Author :
Abstract
Anadolu’da ilk demiryolu 1856 tarihinde İngiliz şirketine verilen İzmir-Aydın demiryoludur. İnşaatına 1857 yılında başlanan bu demiryolunun uzunluğu 130 kilometredir. Osmanlı Devleti içinde yapılan demiryollarının %90’ı yabancı sermayenin katkısı ile yapılmıştır. XXX Yabancı sermayede en büyük pay Fransızlara aittir. Gereken teknik uzman desteği ve teknik malzemelerin büyük kısmı Avrupa’dan karşılanmıştır. Demiryollarının sermaye, araç-gereç ve yönetimi Avrupalılar tarafından, emek gücü gerektiren işçilikler ise Osmanlı teb’ası tarafından karşılanmış, 1900 tarihinde yapımına başlanan ve 1908 tarihinde döşenmesi tamamlanan Hicaz Demiryollarının uzunluğu Hayfa ile birlikte 1800 kilometreyi bulmaktadır. Demiryolu yapımı 1906’da Şam’a 460 kilometre uzaklıktaki Maan’a varınca burada bir tören düzenlendi. Bitirilen Şam-Maan-Hayfa hatları için İşletme idaresi kuruldu. Bir taraftan bu hatlar üzerinde hizmet verilirken, diğer taraftan da Medine’ye kadar uzanacak hattın yapımına devam edildi. Medine’ye kadar uzanan demiryolunun yapımı tamamlanınca 1908 tarihinde padişah ve devlet erkanının katılımı ile büyük bir tören düzenlenerek trenler çalışmaya başlamıştır.
Keywords
Abstract
The first railway in Anatolia is the İzmir-Aydın railway, which was given to the British company in 1856. The length of this railway, the construction of which was started in 1857, is 130 kilometers. 90% of the railways built in the Ottoman Empire were built with the contribution of foreign capital. The largest share in foreign capital belongs to the French. Most of the required technical expert support and technical materials were supplied from Europe. The capital, equipment and management of the railways were covered by the Europeans, and the labor required by the Ottoman subjects. The length of the Hijaz Railways, which started to be built in 1900 and completed in 1908, reaches 1800 kilometers with Haifa. On the one hand, services were provided on these lines, and on the other hand, the construction of the line that would extend to Medina continued. When the construction of the railway stretching to Medina was completed, a great ceremony was organized with the participation of the sultan and state officials in 1908 and the trains started to work.
Keywords
- Abdurrahim Abdurrahman,(2006), Modern ve Çağdaş Arap Tarihi, Tikrit Üniversitesi, Tarih Bölümü, Onuncu Baskı.
- Akpınar, Mahmud, (2012), Emperyalizmle Mücadelede İç ve Dış Politikanın Bir Enstrümanı Olarak II. Abdülhamid’in İslam Birliği Siyaseti, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 36/2.
- Alperen, Altan, (2018), Bağdat Demiryolu: Siyasal Sonuçları Olan Bir Türk-Alman Demiryolu Projesi, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum,7/19, s.3.
- Çetin, Emrah, (2010), Türk Basınına Göre Hicaz Demiryolu (1900-1918), History Studies Ortadoğu Özel Sayısı, 102-103.
- Gülsoy, Ufuk, (1994), Hicaz Demiryolu, İstanbul: Eren Yayınları.
- Gülsoy, Ufuk , Ochsenwald, (1998) Hicaz Demiryolu, TDV. İslam Ansiklopedisi, c.17. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
- Kanberoğlu, Nesrin, (2018), Osmanlı Devleti’nin II. Meşrutiyet Dönemi Demiryolu Politikaları 1908-1914,Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi,Yıl,3, Prof. Dr. Azmi Özcan Öğrencileri Özel Sayısı.s.159,169.
- Mansfield Peter, (1975), Osmanlı Sonrası Türkiye ve Arap Dünyası, Çev. Nuran Ülken; İstanbul: Sander Yayınları.
- Müsaid ,Muhammed Ali,(2016), Hicaz Demiryolu (1876 1908), Muhammed Boudiaf University, Tarih Bölümü, Çağdaş Dünya Tarihinde Yüksek Lisans Tezi.
- Özbakan, Osman,(2017). Abdülhamid Döneminde Hicaz Demiryolu Finansının İslam Ekonomisi Açısından Incelenmesi, İstanbul: Sabahattin Saim Üniversitesi, Islam Iktisadi ve Hukuku Bilim Dali, Yüksek Lisans Tezi.
- Öztürk, Sümeyra, (2022), İkinci Abdülhamid Döneminde Halifeliğin Siyasi Manada Kullanılması, Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi,4/8,s.735.
- Sarı, Hacı,(2011) Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı İstihdamı: Anadolu - Bağdat ve Hicaz Demiryollari Örneği (1888 – 1918), İstanbul: İstanbul Üniversitesi, İktisat Tarihi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
- Tamçelik, Soyalp, (2000), Osmanlı Dönemi Demiryollarının Tarihî Gelişimi İçerisinde Siyasî ve İktisadî Sosyal Etkileri, Erdem, 12/ 35.
- Yücel. Serhan, Taşar ,Murat,(2014), Demiryolunun Stratejik Önemi ve Erken Cumhuriyet Döneminde Demiryolu Siyaseti, Vakanüvis, Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Mart, 1/1.s.326
