Author:
Abstract
Kaos Teorisi; determinizme dayanan ancak ondan farklılaşarak evrenin belirli bir düzen içerisinde işlemesine rağmen, bunun düzensizlik içerisinde bir düzen olduğunu ve evrendeki her şeyin hesaplanmasının mümkün olmadığını açıklayan bir teoridir. Bu teori düzensizliklerin öngörülebilir nedenleri olduğunu düşünmektedir. Daha çok fen bilimlerinde kullanılan teori ekonomi, sosyoloji, psikoloji vb. sosyal bilimleri kapsayan alanlarda da etkiye sahiptir. Her ne kadar sosyal bilimlerde ‘’kaos’’ kelimesi ‘’mutlak düzensizlik’’ olarak algılansa da ihtiva ettiği şey ciddi anlamda farklılık arz etmektedir. Dil, din, kültür, inanç farklılıkları, gelenekler, görenekler vb. toplumsal olgular uluslararası ilişkilerde kaotik bir yapı oluşumuna sebep olmaktadır. Bu unsurlar zamanla karmaşık bir davranış biçimi olarak karşımıza çıkar. Arap coğrafyasında demokrasi, özgürlük, insan hakları talepleriyle ortaya çıkan ve bir domino taşı etkisiyle yayılan çatışmalar, gösteriler ve ihtilaflar da gözlemlendiğinde kaotik bir yapı sergilediği görülmektedir. Bu bağlamda; makalede Uluslararası İlişkilerde Kaos Teorisi, Arap Baharı örneği ile incelenecektir. Makalenin ilk bölümünde; kaos kelimesinin etimolojisi ve kaos teorisi derinlemesine incelenecektir. İkinci bölümde, Uluslararası İlişkiler bağlamında Sosyal Bilimlerde kaos ve kaos teorisinin yorumlanması hususu üzerinde durulacaktır. Son bölümde ise Arap Baharı ve oluşturduğu kaotik görünüm anlatılanlara paralel bir şekilde değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
Chaos Theory; is a theory based on determinism but differs from it, explains that it is an order in disorder and impossible to calculate everything in the world, even though the universe operates in a certain order. This theory thinks that irregularities are predictable causes. The theory, which is mostly used in the sciences, has an influence in the fields covering social sciences such as economics, sociology and psychology. Although it is perceived as "utter irregularity", what it contains is seriously different. Social phenomena such as language, religious culture, belief differences, traditions, customs cause a chaotic structure in international relations. Over time, these elements appear as complex forms of behavior. When the conflicts, demonstrations and disputes arising from democracy, freedom, human rights demands in Arab geography are observed, it is seen that they exhibit a chaotic structure. In this context; the first part of the article includes the etymology of chaos. In the second part, the interpretation of chaos and chaos theory in social sciences in the context of International Relations will be discussed. In the last part, the Arab Spring’s chaotic appearance will be evaluated in parallel with the descriptions.