Author:
Abstract
1923-1950 tek parti dönemi Türk ekonomisinin toplumsal yansımalarını ele alan bu çalışma, söz konusu dönemin ekonomik başarı veya başarısızlıklarından ziyada, izlenen ekonomik politikaların ne kadar halkın refahını artırmaya dönük olduğu üzerine bir analizdir. Çeyrek asırdan fazla iktidarda kalan tek partinin ekonomik politikaları şartlara göre bir takım değişmeler göstermekle birlikte, halkın ekonomik refahını ve yapısını biraz öteleme konusunda bir bütünlük arz etmiştir. Bu yaklaşımda yukarıdan bürokratik çağdaşlaşmanın etkisi ve önceliği de rol oynamıştır. Bu dönemin ekonomik politikası, Osmanlı’dan kalan zayıf ekonomik miras, yeni çıkılan savaş ortamı, ekonomiyi millileştirme isteği ve bir burjuvazi sınıfından mahrum olma gibi sebeplerle karma bir yöntemle işe başlamıştır. 1929 Büyük Ekonomik Buhran’ın getirdiği sarsıntıyla 1930’ların başından itibaren sert bir devletçiliğe dönüşerek seyreden tek parti yönetiminin ekonomik anlayışı, 1930’ların sonu itibariyle devletçiliğin savaş ekonomisiyle birleşmesiyle devam etmiştir. Ancak bütün bu süreçlerde, ekonomik zorluklar içinde olan halkın durumu yönetim nazarında öncelik kesbetmemiştir. En azından halkın büyük çoğunluğunun algısının bu yönde olduğu söylenebilir. Bunun en önemli göstergelerinden birinin de 1950’de yapılan ilk serbest seçimde halkın tek partiye göstermiş olduğu menfi tavırdır. Bu tavrın mühim sebeplerinden birini ekonominin teşkil ettiği tarihi bir gerçekliktir. Tek parti yönetiminin ekonomik performansının bir değerlendirilmesi olmayan bu çalışma, dönemin ekonomik politikalarının yarattığı sosyolojinin tespitinden ibarettir. Çalışma literatür taramasına dayalı tasviri bir yöntemle ele alınmıştır.
Keywords
Abstract
This study deals with the social reflections of the economic policies implemented in the single-party period between 1923-1950. The main subject of the study is not the economic successes or failures of the single-party period. The main subject of the study is to what extent the economic policies followed in this period are aimed at increasing the welfare of the people. The economic policies of the single party, which has remained in power for more than a quarter of a century, have shown some changes according to the conditions. On the other hand, the economic policy of the single party showed integrity in postponing the economic welfare of the people. The influence and priority of bureaucratic modernization from above also played a role in this approach. The economic policy of this period started with a mixed method due to various reasons or necessities. The economic policy of the single party has turned into a harsh statism since the early 1930s, with the shock of the Great Economic Depression of 1929. By the end of the 1930s, the war economy has added to the hard statism understanding of the single party. However, in all these processes, the situation of the people in economic difficulties has been not a priority in the eyes of the administration. At least, it is a fact that the perception of the majority of the public is in this direction. The most concrete indicator of this is the negative attitude of the people towards the single party in the first free election held in 1950. One of the important reasons for this attitude was the economic situation. This study is not an evaluation of the economic performance of the single-party government. The study consists of the determination of the sociology created by the economic policies of the period. The study has handled with a descriptive method based on literature review.