
Abstract
Tarihin her döneminde önemli bir kara parçası olan Kıbrıs adası üzerindeki hakimiyet mücadelesi, soğuk savaş sonrası dönemde şekil değiştirerek söylemler üzerinden oluşturulan yeni mekân ve kimlik temsilleri ve tasavvurlarla gerçekleştirilmiştir. Silahların ikinci plana alındığı söylemlerin ön planda tutulduğu bir dünya düzeninde, iktidar sağlayabilmek için söyleme hakim olmanın gerektiği açıkça ortadadır. Türkiye, Kıbrıs cumhuriyeti ve Yunanistan arasındaki Kıbrıs’ın hakimiyeti sorunu ve akabinde gelen Kıbrıs Barış Harekâtı da silahların yanında söylemlerin mücadele ettiği bir savaştır. Türkiye ve Kıbrıs Cumhuriyeti, Yunanistan’a karşı geliştirdikleri söylem üstünlüğü ile amaçlarına ulaşmış ve Kıbrıs’ın ENOSİS düşüncesi ile Yunanistan’a bağlanmasının önüne geçmiştir. Bu söylemlerin oluşumu, söylemler yoluyla inşa edilen mekân ve kimlik temsilleri ve sonuçta oluşan jeopolitik tasavvur ise eleştirel jeopolitiğin temel konularındandır. Bu çalışma eleştirel jeopolitik açıdan Kıbrıs Barış Harekâtı’nın söylemler yoluyla nasıl hazırlandığını ve oluşan mekân ve kimlik temsillerinin nasıl bir jeopolitik tasavvur oluşturduğunu analiz etmeye çalışmaktadır.
Keywords
Abstract
The struggle for domination on the island of Cyprus, which is an important land piece in every period of history, was carried out by changing the shape in the post-cold war period, with new spaces and identity representations and imaginations created through discourses. In a world order that includes discourse emphasis that takes weapons to the second plan, it is clear that directing discourse is necessary in order to gain power. The Cyprus Peace Operation which followed the issue of dominating the Cyprus which is among Turkey, Cyprus, and Greece, was a war in which discourses struggled alongside weapons. Turkey and Cyprus, by virtue of which they developed a discourse against Greece, have achieved their aims and by not allowing the spread of ENOSIS ideas in Cyprus, they prevented the risk of the inclusion of Cyprus to Greece. The formation of these discourses, the place and identity representations that were constructed through discourses and the resulting geopolitical conception are among the main topics of critical geopolitics. This study aimed to reveal the analysis of how the Cyprus Peace Operation was prepared through discourses in terms of critical geopolitics and what geopolitical imagery of the place and identity representations formed.
Keywords
- Akmaral, K. (2004). Kıbrıs Türkünü İmhayı Hedefleyen Akritas Planı ve Annan’a Dek Uzanan Planlar Süreciyle Kıbrıs, İstanbul: Bilge Karınca Yayınları.
- Anaz, N. (2012). Siyasi Coğrafyada Yeni Eğilimler ve Popüler Jeopolitik, Batı Medyasının Ortadoğu Tasavvuru Popüler Jeopolitik, Oryantalizm ve Uluslar Arası İlişkiler, (Ed. Anaz Necati, Özkan Mehmet) İstanbul: İlke Yayıncılık. ss. 17-38.
- Arık, U. (2011). Kıbrıs Krizi, LAU Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:2 Sayı:1. ss. 3-21.
- Aziz, A. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Bulunç, A. Z. (2016). Kıbrıs Türk Halkının Varoluş Savaşı ve Rauf R. Denktaş, Ankara: Kıbrıs Türk Kültür Derneği Genel Merkezi Yayını.
- Cankurt, A. (2013). Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinin Kıbrıs Politikaları ve Kamuoyuna Yansımaları (1955:1964). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
- Çetin, B. N. (2016). Küresel Şirketlerin Jeopolitik Etkisi, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 19 (1), 34-73.
- Çetin, B. N. (2017). Toplumsal Bir Eylem Biçimi Olarak Traktör Futbol Takımı Bağlamında Jeopolitik Tasavvur Oluşturma Süreci, TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 9 (Number: 62), 317-331.
- Çoban, B. (2015). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Söylem ve İdeoloji, (Ed: B. Çoban ve Z. Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi. ss. 199-262.
- Çoban, B. ve Özarslan Z. (2015). Söylem, İdeoloji ve Eylem: İktidar ve Muhalefet Arasındaki Mücadeleyi Çözümleme Denemesi, Söylem ve İdeoloji, (Ed: B. Çoban ve Z. Özarslan), İstanbul: Su Yayınevi.
- Denktaş, R. (1999). Rauf Denktaş’ın Hatıraları 9 (1973:1974), İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Denktaş, R. (2000). Hatıralar Toplayış 10. Cilt, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Der Spiegel, 22.07.2019, “Kıbrıs Çerçevesinde Dünya Krizi” haberi.
- Diken, E. T. (2015). Türkiye’ye Popüler Jeopolitikle Bakmak: Çarpışan Mekânlar, Değişen Simgeler, Çatışan Kimlikler, Türkiye Dünyanın Neresinde, (Ed: M. Yeşilteş, S. Durgun ve P. Bilgin) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları. ss: 179-204.
- Dittmer J. (2010), Popular Culture, Geopoliticsand Identity, Lanham, MD ve Plymouth: RowmanandLittlefieldPublishers, Inc.
- Dursun, Ç, (2001), TV Haberlerinde İdeoloji, Ankara: İmge Kitabevi.
- Efegil, E. ve Olcay, A. M. (2004). Tarafların Kıbrıs Sorununa Yaklaşımları, Hacettepe Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 1. ss:113-122.
- Flint C. ve Taylor P. J. (2014), Siyasi Coğrafya Dünya-Ekonomisi, Ulus-Devlet ve Yerellik, (Cev: F. Ereker) Ankara, Nobel Yayınları.
- Gökçe, O. (2006), İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Gürün, K. (1983). Dış İlişkiler ve Türk Politikası (1939’dan Günümüze Kadar), Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
- Hasgüller, M. (2007). Kıbrıs’ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu, İstanbul: Alfa Basın Yayım Dağıtım.
- Hulusi, A. “Büyük Bir Vebale Doğru…” Milli Gazete, 19.07.1974.
- İsmail, S. (1998).150 Soruda Kıbrıs Sorunu, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
- Karadağ, R. (2004). TürkHariciyesi’nin Çetin Sınavı Kıbrıs, İstanbul: Emre Yayınları.
- Manisalı, E. (2000). Dünden Bugüne Kıbrıs, İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
- Milliyet Gazetesi, “Amerikan ve Rus Deniz Kuvvetleri Kıbrıs’ta” başlıklı haber, 17.07.1974.
- Milliyet Gazetesi, “ABD Yeni Kıbrıs Hükümetini Tanımak İçin Henüz Kararsız” başlıklı haber, 18.07.1974.
- Mütercimler, E. (2003). Satılık Ada Kıbrıs Barış Harekâtının Bilinmeyen Öyküsü, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Ó Tuathail G. (1996). CriticalGeopolitics: ThePliticsofWriting Global Space, Minneapolis: University of Minnesota Press.
- Ó Tuathail, G. ve Agnew, J. (1992). GeopoliticsandDiscourse: PracticalGeopoliticalReasoninginAmericanForeignPolicy, Political Geography,11 (2).
- Sonyel, R. S. (2014) Gizli Belgelerle Kıbrıs Sorunu Kaygılı Yıllar (1974-1975), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
- Şener, B. (2017). Jeopolitik Uluslararası İlişkilerde İnsan, Devlet, Coğrafya ve Zaman Etkileşimi Üzerine Bir Giriş, Ankara: Barış Kitap.
- Tezkan, Y. ve Taşar, M.M. (2002). Dünden Bugüne Jeopolitik Dünya ve Türkiye, İstanbul: Ülke Yayınları.
- Tirben E.G., (2009). Dünyaya Yeni bir Bakış: Eleştirel Jeopolitik, Batı’da Jeopolitik Düşünce (Ed: M. S. Palabıyık) Ankara, ORION Kitapevi. ss:217-236.
- Yeşiltaş, M. (2016).Türkiye’de Ordu ve Jeopolitik Zihniyet, Ankara: Kadim Yayınları.
- Yıldız, D. (2008).Tarihi Geçmişi Stratejik Önemi ve Su Sorunu Açısından Akdeniz'in Doğusu, Ankara: Bizim Kitaplar Yayınevi.
- Zeyrek, D. (1992). Gazete Haber Başlıklarını İnceleme Denemesi. Dilbilim Araştırmaları. Ankara: Hitit Yayınevi.
