Author:
Abstract
Türk el sanatları içinde köklü bir geleneğe ve geçmişe sahip olan el dokumacılığı kültürel değerlerimizin önemli bir parçasını oluşturur. Türk toplumunun estetik ve sanat anlayışının günlük yaşamdaki yerini en iyi yansıtan alanlardan biri de geleneksel dokumalardır. Geleneksel dokumalardan biri olan Kolan dokumacılığı geçmişi çok eski zamanlara dayanan özellikle Mısır’da başlayıp Mezopotamya’da devam eden varlığını Anadolu’nun farklı bölgelerinde ve Orta Asya’da da sürdürmüş olan, renk ve desen çeşitlikleri ile kültür zenginliği oluşturmuş bir dokumacılıktır. Dokuma çeşitlerimiz içinde yer alan kolan dokumalar, desenin çözgüde görüldüğü gücülü dar ve şerit dokumalardır. Çarpanalı kolan dokumaları ise kartlı (plakalı) şerit dokumalardır. Her iki dokuma da temelde aynı görünmekle birlikte dokuma tekniği açısından farklılıklar göstermektedir. Günümüzde bu dokumaları üretenler ise oldukça azalmıştır. El dokumacılığında geleneksel özelliklerin korunmasının yanında, yapılacak yeni tasarımlarla bu köklü sanatımızın yaşatılması ve geliştirilmesi ve bu sanatın gelecek kuşaklara aktarılması oldukça önemlidir. Bu amaçla hazırlanan çalışmada kartlı ve gücülü kolan dokumalarının tarihi, kullanılan araç ve gereçler, uygulama aşamaları ve kullanım alanları, teknik özellikleri örneklerle incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Hand weaving, having a long-standing tradition and past in Turkish handicrafts, constitutes a significant part of our cultural values. One of areas that best reflects the position of aesthetics and art conception in daily life is traditional weavings. Band weaving, being one of the traditional weavings, is a weaving that has a past dating back to old times, and which especially started in Egypt and continued in Mesopotamia region and maintained its existence in different regions of Anatolia and Central Asia and constituted a cultural richness with variety of colour and patterns. Band weavings which belongs to a kind of hand weaving, are narrow and band weavings with heald where the pattern is seen in a warp. On the other hand, band weavings with tablet are weavings with cards (sheets). While both veawings seem fundamentally similar, they show varieties with respect to weaving style. People who have produced such weavings have significantly decreased in today’s life. It is of paramount importance that this long-standing traditional art should be sustained and improved with new designs and handed to future generations as well as maintained its traditional features in hand weaving. For that reason, in this work, history of band weaving with card and heald, equipments used, areaa of use and stages of applications and technical properties are investigated by giving samples.