Author :
Abstract
Fıkıh ilmi, kişinin gerek yaratıcısı gerekse diğer insanlarla ilişkisini düzenleyen, bu anlamda ibâdetler ve muâmelatı (hukuku) içinde barındıran bir ilimdir. Sahip olduğu bu özellikler sebebiyle de tarih boyunca İslâm toplumlarının hayatına yön vermiş disiplinlerin başında gelmiştir. Bu ilmin temeli vahye dayanır. Beşer çabasıyla sistemleştirilip geliştirilmiştir. Zamanın geçmesiyle hukuki problemler çoğalsa da fıkıh usûlü kendi dinamizmi içerisinde bu meselelere çözüm üretmiş ve cevap veregelmiştir. Zira toplumda yeni ortaya çıkan fıkhî problemlerinin çözümü için içtihâd İslâm hukukçuları üzerine hem dini bir görev hem de pratik hayatın bir zarureti haline gelmiştir. Bu anlamda bugün yapılması gerekenlerin başında nitelikli âlimleri yetiştirecek kurumların oluşturulması, içtihâd şartlarının yeniden değerlendirilmesi, ferdi içtihâd yanında kolektif içtihâdı sağlayacak kurumların işlettirilmesidir. Biz de bu çalışmamızda çağdaş problemlerin karşısında İslâm Hukukunun yapısı ve dinamizmi hakkında bir tahlil yapmayı amaçladık.
Keywords
Abstract
The science of fiqh is a science that regulates a person's relationship with both his creator and other people, and in this sense includes worship and transaction (law). Due to these features it has, it has been one of the disciplines that have guided the life of Islamic societies throughout history. The foundation of this science is based on revelation. It has been systematized and developed by human effort. Even though legal problems have increased with the passage of time, the fiqh method has produced solutions and answered these issues within its own dynamism. Because ijtihad has become both a religious duty and a necessity of practical life on Islamic jurists for the solution of newly emerged fiqh problems in society. In this sense, the most important thing to do today is to establish institutions that will train qualified scholars, to re-evaluate the conditions of ijtihad, to run institutions that will provide collective jurisprudence as well as individual jurisprudence. In this study, we aimed to analyze the structure and dynamism of Islamic Law in the face of contemporary problems.
Keywords
- Apaydın, Yunus, “İslâm Hukukunun Sistem ve Terminoloji Problemi”, Samsun: Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri Sempozyumu, 1989.
- Apaydın, Yunus, “İctihâd: Dinin Hayatla Buluşması”, İslâm’a Giriş – Ana Konulara Yeni Yaklaşımlar, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
- Baktır, Mustafa, İslâm Hukukunda Zaruret Hali, Ankara: Akçağ Yayınları, 2008.
- Berki, Ali Himmet, Açıklamalı Mecelle, İstanbul: Hikmet Yayınları, 1979.
- Boynukalın, Ertuğrul, “Makâsıdu’ş-Şeria”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 27/423-427, Ankara: TDV Yayınları, 2003.
- Cin, Halil, “İslâm Hukukunun Dinamizmi”, Ankara: Diyanet Dergisi, 1981.
- Dönmez, İbrahim Kâfi, “İctihâdın Bağlayıcılığı Meselesi ve Fıkıh Mezheplerine Bağlanmanın Anlamı”, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004.
- Ebu Zehra, Muhammed, İslâm Fıkıh Mezhepleri Tarihi, çev. Abdülkadir Şener, İstanbul: 1978.
- Eyyüp Said Kaya, “Nevâzil”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 33/34-35, Ankara: TDV Yayınları, 2007.
- el- Cabiri, Muhammed Abid, Arap İslam Kültürünün Akli Yapısı, çev. Burhan Köroğlu- Hasan Hecek, Ekrem Demirli, İstanbul: Beyan Yayınları, 1999.
- el- Hallâf, Abdulvehhab, Hülasatü Tarihi’t-Teşri’l-İslâm, Mısır: Matbaatün-Nasr, 1956.
- Erdoğan, Mehmet, İslâm Hukukunda Ahkâmın Değişmesi, İstanbul: Muştu Yayınları, 1990.
- Fazlurrahman, İslâm ve Çağdaşlık, trc. Alpaslan Açıkgenç-M. Hayri Kırbaşoğlu, Ankara: Fecr Yayınları 1996.
- Hudari, Muhammed, Usûlü’l-Fıkıh, Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2013.
- Karaman, Hayreddin, İslâm Hukukunda İctihâd, İstanbul: İfav Yayınları, 1996.
- Karaman, Hayreddin, “Fıkıh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 13/22-27, Ankara: TDV Yayınları, 1996.
- Karaman, Hayreddin, “Fıkıhta Gelenek ve Yenileşme”, İstanbul: İsam Yayınları, 1996.
- Karaman, Hayreddin, Günümüz Dini Problemler ve Çözüm Yolları, İstanbul: İz Yayıncılık, 2005.
- Kılıçer, Esat, İslâm Fıkhında Re’y Taraftarları, Ankara: Selcuk Kitabevi, 1961.
- Kotan Şevket, Kur’ân ve Tarihsellik, İstanbul: Beyan Yayınları, 2001.
- Komisyon, İslâm Hukukuna Giriş, Eskişehir: AÖF Yayınları, 2010.
- Köksal, Asım Cüneyd- Dönmez, İbrahim Kâfi, “Usul-iFıkh”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopodisi, 42/201-210, Ankara: TDV Yayınları, 2012.
- Köse, Saffet, Kur’ân Hükümlerinin Tarihselliği Meselesi, Ankara: İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2006.
- Öztürk, Mustafa, “Şatıbi’nin Kur’ân’ın Anlaşılmasına Yönelik Öncekileri Üzerine Bir Çözümleme Denemesi”, Ankara: İslamiyat Dergisi, 2000.
- Pala, Ali İhsan, “Namazların Kazası Meselesine Metodolojik Bir Yaklaşım”, İslâm Hukuku Araştırmalar Dergisi, 2004.
- Şa’ban, Zekiyyüddin, İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usûlü’l-fıkh), çev. İbrahim Kâfi Dönmez, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2015.
- Şatıbî, Ebu İshak İbrahim b. Musa, el- Mufavafakât fî Usûli’ş-Şer’î’a, Beyrut: Dâru’l- Marife, 1996.
- Zeydan Abdülkerim, el- Veciz fi Usûlü’l-Fıkh, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2003.
- Zeydan, Abdulkerim, el- Medhal li-Diraseti’ş-Şeriati’l-İslâmiyye, Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 1999.
- Zeydan, Abdulkerim, el- Veciz fi Usûlü’l-Fıkıh, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2003.
- Zuhayli, Vehbe, Usûlü’l-Fıkhı’l-İslâmî, Dımeşk: Dâru’l-Fikr, 1988.
