Author:
Abstract
Dünya üzerinde bazı bölgeler zengin kaynakları ve stratejik özellikleriyle diğer bölgelerden daha önemlidir. Basra Körfezi bölgenin enerji kaynaklarının uluslararası alana taşındığı bir bölge olması açısından dünya ticareti için çok önemli bir alandır. Bölge Körfez ülkelerinin güç mücadelelerine sahne olmuştur. Bölgede yaşanan istikrarsızlığın baş aktörleri de BAE ve İran’dır. BAE’nin 1971 senesinde bağımsızlığını kazanmasıyla İran ile ilişkileri çekilmeli bir hal almıştır. İngilizlerin Basra Körfezinden ayrılmasının ardından İran stratejik olarak Hürmüz Boğazı yakınlarında bulunan Abu Musa, Küçük Tunb, Büyük Tunb adalarının kontrolünü ele almıştır. Bunun üzerine İran, BAE’i için yağmacı bir devlete dönüşmüştür. Çünkü kritik bir öneme sahip olan Hürmüz Boğazı ve Basra Körfezi birbirinden bağımsız düşünülemez ve diğer ekonomik bölgelerin düzenli işleyebilmesi için ayrı bir öneme sahiptirler. Körfez Bölgesi’nin tamamını ele geçiren soruna Büyük Tunb, Küçük Tunb ve Abu Musa adaları üzerinde iddia edilen haklar sebep olmaktadır.
Bu çalışmada, ilk olarak Basra Körfezi’nin stratejik, toplumsal ve siyasal yapısı üzerinde durulmuştur. Bölgedeki ideolojik ve etnik sorunların iki ülkenin adalar sorununa etkisi olup olmadığı irdelenmiştir.
BAE ve İran arasında konu olan üç ada sorununun tarihsel gelişimi incelendikten sonra adalar üzerinde hak iddia eden ülkelerin ikili ilişkilerinin geldiği noktaya bakılacaktır. Bölgede adalar için yaşanan gelişmelerin bölgesel ve uluslararası basındaki yansımalarına ve uzmanların görüşlerine yer verilmiştir. İki ülkenin sistemsel tehditlerinin bölgesel dinamiklere etkisi ve süreçleri incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Some regions in the world are more important than other regions with their rich resources and strategic features. The Persian Gulf is a very important area for world trade in terms of being a region where the energy resources of the region are transferred to the international area. The main actors of the region, which witnessed the power struggles of the Gulf countries and caused the destabilization of the region, are Iran and the UAE. With the UAE gaining its independence in 1971, relations with Iran became strained. After the British powers left the Persian Gulf, Iran took control of the Abu Musa, Lesser Tunb and Great Tunb Islands, which are strategically located near the Strait of Hormuz. Thereupon, Iran turned into a predatory state for the UAE as the Strait of Hormuz and the Persian Gulf, which have a critical importance, cannot be considered independently of each other and have a special importance for the regular functioning of other economic regions. The alleged rights over the islands of Greater Tunb, Lesser Tunb and Abu Musa are causing the problem that seizes the entire Bay Area.
In this study, firstly, the strategic, social and political structure of the Persian Gulf is emphasized. It has been examined whether the ideological and ethnic problems in the region have an effect on the islands problem of the two countries.
After examining the historical development of the three island problems between the UAE and Iran, the bilateral relations of the countries claiming the islands will be examined. The reflections of the developments experienced by the islands problem to the regional and international press and the opinions of the experts are given. The effects of the systemic threats of the two countries on the regional dynamics and their processes are examined.