Author :
Abstract
1800lü yılların ortasında saraylarda başlayan ve daha sonra halkın arasına indirilmeye çalışılan “batılılaşma” politikaları Osmanlı Devletinin temel politikalarından biri haline gelmiştir. Osmanlı Devletini ayakta tutma çabaları içinde başlanılan yenileşme hareketleri Osmanlı Devletinin yıkılıp yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonrada devam etmiştir. Erken Cumhuriyet dönemi diye adlandırılan bu dönemde yenileşme hareketleri tüm alanlarda olduğu gibi sosyal- kültürel alanda da kendini göstermeye başlamıştır. Hemen hemen her sanat dalında filizlenmeye başlayan inkılap süreci diğer sanat dallarında olduğu gibi müzik ve tiyatro alanında da ivmelenerek devam etmiştir. Geçmişten gelen sanat alışkanlıklarının değiştirilip halka indirgenmesi ve benimsetilmesi zaman almıştır. Bu zaman içerisinde kimi zaman fikir ayrılıkları da ortaya çıkmıştır. Özellikle “Milli Musiki” terimi altında yapılan çalışmalar kimi kesimler tarafından olumlu karşılanırken, bir kesim tarafından da gereksiz görünmüştür. Alaturka - Alafranga düşünce savaşlarının yaşandığı yine ayrıca tiyatro ve sinema dünyasının o dönemki durumunun anlaşılması için dönenimin süreli yayınları büyük bir öneme sahiptir. Bu dönemde yayımlanan süreli yayınlardan bir tanesi de “Tiyatro ve Musiki Mecmuasıdır”. Bu mecmua 1928 yılında Mazhar Fevzi Bey tarafından çıkarılmış olup sadece 11 sayı olarak yayınlanmış ve yayın hayatına son vermiştir. Devrin sahne sanatlarıyla ilgilenen ve oldukça meşhur olan Ali Rıfat, Rauf Yekta, Hakkı Süha gibi önemli şahıslarında yazılarının bulduğu ve Osmanlı Türkçesi ile yazılan bu süreli yayın, dönemin musiki ve tiyatro anlayışını anlaşılması için son derece önemli bir kaynaktır.
Keywords
Abstract
The "Westernization" policies, which began in the palaces in the mid-1800s and were then attempted to be extended to the populace, became one of the Ottoman Empire's fundamental policies. The renewal movements that began in the struggle to save the Ottoman Empire continued following the Ottoman Empire's demise and the foundation of the Republic of Turkey. During this time period, dubbed the Early Republican period, innovation movements began to manifest themselves in social-cultural as well as other fields. The revolution, which began in practically every sphere of art, proceeded to accelerate in the fields of music and theater, as well as in other fields of art. It took time for historical art habits to be altered, reduced to the public realm, and embraced. Occasionally, conflicts erupted throughout this time period. While some applauded the activities undertaken under the banner of "National Music," others found them superfluous. Periodicals from the era are critical for understanding the theatrical and cinema worlds during the Alaturka - Alafranga thought wars. "Theater and Music Magazine" is one of the journals published during this time period. This newspaper was founded in 1928 by Mazhar Fevzi Bey and ran for only 11 issues before ceasing publication. This monthly, written in Ottoman Turkish and edited by prominent personalities such as Ali Rifat, Rauf Yekta, and Hakkı Süha, all of whom were well-known and interested in the period's performing arts, is a vital source for comprehending the period's music and theater.
Keywords
- Akkaş, Salih; “Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi Kültür ve Müzik Politikaları (1923-2000)”, Son Çağ Yayınları, Ankara, 2015
- Buttanrı, Müzeyyen; “Türk Edebiyatı’nda Tiyatro: Cumhuriyet Devri”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 2006, c. 4, sayı 8
- Çetin, Esra; “Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Türkiye’de Müzik Algısı ve Müzik Dergileri (1946-1950)”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2017
- Durgun, Şenol; “Türkiye’de Devletçi Gelenek ve Müzik”, Binyıl Yayınevi, Ankara, 2010
- Duygulu, Melih; “Mahmut Ragıp Gazimihal”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 13, İstanbul, 2003
- Ebüzziye, Ziyad; “Ahmed İhsan Tokgöz” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 2, İstanbul, 1989
- Güray, Cenk; “Cumhuriyet Politikalarının Halk Müziğine Yaklaşımı: Bir Toplumsal Dönüşüm Modeli”, Cumhuriyetin Müzik Politikaları, Fırat Kutluk, H2O Yayınları, İstanbul, 2018
- https://www.biyografya.com/biyografi/25126 ( Erişim Tarihi: 20-07-2021)
- Kaygısız, Mehmet; “Müzik Tarihi”, Kategori Yayıncılık, İstanbul, 2017
- Kaygısız, Mehmet; “Türklerde Müzik”, Kategori Yayıncılık, İstanbul, 2018
- Keskiner, Bora; “Arap Harfli Türkçe Süreli Yayınlarda Türk Musikisi Teorisi Bibliyografyası”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, c. 7, Sayı 14, 2009
- Keyder, Çağlar; “Toplumsal Tarih Çalışmaları”, İletişim yayınları, İstanbul, 2016
- Koçak, Dilek Özhan; “19. Yüzyıl İstanbul’unda Kültürel Dönüşümün Sahnesi Osmanlı Tiyatrosu”, Parşömen Yayıncılık, İstanbul, 2011
- Okay, M.Orhan; “SEVEGİL, Refik Ahmet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ek-2, İstanbul, 2019
- Oransay, Gültekin; “Küğ Dergilerimizin Sorunları”, Küğ Dergisi, Eylül 1968, Takım 1, No: 7
- Özcan, Nuri; “Asım Bey, Giriftzen”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 3, İstanbul 1991,
- Öztuna, Yılmaz; “Büyük Türk Musiki Ansiklopedisi I”, Ankara, 1990
- Öztuna, Yılmaz; “Büyük Türk Musiki Ansiklopedisi II”, Ankara, 1990
- Öztuna, Yılmaz; “Hikmet Faik”, Büyük Türk Musikisi Ansiklopedisi I, Ankara, 1990
- Tokaç, Murat Salim; “Doktor Suphi Zühdü (Ezgi)”, Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, S. 30, Mart-Nisan-Mayıs 2014
- Uluskan, Seda Bayındır; “Atatürk’ün Sosyal ve Kültürel Politikaları,” Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2017
- Ünsal, Deniz; “Türk Mûsikî İnkılâbı Bağlamında Klasik Türk Mûsikîsi Çalgıları”, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, İnönü University Journal Of Culture And Artcilt, Vol. 3sayı, No. 1, 2017
- Yalçın, Semih; “Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kaynakları I”, Siyasal Kitapevi, Ankara, 2004
- Yalçın, Murat; “Hafi Kadri Alpman”, Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, c. 1, 2006
