KARMAŞADAN DENGEYE “DIŞARIDAKİ İÇERDELİK” VE ŞİİRDE ÖZNENİN ESTETİK YARGISI BAĞLAMINDA NESNENİN TARİFİ VE TASVİRİ: “GECE BİR NETİCEDİR” ŞİİRİ ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Estetik bir form olan şiir, şairin estetik yargısının şekil bulmuş hâlidir. Zira, şiirin oluşumunda belli bir estetik süreç karşımıza çıkar. Önce şairde nesnesine dair estetik izlenim ve buna bağlı belli bir bakış açısı oluşur ve daha sonra da estetik kanaat şiirde ortaya konulur. Dolayısıyla bir şiirde şairin izlenimlerinin anlama dönüşümü, şiirsel unsurların vermek istenilen anlamla uyumu önemlidir. Hissedilen duygu en uygun ifâdesini bulduğunda şiir de başarılı şekilde estetik yargısını ortaya koymuş olur. Cahit Sıtkı Tarancı’nın estetik yargısının aynı zamanda şiirinin adı olduğu “Gece Bir Neticedir” şiirinde de bunu görmek mümkündür. Şiirde özne ile nesne iletişimi bağlamında gecenin süje karşısındaki varlığı belirginleştirildikten sonra, gecenin iç dünyadaki görünümü, yansıması sunulur ve şairin estetik kanaati belirtilir. Bu şekilde aynı zamanda şiirin oluşum süreci de gözler önüne serilir. Şairin nesnesine dair izlenimlerinin derlendiği şiirde bütün ayrıntılar estetik yargı bağlamında bir araya getirilir ve neticede şairin geceye dair tasviri ve tarifi karşımıza çıkar.
Keywords
Abstract
Poetry, which is an aesthetic form, is the embodiment of the poet's aesthetic judgment. Because, a certain aesthetic process emerges in the formation of poetry. First, the poet has an aesthetic impression of his object and a certain point of view, and then the aesthetic opinion is revealed in the poem. Therefore, the transformation of the poet's impressions into meaning in a poem and the harmony of the poetic elements with the desired meaning are important. When the emotion felt finds its most appropriate expression, the poem successfully reveals its aesthetic judgment. It is possible to see this in Cahit Sıtkı Tarancı's poem " Night is a result ", where aesthetic judgment is also the name of his poem. After clarifying the existence of the night in front of the subject in the context of the subject-object communication in the poem, the appearance and reflection of the night in the inner world is presented and the poet's aesthetic opinion is stated. In this way, the formation process of the poem is also revealed. In the poem, in which the poet's impressions of the object are compiled, all the details are brought together in the context of aesthetic judgment, and as a result, we come across the poet's definition and description of the night.
Keywords
- Bachelard, Gaston (1996). Mekânın Poetikası (Çev: Aykut Derman). İstanbul: Kesit
- Bachelard, Gaston (1996). Mekânın Poetikası (Çev: Aykut Derman). İstanbul: Kesit Yayıncılık.
- Bozkurt, Nejat (1995). Sanat ve Estetik Kuramları, İstanbul: Sarmal Yayınevi.Cebeci, Oğuz (2015). Psikanalitik Edebiyat Kuramı, İstanbul: İthaki Yayınları. Cevizci, Ahmet (1999). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
- Çetin, Nurullah ( 2015). Şiir Çözümleme Yöntemi, Ankara: Akçağ Yayınları.Doğan, Mehmet H.(1975). 100 Soruda Estetik, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- Heidegger, Martin (2007). Sanat Eserinin Kökeni (Çev. Fatih Tepebaşılı), Ankara: De ki Basım Yayım.
- Jung, C. G. (2015). Dört Arketip, İstanbul: Metis Yayınları.
- Moran, Berna (2008). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları. Tarancı, Cahit Sıtkı (1968). Ömrümde Sükût, Ankara: Bilgi Basımevi.
- Timuçin, Afşar(2009). Sorularla Estetik El Kitabı, İstanbul: Bulut Yayınları. Tunalı, İsmail (2014). Sanat Ontolojisi, İstanbul: İnkılâp Kitabevî.
- Tunalı, İsmail (2016). Estetik, İstanbul: Remzi Kitabevî.
- Ülken, Hilmi Ziya (1958). Felsefeye Giriş, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
