Author :
Abstract
Cumhuriyet ile birlikte hayatımıza giren yeni düzen çalışmalarının halka doğru anlatılabilmesi için eğitim oldukça önemli bir araç olmuştur. Bu hususta köy nüfusunun eğitim ve öğretimi de önem arz etmektedir. Zira Cumhuriyetin ilk yıllarında nüfusun büyük kısmı köylerde yaşamaktadır. Köy Eğitmenleri Kursu bu amaç doğrultusunda kurulmuş ve köylerde ihtiyaç duyulan eğitimcilerin yetiştirilmesi için çalışılmıştır. Köy Eğitmenleri Kursu ise Köy Enstitülerinin kuruluşu için önemli bir başlangıç olmuştur.
İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu dönemde, 17 Nisan 1940 tarihinde Köy Enstitülerinin kuruluşu gerçekleştirilmiştir. Enstitülerin kuruluşundaki amaç sadece köylere öğretmen yetiştirmek değildi. Enstitü mezunlarının görevlendirilecekleri köylere bir öğretmen olmanın yanı sıra tarımda, inşaatçılıkta, kooperatifçilikte ve hatta kültür ve sanatta yetkin kimseler olarak gitmeleri amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Enstitülerin müfredatında uygulamalı dersler büyük bir yer tutmuştur.
Akçadağ Köy Enstitüsü 17 Nisan 1940’da açılışı ilk gerçekleştirilen enstitülerden birisidir. İlk olarak Hamidiye Kışlası’nda eğitim öğretim faaliyetlerine başlamıştır. Enstitü daha sonra bugün Akçadağ İlçesi Karapınar Köyü’ne bağlı bulunan mevkiye taşınmıştır. Okulun eğitim öğretim işleri genel müfredata uygun olmakla birlikte muhitin ve öğrencilerin genel durumuna göre şekillenmiştir.
Köy Enstitüleri kuruluşundan itibaren siyasi tartışmaların ortasında kalmıştır. Özellikle Enstitülerin kuruluşunu gerçekleştiren Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un kamuoyunda sol-sosyalist eğilime sahip olması bu okullar hakkındaki önyargıları da artırmıştı. Ayrıca öğrencilerin okulda bedenen çalıştırılmaları da bir başka eleştiri konusu olmuştur.
1946’dan sonra Hükumet içinde yaşanan değişim, Köy Enstitülerini de etkilemiştir. Reşat Şemsettin Sirer’in Milli Eğitim Bakanı olması ile birlikte Enstitülere bakış değişmiştir. Öğrencilerin okul işlerinde çalışmalarına müsaade edilmemesi ve müfredat konusunda yapılan değişiklikler, Köy Enstitülerini genel işleyişinden uzaklaştırmıştır. Demokrat Partinin iktidara gelmesinin ardından Enstitülerdeki karma eğitime son verilmiş ve 1954 yılında yapılan düzenleme ile İlköğretmen Okulları ile birleştirilmek sureti ile kapatılmıştır.
Keywords
Abstract
Education has been a very important tool in order to explain the new order studies that entered our lives with the Republic correctly to the public. In this regard, education and training of the village population is also important. In the first years of the Republic, most of the population lived in villages. The Village Educators Course was established for this purpose and efforts were made to train the educators needed in the villages. The Village Educators Course was an important beginning for the establishment of Village Institutes.
Village Institutes were established on April 17, 1940, when İsmet İnönü was the President. The purpose of the establishment of the institutes was not only to train teachers for villages. It is aimed that the graduates of the institute go to the villages where they will be assigned, as well as being a teacher, as well as being competent in agriculture, construction, cooperatives and even culture and art. In this direction, applied courses have taken a great place in the curriculum of the Institutes.
Akçadağ Village Institute is one of the first institutes that was opened on April 17, 1940. It first started its educational activities in Hamidiye Barracks. The Institute was later moved to the location that is connected to the Karapınar Village of the Akçadağ District. Although the educational activities of the school are in accordance with the general curriculum, they are shaped according to the general situation of the region and the students.
Village Institutes have been in the middle of political discussions since their establishment. The fact that the Minister of National Education Hasan Ali Yücel, who established the Institutes, and İsmail Hakkı Tonguç, the General Director of Primary Education, had a left-socialist tendency
in the public, also increased the prejudices about these schools. In addition, physical work of students at school has been another criticism.
The political change experienced by the Government after 1946 also affected the Village Institutes. With Reşat Şemsettin Sirer becoming the Minister of National Education, the view towards the Institutes has changed. The fact that students were not allowed to work at school and the changes made in the curriculum removed the Village Institutes from its general operation. After the Democratic Party came to power, co-education in the Institutes was terminated and it was closed with the arrangement made in 1954 by being merged with Primary Teachers Schools.
Keywords
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II (1906-1938) (1997), Ankara,
- Köy Enstitüleri ile İlköğretmen Okullarının Birleştirilmesi Hakkında Kanun (1954).Resmi Gazete. Sayı: 8625, Kanun No: 6234, 4 Şubat.
- TBMM Tutanak Dergisi.(1945). Cilt: 17. Devre: VII. Toplantı: 2. 60. Birleşim. 23 Mayıs.
- Albayrak, Mustafa (1994). Millet Mekteplerinin Yapısı ve Çalışması. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. Cilt: 10 Sayı: 29, s.s. 471-482.
- Ali, Sabahattin (2006). Marko Paşa Yazıları ve Ötekiler. Yapı Kredi Yayınları. İstanbul
- Alpaslan, M. Cavit (2003). Anadolu’nun Rönesans Güneşiydi O. Bütün Dünya. Mayıs 2003, s.s. 29-30
- Altunay, Niyazi (2005). Toplu Köy Enstitüsü Sistemine Bir Bakış. Kelebek Matbaası.
- Anık, Mehmet (2006). Bir Modernleştirme Projesi Olarak Köy Enstitüleri. Divan İlmi Araştırmalar Dergisi. Sayı:1 s.s. 279-309.
- Arslan, Mehmet (2004). Cumhuriyet Dönemi Aydınlanma Hareketi ve Köy Enstitüleri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:2, Sayı: 26, s.s. 57-66
- Aydın, Mesut. Aydın, Mehmet Korkud (2016). Türk İnkılabı Tarihi. Azim Matbaacılık. Ankara.
- Aysal, Necdet (2005). Anadolu’da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi. Sayı: 35-36, s.s.
- Çınar, Kemal (1946). Yatakhanemiz. Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:5, Mayıs.
- Dündar, Can (2003). Köy Enstitüleri. İmge Yayınevi. Ankara.
- Eralp, Necati (1965). Köy Enstitülerinin 25. Kuruluş Yılı. Yön. Yıl:4 Sayı:107, 16 Nisan.
- Erdem, Çiğdem (2008). Cumhuriyet Yönetiminin 1930’lu Yıllarda Köyde ve Köylülükte “Dönüşüm”ü Gerçekleştirme İsteğinin Bir Aravcı Olarak “Köy Eğitmen Kursları”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt:10 Sayı:3, s.s. 187200.
- Ergün, Mustafa (1982). Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara.
- Hazır, Gülhan (2006). Akçadağ Öğretmen Okulları. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde.
- Kapluhan, Erol (2012). Atatürk Dönemi Eğitim Seferberliği ve Köy Enstitüleri. Marmara Coğrafya Dergisi. Sayı:26, s.s. 172-194.
- Karakütük, Harun (2021). Türk Basınında 1921 Maarif Kongresi. Troyacademy. Cilt:6 Sayı:3. s.s. 751-775.
- Kısıklı, Emine (2012). Atatürk Döneminde Cumhuriyet Kültürünü Yerleştirme Çabaları Çerçevesinde Halkevleri ve Millet Mektepleri. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. Cilt:1 Sayı:1, s.s. 331-340.
- Korkmaz, C. (1946). Biz Böyle Başladık. Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:5 Mayıs.
- Özdemir, Arif (2017). Malatya Akçadağ Köy Enstitüsü Koruma ve Kullanım Durumu. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır.
- Öztürk, Emine (2012). Cumhuriyet Dönemi Aydın Kimliği Sekülerleşme ve Köy Enstitüleri, Rağbet Yayınları, İstanbul.
- Tekben, Şerif (1946). İlk Mezunlara. Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:1-2.
- Tekben, Şerif (1947). Canlandırılacak Köy Yolunda. Akçadağ Köy Enstitüsü Basımevi. Malatya
- Tekben, Şerif (1962). Neden Köy Enstitüleri, Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı Yayınları, İstanbul.
- Tekben, Şerif (1968). Köy Enstitüleri Gibi Bir Türkiye. Türk Solu. Yıl: 1 Sayı: 22.
- Tunaya, Tarık Zafer (1996). Hürriyet’in İlanı, İkinci Meşrutiyetin Siyasi Hayatına Bakışlar. Arba Yayınları, İstanbul.
- Ünsalan, T. (1946). Uygulama Okulu. Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı: 7, Temmuz.
- Üstün, Süleyman (1963). Köy Enstitüleri. Türk Solu. Yıl:1 Sayı:1, 16 Nisan.
- Varlı, Arzu (2012). Devletçilik Politikalarının Tarım Kesimi Üzerindeki Etkileri (1930- 1940). Öneri. Cilt: 10, Sayı: 38. s.s. 113-124.
- Yılmaz, Hüseyin (1948). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:11, Haziran.
- Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi (1949). Sayı: 16, Ekim.
- Akçadağ Köy Enstitüsü Müdürlüğünden (1945). Cumhuriyet, 18 Mayıs.
- Akçadağ Köy Enstitüsü Müdürlüğünden (1946). Vakit, 17 Ocak 1946.
- Akçadağ Köy Enstitüsü Müdürlüğünden (1949). Cumhuriyet, 27 Ocak.
- Akçadağ Köy Enstitüsünde Kutlanan 17 Nisan Günü Söylevlerinden Parçalar (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı:5 Mayıs.
- Aylık Toplantı (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı: 3, Mart.
- Aylık Toplantımız (1946) Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı: 6, Haziran.
- Bakanımız Geldi (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı: 5, Haziran.
- Büyük Bayramımız 17 Nisan (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı:5 Mayıs.
- Çizelge ( 1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı: 7, Temmuz.
- Dikiş İşleri (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:7, Temmuz.
- Enstitü Mezunu Öğretmenlere (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. 4. Sayı Nisan.)
- Enstitüde Bir Günlük Hayat (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:7, Temmuz.
- Haberler (1948). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı: 11 Haziran.
- Haberler (1949). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı: 15, Haziran.
- Haberler (1964). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, 1. Sayı Ocak.
- Kitaplar- Dergiler (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. 3. Sayı. Mart.
- Kitaplar- Dergiler (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. 4. Sayı. Nisan.
- Kitaplar- Dergiler (1949). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. 16. Sayı. Ekim.
- Kitaplarımız (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:7, Temmuz.
- Kooperatifimiz (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, 1. Sayı Ocak.
- Köy Enstitülerine (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, 1. Sayı Ocak.)
- Örücülük (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı: 7, Temmuz.
- Rasat İşleri (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı: 7, Temmuz.
- Spor (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı:7, Temmuz.
- Telefon (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi. Sayı: 7, Temmuz.
- Yeşil Kuşak (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı:3, Nisan.
- Yeşil Kuşak (1946). Akçadağ Köy Enstitüsü Dergisi, Sayı:4, Mayıs.
