TUZ GÖLÜ- KONYA KAPALI HAVZALARININ YAZ MEVSİMİ ORTALAMA SICAKLIK, YAĞIŞ, BUHARLAŞMA VE AKIM VERİLERİNDEKİ DEĞİŞİMLERİN KARŞILAŞTIRMALI TREND ANALİZİ

Author:

Year-Number: 2020-46
Yayımlanma Tarihi: 2020-06-04 21:06:55.0
Language : Türkçe
Konu : Coğrafya/Fiziki Coğrafya
Number of pages: 123-138
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Çalışmanın alan kapsamını Türkiye’nin Orta Anadolu Bölgesi’nde Tuz Gölü-Konya kapalı havzası oluşturmaktadır. Konu kapsamını; havza içerisinde 30 yıldan fazla rasata sahip (1970-2018) 8 meteoroloji istasyonunun (Aksaray, Beyşehir, Cihanbeyli, Ereğli, Karaman, K.H.Limanı, Kulu ve Seydişehir) ortalama sıcaklık, toplam yağış ve 4 akım gözlem istasyonunun (Çarşamba, İbrala, İnsuyu ve Peçenek) akım verileri (1970-2015) kullanılarak trend analizi yapmak oluşturmaktadır. Havza genelinde uzun yıllar boyunca ölçüm yapan meteoroloji ve akım gözlem istasyonlarının aylık ölçülmüş ortalama sıcaklık, buharlaşma, yağış ve akım verileri ele alınarak bu verilerin yaz mevsimi ve aylarının eğilimlerini analiz etmek araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Kapalı havzalarda iklim parametrelerindeki değişikliğin daha kolay fark edileceği düşüncesiyle böyle bir konu seçilmiştir. Ayrıca ulusal ve uluslararası literatüre iklim değişikliği çalışmaları üzerine bir katkı ve bir Türkiye örneğinin daha kazandırılması istenmiştir. Araştırmada yöntem olarak Mann-Kendall Testi ve Spearman’ın Rho Testi temel alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre havza genelinde ortalama sıcaklıklarda anlamlı artışlar gözlenirken yağış olarak istasyonlarda anlamlı artış ya da azalışa rastlanmamıştır. Yaz mevsiminde buharlaşmada anlamlı artış eğilimleri Beşyehir, Karaman ve Konya hava limanında görülürken Ereğli ve Seydişehir istasyonlarında ise anlamlı azalma eğilimi belirlenmiş, diğer istasyonlarda ise bir eğilime rastlanmamıştır. Akım gözlem istasyonlarından İbrala ve Peçenek istasyonlarında akımda anlamlı azalış gözlenirken diğer istasyonlarda bir eğilim görülmemiştir. Havza genelinde gözlenen sıcaklık artışlarının buharlaşma, yağış ve akım üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığı anlaşılmaktadır.

Keywords

Abstract

The extent of the present study comprises the Tuz gölü-Konya endorheic basins located in the Middle Anatolia Region. The present study is aimed to perform trend analysis of average temperature,evaporation and total precipitation of eight meteorological stations (Aksaray, Beyşehir, Cihanbeyli, Ereğli, Karaman, K.H.Limanı, Kulu, Seydişehir) with more than 30 years of observation (1970-2018) and flow values of four flow observation stations (Çarşamba deresi, İbrala, İnsuyu ve Peçenek) during the period (1970-2015) in the basin. Besides, the aim of the study is also to analyze the summer seasonal and months trends of these data by considering the monthly measured average temperature, evaporation and precipitation data of meteorological and flow observation stations observed over many years across the basin. The topic has been selected because of the great significance of endorheic basins with the idea that changes in climate parameters are easier to notice in such areas. In addition, the study will also contribute to the national and international literature on climate change studies with another example from Turkey. The research method is based on the Mann-Kendall Test and Spearman's Rho Test. According to the results obtained, a significant increase or decrease in precipitation was not observed while a significant increases were observed in average temperatures across the basin in general (summer seasonal). In terms of evaporation trend, a significant increase in flow was observed in Beyşehir, Karaman and Konya airport (summer seasonal) stations and a substantial decrease in Eregli and Seydisehir stations in summer period while no trend was found in other stations. In terms of flow trend, a significant decrease in flow was observed in Ibrala and Pecenek station while no trend was found in other stations. It is understood that the temperature increases seen throughout the basin do not have a significant effect on precipitation, evaporation and flow in summer seasonal.

Keywords