Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Klasik Türk Müziğinin Rast ya da Hüzzam makamında çalınmasının ve akustik özelliklerinin (hız ve üslubu) duygusal tepkileri nasıl etkilediğini incelemektir. 85 katılımcı bir odaya bireysel olarak alınmış ve veriler bilgisayar ortamında toplanmıştır. Deney gruplarına seçkisiz atama yöntemiyle alınan her katılımcıya 4’er müzik parçası dinletilmiştir. Müzik parçalarını dinledikleri sırada fizyolojik tepkileri ölçülmüştür. Her müzik parçasından sonra da Duygu Kafesi ve Görsel Analog ölçekleri ile sözel ölçümler alınmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak verilere SPSS 15 programında 4 (makam: 2 Rast ve 2 Hüzzam parçası) X 5 (müzik yok, hızlı – sade, hızlı – karmaşık, yavaş – sade ve yavaş – karmaşık) İki Yönlü Faktöriyel Tekrarlı Varyans Analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Analiz sonuçları sözel ölçümlerde Rast makamında dinlenen müziklerin Hüzzam makamında dinlenilen müziklere göre daha olumlu değerlendirildiğini göstermiştir. Aynı zamanda analiz sonuçları müzik parçalarının hem hızlı hem de karmaşık özelliklere sahip olmasının diğer özelliklere sahip müzik parçalarından daha olumlu değerlendirildiğini de göstermiştir. Müziğin sadece hızlı çalınması da müzik parçalarının sözel ölçeklerde daha yüksek puanlarla değerlendirilmesine yol açmıştır. Rast makamının hızlı – sade, yavaş – sade ve yavaş – karmaşık özelliklere sahip müzik parçasını dinleyenlerde Hüzzam makamındaki aynı özellikteki parçayı dinleyenlere göre daha yüksek kalp atışı gözlenmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to investigate how the makam of a Turkish Classical Music excerpt and its acoustical characteristics affects emotional responses to it. 85 participants have been individually participated in a room and their responses have been collected by a computer application. Participants were assigned to experiment groups via random selection. Each participant listened to four musical excerpts as their physiological responses were being recorded. Afterwards, their verbal responses were taken on affect grid and analog-visual scales. In accordance with the aim of the study, a two-way repeated factorial variance analysis (ANOVA) was applied for a 4 makam (2 “Rast” and 2“Huzzam”) x 5 play (no music, fast-simple, fast-complex, slow-simple and slow-complex) pattern. Analysis results of verbal responses have shown that melodies in “Rast” makam were received more favorably than the melodies in “Huzzam” makam. The results have also shown that the melodies played fast and in a complex manner were favored more. The fast-played melodies received favorable responses in verbal scales. Melodies in “Rast” makam (whether played fast-simple, slow-simple or slow-complex) invoked faster heartbeat rhythms in listeners than “Huzzam” melodies played in the same manners.