Author :
DOI : 10.29228/SOBIDER.42851
Year-Number: 2020-45
Yayımlanma Tarihi: 2020-04-23 21:40:44.0
Language : Türkçe
Konu : sosyoloji
Abstract
Geçmiş dönemlerden günümüze tarih dünyanın farklı birçok bölgesinde değişik oluşumların gerçekleştirdiği radikal şiddet unsurlarına tanıklık etmiştir. Şiddet ve terörizmden beslenen grupların güçlenmesinde ve sürekliliğinde faydalandığı yegâne unsurlardan biri ise din olmuştur. Günümüzde Din merkezli radikal şiddet unsurlarının en bilineni Irak ve Şam İslam Devleti, kısaca IŞİD, Türkiye’ye komşu olan Irak ve Suriye’de etkinlik gösteren silahlı grup ve tanınmayan devletin vücut bulan karşılığı olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda, binlerce sivil Iraklı ve Irak hükümeti üyeleri ve onların uluslararası müttefiklerinin ölümlerinden sorumlu tutulan Işid’in tarihsel arka planı, fikirsel altyapısı üzerinde durulmuş kronolojik bir süreç ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
History from past to present has witnessed the elements of radical violence by different formations in many different parts of the world. Religion has been one of the only elements that groups fed by violence and terrorism have benefited from strengthening and continuity. Today, the best known of the radical religious-based violence, the Islamic State of Iraq and the Levant, briefly Isidor, who are active in neighboring Turkey, Iraq and Syria and armed groups in return for unrecognized state embodied emerges. In our study, we tried to reveal a chronological process focusing on the historical background and intellectual infrastructure of Isid, who is held responsible for the deaths of thousands of civilian Iraqi and Iraqi government members and their international allies.
Keywords
- Abubaker, S. S. (2019). Hilafet’ten Terör Teşkilatlanmasına Dönüş: IŞİD. Lectio Socialis, 3(2), 139-158.
- Abdülazîz b. Abdullah b. Abdurrahman İbn Baz (1989). “Mecmuu fetava ve makalatun mütenevvia”,. Muhammed b. Sa’d Şuveyir(drl), Kahire, Mektebetu İbn Teymiyye, c. I
- Acun C. ve Hüseyin Ö. (2014). “IŞİD – PYD Çatışmasının Sıcak Cephesi: Ayn El-Arab (Kobani)”, Seta Perspektif, Sayı: 77, Ekim
- Ağalday B.(2016), “The Impact of 2003 US-led Invasion On The Rise of Terrorism in Iraq”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi SBE.
- America Created Al-Qaeda andt Isis Terror Group, https://middleeastnewsservice.com/ 2016/06/13/america-created-al-qaeda-and-the-isis-terror-group/ (Erişim Tarihi: 09 Eylül 2017).
- Aras B.(2011).“Arap Baharı Sonrası Jeopolitik IŞİD ve Türkiye”, Ortadoğu Analiz, Cilt: 6, Sayı: 65, Kasım-Aralık, ss.162-180.
- Aydınalp H. (2016), “Canlı Bomba Sosyolojisi”, İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2.Basım.
- Ayhan, B., & Çiftçi, M. E. (2018). IŞID, Propaganda ve İslamofobi. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi , 1(1), 17-32.
- Bandeoğlu, Z. (2016). WHO IS THE REAL THREAT? DAESH (ISIL) OR WAHHABISM AS ITS IDEOLOGY? Sosyal Bilimler Dergisi, 320-343.
- Bayrı H. (2017), Cihadcılık, efsaneler, Gerçekler, İstanbul: Metis Yayınları.
- Beşir M. Nâfi (2016), “Selefiliğin Kavram Sorunsalı, Tarihi ve Muhtelif Görünümleri”, Beşir M. Nâfi, İzzuddin Abdu’l-Mevlâ ve El-Hevvâs Takiyye (Ed.), Nurullah Çakmaktaş (çev.), Arap Dünyasında Selefilik ve Selefi Hareketler içinde (13-32), İstanbul: Yarın Yayınları, 1.Basım.
- Beşiroğlu F.(2014).“El Kaide-IŞİD Kopuşu ve Yeni IŞİD”. www.21yyte.org, 20 Şubat 2014 (Erişim Tarihi: 16.08.2015).
- Beştaş A. (2014), Bir IŞİD Panaroması, Ankara: Süreç Analiz.
- Biçer R.(2015).“IŞİD Düşünce Yapısının Teolojik Arkaplanı”, [Electronic Version] klema Araştırmaları, Vol.13, No.1.
- Bodur, H. (2003). Vahhabi Hareketi ve Küresel Terör. Ksü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(1), 7- 20.
- Bodur, H. E. (2007). Sekt (Fırka) Tipi Dini Organizasyonunun Örneği Olarak Haricilik Hareketine Sosyolojik Bir Bakış. Ksü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 25-53.
- Bulut, H. I. (2009). Haricilik ve Günümüze Yansımaları. Usûl, 11(1), 41-54.
- Büyükkara M. Al. (2015), Çağdaş İslami Akımlar, İstanbul: Klasik Yayınları, 1.Basım,.
- Büyükkara M.A. (2013), “İhvandan Cüheyman’a Suudi Arabistan ve Vehhabilik”, İstanbul: Rağbet Yayınları
- Carla E.Humud,Blanchard, Christopher M., Nikitin, Mary Beth D. (2017), “Armed Conflict in Syria: Overview and U.S. Response”. https://fas.org/sgp/crs/ mideast/ RL33487.pdf (Erişim Tarihi:31.11.2017)
- Chaliand G. ve Blin A.(2016).“Terörizmin Tarihi Antikçağdan IŞİD’e”, Bülent Tanatar (Çev.), İstanbul: Nora Kitap, 1.Basım,.
- Cockburn P.(2014), “İslam Devleti’nin Yükselişi”, Osman Akınhay (Çev.)., İstanbul: Agora Kitaplığı, 1.Basım.
- Cülük A. (2015), “IŞİD`in Dünden Bugüne Gelişimi ve Geçirdiği Dönüşüm”, Akademik Perspektif. http://akademikperspektif.com/2015/01/21/isidin-dunden-bugune-gelisimivegecirdigi-donusum/ (Erişim Tarihi: 05.03.2016).
- Çaylak, A., & Pınarbaşı, H. (2019). Haricilik ve Anarşizmin Toplum ve Siyaset Felsefelerinin Karşılaştırmalı Analizi. International Journal of Cultural and Social Studies, 5(2), 610637.
- Çiçek N.(2015), “Dünden Bügüne Irak Şam İslam Devleti: IŞİD”, İstanbul: Akademik Perspektif
- Çubukçu M. (2007). “Irak’ta Direniş: Düşman Bu Kez El-Kaide”. BirikimDergisi.http://www.birikimdergisi.com/birikim-yazi/4918/irak-ta-direnisdusman-bu-kez-el-kaide#.Vurt5uKLTIU[18.03.2016].
- Dolunay Ş., Erdem S. ve Erdem E., “IŞİD: Küresel Bir Terör Örgütü”, [Electronic Version] Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol.26, No.2, 2016.
- Eaton J. (2017)“What Is ISIS?”, https://www.teenvogue.com/story/isis-explainer, (Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2017).
- Ebü’l-Abbas Takıyyüddin Ahmed b. Abdülhalim İbn Teymiyye, 728/1328, Mecmuatu’r-Resail- i ve’l-Mesail, c.1, s. 59-60, Mısır, trz. Muhammed Reşid Rıza derlemesi; el-Cevziyye, İbn Kayyim, Zadu’l-Maad, çev. Şükrü Özen, İklim yay, İstanbul 1996.
- Erdoğan Ş. ve Ergün D. (2015). “Irak Şam İslam Devleti (IŞİD): Gücü ve Geleceği”, Savunma Bilimleri Dergisi, Mayıs
- Erkmen S., Irak’ta İşgal Sonrası Sı̇yasal Yaşam ve 2010 Parlamento Seçı̇mleri, Ortadoğu Etütleri, Temmuz 2010, Cilt 2, Sayı 3
- Esed`in Kanlı Bumerangı: El Nusra, www.aksiyon.com.tr, 10 Haziran 2013, (Erişim Tarihi: 22.08.2015).
- Gambill G.(2004).“Abu Musab al-Zarqawi: A Biogrnphical Sketch” The Jamestown Foundation, Tenorism Monitor 2, Issue 24, s.2.
- Gürbüz B. (2008), Dini Motifli Ve Uluslararası Bir Terör Ürgütü Olarak El-Kaide, Ankara: Atılım Üniversitesi Yayınları,.
- Gürler R. T. ve Ömer Behram Ö.(2014), “El-Kaide`den Post-Kaide`ye Dönüşüm: IŞİD”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi.
- Heykel M. H.(2002).“New York’tan Kâbile Amerika Zamanı” Mısır-Arap Ulusal Yay.
- Gartenstein D. (2015). How Many Fıghters Does The Islamıc State Really Have?, https://warontherocks.com/2015/02/how-many-fighters-does-the-islamic-state-reallyhave/ (10 Eylül 2017).
- ISIS: Everything you need to know, http://edition.cnn.com/2015/01/14/ world/isis-everything- you-need-to-know/index.html ( 07 Ekim 2017).
- Kalaycı R. (2015), Irak 2015, Ortadoğu Yıllığı, Sakarya
- Kar M.(2014).“IŞİD`in Dünü, Bugünü ve Yarını”, Köklü Değişim, sayı 113.
- Karadeniz A. (2016), “Kur’ân’da Cihad-Kıtal Farkı ve IŞİD Terör Örgütü”, TESAM Akademi Dergisi ,Vol.3, No.1.
- Kardaş, T. ve Özdemir Ö. B (2015).“Avrupalı Yabancı Savaşçılar: Kimlik, Sosyal Medya ve Radikalleşme”, SETA Analiz, No. 115.
- Katzman K. (2008). “Iraq and Al Qaeda”. CRS Report for Congress.
- Kıran, A. (2015), Yeni Bir Ortadoğu ve Kürtler, Ankara: Nas Yay.
- Koca A.E. (2014) , “IŞİD Karışıklığı”, Stratejik Düşünce Dergisi
- Koca F. (2016), İslam Düşüncesinde Selefîlik Genel Karakteristiği ve Günümüzdeki Motivasyonları, Ankara: Ankara Okulu Yayınları
- Koca A. E.(2014). “IŞİD Karışıklığı”, Stratejik Düşünce Dergisi, Ekim, Sayı 59
- Köse H. H. (2015).“Şii Grupların Irak Siyasetine Etkisi: 2003-2012 Dönemi”, The Journal Of Europe - Middle East Social Science Studies, October.
- Kurdi R. (2016).“Islamic State, Background Report”, pražský studentský summit.
- Lister C. (2014), Profiling The Islamic State, Washington: Brookings Institution
- Luizard P. (2016), IŞİD Tuzağı, Yasemin Özden Charles (Çev.)., İstanbul: İletişim Yayınları, 1.Basım,.
- Weaver M. A. (2006 ). “Tlie Short, Violent Life of Abu Musab al-Zarqawi” (https://www.theatlantic.com/magazine/archive/2006/07/the-short-violent-life-of-abumusab-al-zarqawi/304983/).
- Napoleoni L.(2005).“İslam ve Modern Cihat”, Fulya Çeçen ve Ahmet Faruk Çeçen (Çev.), İstanbul: Altınbilek Yayınları, 1.Basım.
- Naylor D. H. (2009).“Al Qaeda In Iraq, New York: Nova Science Publishers.
- Observer E. (2014).“YPG sucesfully defends Manajir from ISIS”, Transnational Middle, (Erişim Tarihi: 18.08.2015)..
- Oktav Ö. Z. (2016). “Suriye Krizi Sürecinde Türkiye ve İran: Değişen Roller, Çatışan Çıkarlar, Küresel Güçlerle İlişkiler”. (Editör: Hasan BasriYalçın, Burhanettin Duran). Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri. İstanbul: SETA Yayınları, 197-222.
- Orhan O. (2014), Suriye İç Savaşı ve Ortadoğu`da Güvenlik, Ankara: Orsam.
- Özcan A. (2013), “Tarihin Hesaplaşması: Ortadoğu’da Gizli Paylaşım Planları”, İstanbul: Yedi kıta
- Özcan M. ve Özcan L. (2015), “IŞİD ve Kökenleri”, İstanbul: Safa Yayın, 1.Basım,.
- Özerkmen N. (2014). “Terör, Terörizm ve Radikal İslamcı Terör”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi.
- Pehlivanoğlu, A. Ö. (2004), Ortadoğu ve Türkiye,İstanbul: Kastaş Yayınları
- Phd. Msözcan (2017).“Terör”, İstanbul: Yeniyüzyıl Yay.
- Riedel B. (2008), The search For Al Qaeda, Washington D.C: Brookings Institutions Press
- Salih M.(2016), “How Islamic State is trying to lure Kurds to its ranks”Al Monitor,
- Sandıklı A. (2015), “Terörün Geldiği Yeni Boyut: IŞİD Örneği”, İstanbul: Bilgesam Yayınları,.
- Sedeeq, H. T., ABD'nin Irak Politikası ve IŞİD Sorunu (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi SBE, 2017)
- Sekman, A. (2018). İslam Düşüncesi: I, İslam Düşüncesinin Yapısı ve Selefilik. AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(11), 240-243.
- Şen A. (2013). “Irak Dosyası: İşgal ve Direniş”, International Pressmedya. (Erişim tarihi:10.12.2013).
- Şenol, D., Erdem, S., & Erdem, E. (2016). IŞİD: Küresel Bir Terör Örgütü. F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 277-292.
- Şimşek M.(2016). “Suriye‟de 6 yılda neler oldu?” http://www.bik.gov.tr/2011-2017-suriyede- 6-yilda-neler-oldu/ (Erişim tarihi: 08.10.2018).
- Taşdemir D. (2016). “Türkiye’de Selefi Hareketler ve Dini Radikalizm”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Uludağ Üniversitesi SBE.
- Taştekin F. (2016),Karanlık Çöktüğünde. IŞİD: Din adına şiddetin dünü ve bugünü, İstanbul: Doğan Kitap.
- Türkoğlu E. (2017).“Küresel Bir Terör Örgütü Olarak İŞİD’in Dijital Dergi Kullanımı: Konstantiniyye Üzerine Bir İnceleme”, Erciyes İletişim Dergisi,Vol.5, No.1, ss.162
- Boz Ü. (2015).“Amerikan Müdahaleciliği ve Irak: İşgal ve Çekilme”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi SBE,).
- W. W. Norton and Co. Naylor, D. H. (Ed.). (2009). “Al Qaeda in Iraq. New York: Nova Science Publishers. Ní Aoláin, F. (2000). The politics of force: Conflict management and state violence in Northern Ireland. Belfast: Blackstaff Press.
- Weiss M. ve HassanH. (2016), ISIS - Terör Ordusunun İçyüzü,İstanbul: Kırmızı Yayayınevi,
- WelleD. (2015). “Abadi: Irak’ta yabancı asker istemiyoruz”,https://www.dw.com/tr/abadi- irakta-yabanc%C4%B1-asker-istemiyoruz/a-18888160 (Erişim Tarihi: 10.11.2017)
- www.evrensel.net (Erişim Tarihi:10.01.2016).
- Yalçınkaya H.(2015). "IŞİD ve Yabancı Terörist Savaşçılar", Ortadoğu Analiz, C. VII, No. 66 (Ocak-Şubat 2015).
- Yavuz C. (2014).“IŞİD Terör Örgütü Mü Devlet Modeli Mi?” www.devlet.com.tr, (Erişim Tarihi: 16.08.2015)
- Yiğit H. (2016), “Tekmili Birden IŞİD El Kaide’den IŞİD’e: Amerika İçin Cihat!”, İstanbul: Tekin Yay.
- Yöntem A. (2013), “Şii-Sünni İlişkileri Bağlamında Günümüz Selefiliği”, e-Makalat Mezhep Araştırmaları.
- Zachary L. (2011). “Al Qaeda in Iraq”. Council on Foreign Relations. http://www.cfr.org/iraq/islamic-state/p14811 (Erişim tarihi:18.03.2016).
- Zeydan A. M.(2013).“Taliban’ın Yükselişi”, Hülya Afacan (çev.). İstanbul: Mana Yayınları, 1.Basım,
