Author :
Abstract
Bireyin içinde bulunduğu evreni anlamlandırabilmesi,tanıması,öngörülerde bulunması ve tecrübelerini hayata aktarabilmesi,okuma becerisinin yetkinliği ile ilişkilidir.Okuma; belirli yöntem ve amaçlar doğrultusunda sembollerin anlamlandırılarak ifadelere dönüştüğü zihinsel bir mekanizmadır. Bu mekanizmanın sağlıklı olması bireyin sosyal, kültürel ve akademik hayatını olumlu yönde etkilemektedir. Bu bakımdan okuma türlerinden biri olan sesli okuma öğrencilerin okuma gelişimlerini takip etmek ve okuma becerilerini geliştirmek adına gözlenebilen bir beceridir. Sesli okuma becerisinin nitelikli olması ve doğru okumanın gerçekleşmesi için ses ve söz dizimi çerçevesinde vurgu, ton, durak ve ezgi gibi anlam ayrıcı özellikleri kapsayan prozodik unsurları algılayabilmek gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, alanyazınla ilintili çalışmaların incelenerek, Türkçe öğretiminde sesli okuma becerisinin geliştirilmesinde prozodik farkındalığın öneminin yorumlanması ve değerlendirilmesidir. Çalışma nitel araştırma olarak desenlenmiş ve araştırma kaynakları olarak bu alanda yapılmış çalışmalardan faydalanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman analizi ve belgesel kaynak taramasından yararlanılmştır. Elde edilen veriler içerik analiziyle incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The ability of an individual to make sense of the universe he is in, to make predictions and to transfer his experiences to life is related to the competence of reading skill. Read; It is a mental mechanism by which symbols are transformed into expressions by means of certain methods and purposes. The health of this mechanism affects the social, cultural and academic life of the individual positively. In this respect, reading aloud, one of the types of reading, is an observable skill to follow students' reading development and improve their reading skills. It is necessary to be able to perceive prosodic elements that improve that include sematic features such as stress, tone, stop, and melody within the framework of sound and syntax in order to have qualified reading skills and to realize correct reading. The aim of this study is to interpret and evaluate the importance of prosodic awareness in the development of reading aloud in teaching Turkish by examining the studies related to literature. The research was designed as a qualitative research and studies in this area were used as research resources. Document analysis and documentary literature rewiew were used to collect data. The obtained data were analyzed by content analysis.
Keywords
- Akçamete, G. (1989). Üniversite öğrencilerinin okumalarının değerlendirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 22(2), 735-754.
- Akyol, H. (2012). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem yayınları.
- Ashby, J. (2006). Prosody in skilled silent reading: Evidence from eye movements. Journal of Research in Reading, 29(3), 318-333.
- Ateş, S.ve Yıldız, M. (2011). Okumayı Farklı yöntemlerle öğrenen ilköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin sesli okuma akıcılıklarının karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 101-124.
- Aytaç, A. (2017). Prozodi ile okuduğunu anlama arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 102-112.
- Babayı̇ğı̇t, Ö. (2019). Ortaokul altıncı sınıf öğrencilerinin sesli okuma hızları ile sesli okuma prozodileri arasındaki ilişki. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 174-185.
- Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin grameri. İstanbul: Baha Matbaası.
- Başar, M., Batur, Z; Karasu, M. (2014). Süreye bağlı sesli okumanın okuduğunu anlamaya etkisi. Milli Eğitim Dergisi (203), 5-22.
- Biemiller, A. ve Siegal, L. S. (1997). A Longitudinal study of the effects of the Bridge reading program for children at risk for reading. Learning Disability Quarterly, 20 (2), 83-92.
- Börekçi, M. (2010). Türkçede vurgu - tonlama - ölçü - anlam ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi (12), 187-207.
- Coşkun, M. V. (2009). Ana dili eğitiminde parçalarüstü birimlerin önemi ve teknoloji destekli olarak kavratılması. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi(48), 41-52.
- Çelik, E. C. (2006). Sesli ve sessiz okuma ile içten okumanın karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 18-30.
- Çerçi, A. (2013). Konuşma eğitiminin telaffuz vurgu ve tonlama konularının dinleme destekli öğretimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
- Çetin, İ. (2020). Prozodi (bürün bilimi) ve konuşma çalıştayı:28 Haziran 2019-Ankara:Bildiriler (s.7-139). Türk Dil Kurumu yayınları.
- Çetin, İ. ve Altıok, Ş. (2017). Türk Dili ve Edebiyatı Programlarında Prozodinin Yeri. 2. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatları Sempozyumu:17-18 Nisan 2017-Ankara
- Çetinkaya, F. Ç., Ateş, S. ve Yıldırım, K. (2016). Prozodik okumanın aracılık etkisi: lise düzeyinde okuduğunu anlama ve akıcı okuma arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Journal of Turkish Studies, 11(3), 809-820.
- Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem yayınları.
- Dowhower, S. L. (1991). Speaking of prosody: Fluency’s unattended bedfellow. Theory into Pratice, 30 (3), 165-175.
- Duran, E.ve Ertuğrul, B. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin elektronik ders kitaplarına yönelik görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 347-365.
- Güneş, F. (2009). Hızlı okuma ve anlamı yapılandırma. Ankara: Nobel yayınları.
- Güneş, F. (2011). İlköğretimde sesli okumanın önemi ve yararları. Milli Eğitim (191), 7-23.
- Hudson, R. F., Lane, H. B. ve Pullen, P. C. (2005). Reading fluency assessment and ınstruction: What, Why, and How? International Reading Association, 58(8), 702-714.
- Kavcar, C. (2016). Türkçe öğretimi,Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Anı yayıncılık.
- Kavcar, C., Sever, S. ve Ferhan, O. (1995). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: Engin yayınevi.
- Kaya, D. ve Doğan, B. (2016). Birinci sınıf öğrencilerinin akıcı okumalarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11 (3), 1435-1456.
- Keskin, H. K. (2012). Akıcı okuma yöntemlerinin okuma becerileri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Keskı̇n, H., Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2013). Sesli okuma ve konuşma prozodisi: ilişkisel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 168-180.
- Kuhn, M. R. ve Stahl, S. A. (2003). Fluency: A review of developmental and remedial practices. Journal of Educational Psychology, 95(1), 3-21.
- Kumandaş Öztürk, H. (2019). Araştırma modelleri ve türleri. K. Yılmaz, & R. S. Arık içinde, Eğitimde araştırma yöntemleri (s. 76-126). Ankara: Pegem yayınları.
- Martine, L. (2020). La lecture à voix haute. https://littdejeunesse.monsite-orange.fr/page- 57879f04705a9.html adresinden 23.12.2020 tarihinde edinilmiştir.
- Özbay, M. ve Çetin, D. (2011). Dinleme becerisinin geliştirilmesinde prozodik farkındalığın önemi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(26), 156-175.
- Özdemir, E. (1993). Okuma sanatı. Ankara: İnkilap kitapevi.
- Pıref. (2003). L’identification des mots est un préalable à la compréhension, même si son amélioration. Paris.
- Schreiber, P. A. (1980). On the acquisition of reading fluency. Journal of Reading Behavior, 12(3), 177-186.
- Smith, F. (2006). Reading without nonsense. Newyork: Teachers College Press.
- Tekışık, H. H. (1994). İlköğretim – Türkçe öğretimi ve 2. ve 3. Sınıf ders kitabı. Ankara: Tekışık yayıncılık.
- Tinker, M. A. Ve Mccullough, C. M. (1968). Teaching elementary reading. Third edition. Newyork: Appleton-Century-Crofts.
- Türkbay, T. Ve Cöngöloğlu, A. (2007). Dilin prozodik özellikleri, Disprozodi ve ilişkili bozukluklar. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2), 113-119.
- Ulusoy, M, Ertem, İ. ve Dedeoğlu, H. (2011). Yönelik hazırladıkları sesli okuma kayıtlarının prozodi yeterlikleri açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 759-774.
- Valencia, S. W., Smith, A. T., Reece, A. M., Li, M., Wixson, K. K. ve Newman, H. (2010). Oral reading fluency assessment: Issues of construct, criterion, and consequential validity. Reading Research Quarterly, 45(3), 270-291.
- Walley, K. Ve Hansen, J. (2006). The role of prosodic sensitivity in children's reading development. Journal of Research in Reading, 29(3), 288-303.
- Yamaç, A. (2015). İlkokul dördüncü sınıf düzeyinde bir öğrencinin sesli okuma akıcılığını artırmaya yönelik bir uygulama. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 631-644.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
