Author :
Abstract
İnsan hayatında ilk çağlardan günümüze kadar beslenme, barınma ve sağlığa büyük önem vermiştir. İnsanoğlunun sağlıklı kalma mücadelesi günümüz tıp uygulamalarının doğuşunu sağlamıştır. Günümüz modern tıp uygulamalarının bir parçasını da “geleneksel halk hekimliği” dediğimiz halk tıbbı oluşturmuştur. Modern tıbbın uygulayıcıları gibi halk tıbbının da uygulayıcıları olan “ocak ve ocaklı” dediğimiz kişiler oluşturmuştur.Eski Türk inanışları etrafında meydana gelen büyü, din ve tıbbın iç içe geçmiş hali olarak niteleyebileceğimiz geleneksel tedavi yöntem ve uygulamaları günümüzde halk tıbbı olarak halk arasında yaşatılmaktadır. Bu araştırmamızda Türk halk tıbbında yer alan ocak ve ocaklık kavramı incelenmektedir. Çalışmamız maddi kültür ögesi olan halk tıbbı ve ocaklık kavramlarını saha çalışmalarındaki tespitler doğrultusunda incelemeyi hedeflemektedir. Şanlıurfa yöresinin kültürel mirasının bir parçası olan halk tıbbı ve ocaklık kavramı Türk halk biliminin de önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Şanlıurfa yöresinde halk hekimliği başta olmak üzere diğer edebi türlerin ve kültürel unsurların üretim, icra ve aktarımına zemin hazırlayan en önemli unsur halkın inanış çerçevesinde başvurduğu pratik ve uygulamalardır. Şehir merkezinde ve kırsal kesimlerde farklı faktörlerin etkisiyle şekillenen bu tedavi pratik ve uygulamalar; yöre insanının inanç, gelenek, âdet ve hayat felsefesi hakkında bizlere somut veriler sunmaktadır.Halk tıbbının kültürel ve tarihsel arka planını oluşturan kökleri Şamanizm’e ve çeşitli dinsel ritüellere dayanan ocaklık ve ocaklık geleneğinin Şanlıurfa halk kültüründeki yeri ve önemi yapılan çalışmanın incelenmesi ile açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Human life has given great importance to nutrition, shelter and health from ancient times to the present day. Humanity's struggle to stay healthy has led to the birth of today's medical practices. A part of today's modern medical practices is folk medicine, which we call "traditional folk medicine". They formed the people we call "ocak and ocaklı", who are the practitioners of folk medicine as well as the practitioners of modern medicine. Traditional treatment methods and practices, which can be described as the intertwining of magic, religion and medicine that occurred around ancient Turkish beliefs, are today kept alive among the public as folk medicine. In this research, the concept of hearth and hearth in Turkish folk medicine is examined. Our study aims to examine the concepts of folk medicine and hearth, which are elements of material culture, in line with the findings in field studies. The concept of folk medicine and hearth, which are a part of the cultural heritage of the Şanlıurfa region, also constitute an important part of Turkish folklore. The place and importance of the hearth and hearth tradition, which forms the cultural and historical background of folk medicine and whose roots are based on Shamanism and various religious rituals, in Şanlıurfa folk culture has been tried to be explained by examining the studies.
