ESKİGEDİZ’DEKİ (KÜTAHYA) HALK VE ÖZEL HAMAMLARDAN ÖRNEKLER: Gazanfer Ağa Hamamı ve Azmizadeler Hamamı
Author:
Abstract
Ege Bölgesi’nde, İç Batı Anadolu eşiğinde yer alan Kütahya’nın onüç ilçesi bulunmaktadır. Çalışmamıza konu olan Gediz ilçesi, Kütahya il merkezinin yaklaşık 95 km güneybatısında, Uşak ilinin ise 45 km kuzeyindedir. Gediz’in tarihi Frigler (MÖ 750) dönemine kadar inmektedir. “Kadoi” adıyla bilinen kent, Frigler döneminde Frigya kahramanı Kadis adına “Kadus” adıyla yeniden kurulmuştur. Selçuklu Devleti ve Germiyanoğlu Beyliği döneminde sancak olarak yönetilen yerleşim daha sonra Osmanlı hakimiyeti altına girmiştir. Osmanlı hakimiyetindeki yerleşim, 1871 yılında da kaza merkezi olmuştur. Gediz, 1875, 1901, 1911, 1945 yıllarında sel, 1911 yılında yangın ve 1970 yılında geçirdiği deprem ile oldukça tahrip olmuştur. 1970 depreminden sonra 05.08.1970 tarihinde 7/1164 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yerleşim, Simav karayolu üzerindeki Eskigediz’e 7 km mesafedeki “Karılar Pazarı” olarak anılan mevkie taşınmıştır. 2018 yılında Eskigediz’de, yapılan arazi çalışmasında, Geç Osmanlı dönemine ait, biri halk diğeri şahsa ait özel bir hamam olmak üzere iki faklı tipte hamam üzerinde çalışma yapılmıştır. Çalışmamızda, yerinde incelenen yapıların plan ve mekan kurguları, Sanat Tarihi metodolojisiyle tanıtılmış ve Anadolu’da Türk döneminde inşa edilmiş hamamlar içerisindeki yerleri tartışılmıştır.
Keywords
Abstract
There are thirteen districts of Kütahya in the Aegean Region. The subject of our study is Gediz, about 95 km southwest of Kütahya and 45 km north of Uşak. The history of Gediz dates back to the Phrygians (750 BC). Known as “Kadoi”, the city was rebuilt in the Phrygians under the name “Kadus” for the Phrygian hero Kadis. The settlement, which was managed as a sanjak during the Seljuk State and Germiyanoğlu Principality, was later under Ottoman rule. The settlement in the Ottoman Empire was the center of the district in 1871. Gediz, the flood in 1875, 1901, 1911, 1945, was destroyed by fire in 1911 and the earthquake he had suffered in 1970. After the earthquake of 1970, with the decision of the Council of Ministers dated 05.08.1970,7/1164 no, the settlement was moved to the so-called “Karılar Bazaar” which is 7 km away from Eskigediz on the Simav highway. In the land survey conducted in Eskigediz in 2018, two different types of baths, one of them belonging to the Late Ottoman period, one being a public bath and one private bath, were studied. In our study, the plan and space fictions of the buildings examined in situ were introduced with the methodology of Art History and their place in the bath structures built during the Turkish period in Anatolia was discussed.