Author:
Abstract
II. Dünya Savaşı’nın galipleri savaş sonrasında yeni bir dünya düzeni kurma yolunda ilerlerken tek partili yönetimin egemen olduğu Türkiye, iç ve dış gelişmeler karşısında bu sürecin dışında kalamamış hatta dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Türkiye ekseninde değişime katkı sunmuştur. Halkın teveccühünü kazanarak demokratik yollarla iş başına gelen DP, 1950-1960 yılları arasında anayasanın bazı hükümlerini ihlal etmiştir. DP iktidarının baskıcı uygulamalarından birisi halkın muhalefet yapma görevi verdiği Cumhuriyet Halk Partisi’ni sindirmek olmuştur. Partiler ve liderleri arasındaki gerilim Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde de etkisini hissettirmiş ve çeşitli örgütlenmelere yol açmıştır. Bu örgütlenmelerin hedefi ise “Darbe” yoluyla hükümetin işbaşından uzaklaştırılması olmuştur. DP iktidarı TSK’nın 27 Mayıs 1960 tarihinde gerçekleştirdiği darbe ile son bulmuştur. Hazırlanan yeni anayasa 1961 yılında halk oylamasıyla kabul edilmiştir. İsmet İnönü, yeni anayasanın hazırlanış sürecinde Kurucu Meclis’te bulunarak kendisinin ve partisinin isteklerinin anayasada önemli ölçüde yer almasını sağlamıştır. Halk oylamasına sunulan anayasanın kabulü aşamasında da İsmet İnönü’nün sunduğu katkı tarihte sabittir.
Keywords
Abstract
While the victors of the II. World War were progressing to establish a new world order, Turkey, where the Single-Party rule was in power, could not exclude itself from this process in the face of internal and external developments; and even the President of the time, İsmet İnönü contributed to this change in the context of Turkey. Democrat Party, which came to power by gaining the favor of the people by democratic means, violated certain provisions of the constitution between the years 1950 and 1960. One of the oppressive actions under the rule of the DP was repressing the Republican People's Party that was entrusted by people to oppose. The tension between the parties and leaders also showed its impact on the Turkish Armed Forces and paved the way for various organizations. These organizations aimed to overthrow the government from power by staging a coup d'etat. The DP rule was ceased with the coup d'etat which took place on 27 May 1960. The new constitution was approved as a result of a referendum in 1961. İsmet İnönü was present in the Constituent Assembly in the constitution-making process and ensured that the demands of his party were included in the new constitution to a considerable extent. A referendum was held for the approval of the new constitution and the contribution of İsmet İnönü in this process was passed into history.