Author :
Abstract
Çocuğun gelişimini olumsuz yönde engelleyen çocuk istismarı ve ihmali ciddi bir sorun olarak kendini göstermektedir. Çocuk ihmali ve istismarının nedenleri ve sonuçları oldukça karmaşık bir yapıdadır. Bu sebeple multidisipliner yaklaşımlar hep birlikte uygulanmakta, aile, okul ve toplumun tümünü içinde barındıran eğitim programları tasarlanmaktadır. Bu nedenle bu makalede çocuk istismarı ve ihmalini önlemeye yönelik 1961 ile 2010 yılları arasında yapılan 19 ayrı eğitim programı tür, amaç, süre, hedef kitle, içerik ve organizatör bakımından karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda çocuk istismarını önlemeye yönelik eğitim faaliyetlerinin genelde kısa vadeli olarak 2-4 hafta arası, uzun vadeli olarak 15 hafta – 3 yıl arası süreli, istismara karşı ve çocuk gelişimi konusunda bilinçlendirme amaçlarında, ağırlıklı olarak ebeveyn veya ebeveyn olmaya hazırlanan ve düşük gelirli ailelerin hedef kitle olarak seçildiği, çocuk ihmali ve istismarı ile birlikte ebeveynlerin rolü ve önemi, aile içi iletişim ve çocuk gelişim evreleri içeriklerinde, üniversiteler, Milli Eğitim Bakanlığı, sendikalar, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve UNICEF tarafından organize edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Child abuse and neglect that negatively hinders the development of the child manifests itself as a serious problem. The causes and consequences of child neglect and abuse are quite complex. For this reason, multidisciplinary approaches are applied altogether, and educational programs that include the family, school and society as a whole are designed. Therefore, in this article, 19 educational programs conducted between 1961 and 2010 to prevent child abuse and neglect are analyzed comparatively in terms of type, purpose, duration, target audience, content and organizer. As a result of the research, educational activities aimed at preventing child abuse are generally short-term for 2-4 weeks, long-term for 15 weeks - 3 years, with the aim of raising awareness about abuse and child development, the target of low-income families who are preparing to become parents or parents. It was concluded that it was chosen as a mass, organized by Universities, Ministry of National Education, Trade Unions, Ministry of Family and Social Policies and UNICEF in terms of the role and importance of parents along with child neglect and abuse, family communication and child development stages.
Keywords
- Aile Eğitimi Uygulamaları Ülke Raporu (2013). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. Sosyal ve Kültürel Eğitimler ve Faaliyetler Grup Başkanlığı, MEB. http://aileegitimi.meb.gov.tr/upload/aile_egitimi_rapor_03_03_2014.pdf, Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020, 27-28.
- Akgı̇ray, A. (2007). Çocuk Istismarı: 8-10 Yaş Çocuklarda İstismarı Önleme Yöntemleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Programı Dönem Projesi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 21-22.
- Alisinanoğlu, F. (2002). Gençlik Dönemi Özellikleri ve Genç Anne-Baba İletişimi. Ankara: Eğitim ve Bilim Yayınları, 15.
- Altafim, E.R.P. ve Linahres, M.B.M. (2016). Universal Violence and Child Maltreatment Prevention Programs for Parents: A Systematic Review. Psychosocial Intervention, 25(1), 27-38.
- Anne-Çocuk Eğitim Vakfı [AÇEV]. (2010). Web: http://www.acev.org
- Aral, N. (1991). Ailede Ana-Baba Tutumları, Ailenin Güçlenmesinde Aile Bireylerinin Sorumlulukları Paneli, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Eğitim Serisi: 3, Paneller - Konferanslar: 1, 35-42, Ankara.
- Aral, N. (1997). Fiziksel İstismar ve Çocuk. Ankara: Tek Işık Web Ofset Tesisleri.
- Arıkan, C. (1998). Ailede Çocuğa Yönelik Şiddet. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 6, 1–3.
- Atmaca Koçak, A. (2004). Baba Destek Programı Değerlendirme Raporu. Web: [Çevrim-içi: https://www.acev.org/directory/baba-destek-programi-degerlendirme-raporu/, Erişim tarihi: 14 Temmuz 2020].
- Ayvaz, M. ve Aksoy, MC. (2004) Çocuk İstismarı ve İhmali. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 28.
- Baker, A. J., Kessler-Sklar, S., Piotrkowski, C. S., & Parker, F. L. (1999). Kindergarten And First-Grade Teachers' Reported Knowledge Of Parents' Involvement In Their Children's Education. The Elementary School Journal, 99(4), 367-380.
- Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu. (2010). Türkiyede Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması, Özet Rapor. Türkiye: T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu.
- Bekman, S. (2000). Eşit Fırsat. İstanbul: Anne-Çocuk Eğitim Vakfı Yayınları.
- Bekman, S. ve Atmaca Koçak, A. (2009). Beş Ülkeden Anneler Anlatıyor Anne Çocuk Eğitim Programı. [Çevrim-içi: https://www.acev.org/directory/bes-ulkeden-anneler-anlatiyor1/ Erişim tarihi: 10 Temmuz 2020].
- Bethea, L. (1999). Primary Prevention of Child Abuse. Am Fam Physician, 59(6), 1577-1585.
- Bı̇lgı̇n, N. ve Aydemı̇r, M. (2013). İhmal Edilen Bir Çocuğun Kurum Bakımına Alınması: Olgu Sunumu. Causa Pedia, 2(343), 2.
- Bilir, Ş., Arı, M., Dönmez, N. ve Güneysu, S. (1991). 4-12 Yaşları Arasında 16.000 Çocukta Örselenme Durumları İle İlgili Bir İnceleme, Çocuk İstismarı ve İhmali, Ankara: Ilo, 45-54.
- Briere, J, Jordan, C.E. (2009). Childhood Maltreatment, Intervening Variables, and Adult Psychological Difficulties In Women: An Overview. Trauma Violence Abuse, 10, 375388.
- Butchart, A, Brown, D, Wolson, A. ve Mikton, C. (2008). Preventing Violence and Reducing Its Impact: How Development Agencies Can Help. Geneva: WHO, 11.
- Butchart, A ve Mikton, C. (2014). Global Status Report On Violence Prevention, 2014. Technical Report. World Health Organization, 4-5.
- Chow, V. vd. (2004). Parenting and Family Support. Ucla Center Families and Communities. www.healtychild.ucla.edu
- Clement, M.E., Berube, A. ve Chamberland, C. (2016). Prevalence And Risk Factors of Child Neglect In The General Population. Public Health, 138, 86-92.
- Corcoran, J. (2000). Family Interventions With Child Physical Abuse and Neglect: A Critical Review. Children and Youth Services Review, 22(2), 563-591.
- Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2004). Mutlu ve Sağlıklı Yarınlar İçin Anne-Baba Eğitimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
- Güner, Ş. G., Güner, S., Şahan, M. H. (2010). Çocuklarda Sosyal ve Medikal Bir Problem; İstismar. Van Tıp Dergisi, 17(3), 108-113.
- Haktanır, G., Aral, N., Alisinanoğlu, F., Baran, G., Başar, F., Köksal, A. ve Bulut, Ş. (1999). Türkiye’de Anne Baba Tutumu Araştırmalarına Genel Bakış. Cumhuriyet ve Çocuk. (Edt. B. Onur). 2. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi. Ankara: A.Ü. Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 12.
- Hancı, İ. H. (2002). Adli Tıp ve Adli Bilimler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Harrington, D., Zuravin, D., Ting, L. ve Dubowitz, H. (2002). The Neglect Scale:Confirmatory Factor Analyses In a Low-Income Sample. Child Maltreatment, 7(4), 359-368.
- Hornor, G. (2014). Child Neglect: Assessment and Intervention. Journal Of Pediatric Health Care, 28(2), 186.
- Karakoç, S. (2009). Aile İçi Şiddetin Çocuk Ruh Sağlığına Etkileri. Çocuk ve Şiddet Çalıştayı 12 Eylül 2009 İstanbul içinde (19-23), İstanbul: İstanbul Tabip Odası.
- Kavaklı, A, Pek, H. ve Bahcecik, N. (1999) Hırpalanmış Cocuk Sendromu. Çocuk Hastalığı Hemşireliği içinde, Düzeltilmiş 2. Baskı (Eds. A. Kavaklı). İstanbul: Yüce Yayım, 44.
- Kaynak, H. (2014). Çocuk İhmal ve İstismarının Hukuksal Yönü. Çocuk İstismarına ve İhmaline Yaklaşım. Temel Bilgiler İçinde (91-112), Ed.: O. Derman, Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
- Kenny, Mc, Capri, V., Thakkar, K,R. ve Runyon, M. (2008). Child Sexual Abuse: From Prevention to Self- Protection. Child Abuse Review, 17(1), 36-54.
- Kılıç, E., Uslu, R., Erden, G. ve Kerı̇moğlu, E. (1999). Çocuklarda Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtilerini Sürdüren Ailesel Etmenler. Kriz Dergisi, 7(2), 2.
- Kurtulmuş, Z. (2003). Anne Eğitim Programının 4-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Alt Sosyo Ekonomik Düzeydeki Annelerin ve Babaların Aile İlişkilerini Algılamasına Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Küpelı̇, S., Kanbur, N. ve Derman, O. (2003). Çocuk İstismarı: Bir Olgu Sunumu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 12(4), 129-130.
- Mcsherry, D. (2007). Understanding and Addressing The “Neglect of Neglect”: Why Are We Making A Mole-Hill Out of a Mountain? Child Abuse & Neglect, 31, 609.
- Messman-Moore, T., Brown, A. (2004). Child Maltreatment and Perceived Family Environment As Risk Factors For Adult Rape: Is Child Sexual Abuse The Most Salient Experience? Child Abuse & Neglect, 28, 1019-1034.
- Nasiroğlu, S. (2014). Çocuk Istismarında Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(1), 67-78.
- Olds, D.L., Henderson, C.J., Tatelbaum, R. and Chamberlin, R. (1988). Improving The Life- Course Development Of Socially Disadvantaged Mothers: A Randomized Trial Of Nurse Home Visitation. American Journal of Public Health, 78(11), 1436-1445
- Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık, 27.
- Saka, N.E. (2004). Adli Tıp Kurumu Başkanlığı'nca Karara Bağlanmış Çocuk Ölümlerinin "Çocuk İstismarı ve İhmali" Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi), Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Enstitüsü, 129.
- Sanders, M.R. (2000). Community-Based Parenting And Family Support Interventions And The Prevention of Drug Abuse. Addictive Behaviors, 25(6), 929- 942.
- Sari, İ. (2010). Emniyet Örgütünde Görevli Anne-Babaların Fiziksel İstismar Potansiyellerinin Belirlenmesi ve İstismarla İlgili Eğitim Programının Etkililiği (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi Eğitim Bölümleri Enstitüsü.
- Schwartz, B., McCauley, M. (2007). Child Abuse: A Global Perpective, Encyclopedia of Domestic Violence, New York: Routledge, 119-123.
- Smith, E. P., Gorman-Smith, D., Quinn, W. H., Rabiner, D. L., Tolan, P. H. ve Winn D. M. (2004). Community-Based Multiple Family Groups to Prevent and Reduce Violent and Aggressive Behavior: the GREAT Families Program. American Journal of Preventive Medicine, 26(1 Suppl), 39-47. doi: 10.1016/j.amepre.2003.09.018.
- Straus, M.A. ve Savage, S.A. (2005). Neglectful Behavior By Parents In The Life History Of University Students In 17 Countries And Its Relation To Violence Against Dating Partners. Child Maltreament, 10(2), 124-135.
- Sucuka, N.,Özkök, S.Ü. &Vardar, B. (1997). Anne-Çocuk Eğitim Programı: Uygulama ve Değerlendirme. G. Haktanır (Haz.) Okulöncesi Eğitim Sempozyumu: Okulöncesi Eğitimde Yeni Yaklaşımlar içinde (51-83). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Şahı̇n, F. (2002). Çocuk İhmali: Tanı ve Tedavide Hekimler İçin İpuçları. Klinik Pediatri, 1(3), 103-106.
- Şahı̇n, F. ve Özyürek, A. (2010). Anne Baba Eğitimi ve Okul Öncesinde Aile Katılımı. İstanbul: Morpa Yayınları.
- Temel, F. (1998). Anne-Çocuk Eğitim Programı ve Yaygınlaştırılması. Çağdaş Eğitim, 23(247),
- Temel, Z.F. (2003). Aile Eğitim Modeli, Dünyada ve Türkiye’deki Uygulamalar. Erken Çocukluk Eğitimi Politikaları: Yaygınlaşma, Yönetişim ve Yapılar Toplantısı Raporu. 56 Aralık 2003. Ankara.
- Tezel Şahin, F. ve Özbey, S. (2007). Aile eğitim programlarına niçin gereksinim duyulmuştur? Aile eğitim programları neden önemlidir? Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 12(12),
- Tezel Şahin, F. Ünver, N. (2005). Okul Öncesi Eğitim Programlarına Aile Katılımı. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 23-30.
- Thomas, D.,Leicht C., Hughes C., Madigan A., Dowell K. (2003). Çocuk istismarı ve ihmalini önlemede gelişen uygulamalar raporu, Washington, DC: İnsan ve Sağlık Merkezi Departmanı, Çocuk İstismarı ve İhmali Ofisi.
- Thompson, M.P, Kingree, J.B. ve Desai, S. (2004). Gender Differences In Long-Term Health Consequences of Physical Abuse of Children: Data From A Nationally Representative Survey. American Journal of Public Health, 94, 599-604.
- Turhan, E., Sangün, Ö. ve İnandı, T. (2006). Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve Önlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 155-156.
- Tyler, S., Allison, K., Winsler, A. (2006). Child Neglect: Developmental Consequences, Intervention, And Policy Implications. Child & Youth Care Forum, 35(1), 1-20.
- Yalçın, S. (2007). Ergenlerde Algılanan Duygusal İstismar ile Uyum Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 142.
- Yarar, F., Yaraşli, F. (2011). Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve İhmaline Yaklaşım. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 15(4), 182.
- Yavuzer, H. (2001). Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi
- Warner, L. and Sower, J. (2005). Educating Young Children. USA: Boston, 22.
- Wilson, L. ve Scarpa, A. (2012). Level Of Participatory Distress Experienced By Women in a Study of Childhood Abuse. Ethics & Behavior, 22(2), 131-141.
