DİVAN EDEBİYATINDAKİ SEVGİLİ TİPİNİ YUNAN MİTOLOJİSİNDEKİ TANRIÇA VE DİŞİ KARAKTERLERLE BAĞDAŞTIRMA ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmada, Yunan mitolojisinde bulunan tanrıça ve dişi karakterlerle divan edebiyatındaki sevgili tipi arasındaki ortak noktalar hakkında çeşitli tespit ve değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Bu bağlamda Yunan mitolojisinin divan edebiyatına yansımaları ve dolaylı bile olsa etkileri ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı divan edebiyatı şairinin nazarındaki sevgili tipinin fizikî ve karakteristik özelliklerinin tezahüründe Yunan mitolojisindeki tanrıça ve dişi karakterlerin yansımalarının olabileceğini ortaya koymaktır. Yine bu bağlamda divan edebiyatındaki sevgili tipine dair bilinen çeşitli özellikler belirtilmiş ve sonrasında mezkûr özellikler örnek beyitlerden hareketle Yunan mitolojindeki bazı tanrıça ve dişi karakterlerin özellikleri ile ilişkilendirilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, various determinations and evaluations are made about the common points between the goddess and female characters found in Greek mythology and the beloved type in divan literature. In this context, the reflections of Greek mythology on divan literature and its indirect effects are tackled. The aim of this study is to reveal that the reflections of the goddess and female characters in Greek mythology may be in the expression of the physical and characteristic features of the beloved type in the eyes of the divan literature poet. Again in this context, various characteristics known about the type of lover in divan literature are specified and later, the aforementioned features were associated with the characteristics of some goddess and female characters in Greek mythology, based on sample couplets.
Keywords
- Abbasoğulları, Gülcan (2017), Divan Edebiyatında Su İmgesi ve Muhtelif Tezahürleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- Akkuş, Metin (2018), Nefi Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, (e-kitap)-(Erişim Tarihi: 15.11.2020).
- Akyüz, Kenan vd. (1958), Fuzûlî-Türkçe Divan, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Arslan, Mehmet (2018), Mihrî Hâtun Dîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, (e-kitap)-(Erişim Tarihi: 15.11.2020).
- Bilgin, A. Azmi (2017), Nigârî Dîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, (e-kitap)-(Erişim Tarihi: 15.11.2020).
- Biltekin, Halit (2018), Şeyhi Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve
- Can, Şefik (2011), Klasik Yunan Mitolojisi, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Estin, Colette&Laporte, Helene (2002), Yunan ve Roma Mitolojisi, (Çev.: Musa Eran) Ankara: Tübitak Yayınları.
- Graves, Robert (2010), Yunan Mitleri-Tanrılar, Kahramanlar, Söylenceler-, (Çev.: Uğur Akpur), İstanbul: Say Yayınları.
- İsen, Mustafa&Horata, Osman, vd. (2005), Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, b.3, Ankara: Grafiker Yayınları.
- İsen, Mustafa &Canım, Rıdvan (2019), Hamamizade İhsan Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, (e-kitap)-(Erişim Tarihi: 15.11.2020).
- Kandemir, Fatma (2008), Bâkî ve Nedim’in Gazellerinde Sevgilideki Güzellik Unsurları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Karaköse, Saadet (2017), Nev’î-zâde Atâyî Dîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
- Kerenyı, Karl (2018), Yunan Mitolojisi-Tanrılar, İnsanlar, Kahramanlar- (C.1-2), İstanbul: Say
- Kesik, Beyhan (2018), CenâbîDîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler
- Küçük, Sena (2017), Türk Edebiyatında Mitoloji Arayışları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.37, s. 69-90.
- Macit, Muhsin (2012), Nedim Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler
- Mengi, Mine (2015), Eski Türk Edebiyatı Tarihi (Edebiyat Tarihi-Metinler), b.22, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Mengi, Mine (2020), Mesihi Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve
- Okçu, Naci, (e.t. 2020), Şeyh Gâlib Dîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
- Öztürk, Özhan (2016), Dünya Mitolojisi, Ankara: Nika Yayınevi.
- Özyıldırım, Ali Emre (e.t. 2020), Hamdullah Hamdî Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, (e-kitap)-(Erişim Tarihi: 15.11.2020).
- Rosenberg, Donna (2003), Dünya Mitolojisi-Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi (Çev.: Koray Atken vd.) 3.b., Ankara: İmge Kitabevi.
- Saraç, M. Yekta (e.t. 2020), Emri Divanı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
- Şahin, Kürşat Şamil (2011), Sevgilinin Güzellik Unsurlarından Saç ve Saçın Âşık Üzerindeki Etkisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume, 6/3 Summer 2011, p.1851-1867.
- Tarlan, Ali Nihat (1992), Necatî Beg Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
- Taş, Ayşe Işıl (2013), Şeyh Galip Divanı’nda Sevgilinin Güzellik Unsurları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Yakar, Halil İbrahim (2018), Gelibolulu Sun’î Dîvânı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
