Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim öğrencilerinin popüler ve edebî roman algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemektir. Bu amaçla öğrencilerden “popüler roman” ve “edebî roman” kavramına ilişkin metaforlar üretmeleri istenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırma katılımcıları, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde 2 farklı okulda (Ulubatlı Hasan Anadolu Lisesi ve Nuri Erbak Anadolu Lisesi) öğrenim gören 103 ortaöğretim öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verileri katılımcıların, “Popüler roman…….gibidir; çünkü……..” ve “Edebî roman…….gibidir; çünkü……..” cümlelerini tamamlamaları yoluyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde frekans, yüzde hesaplamaları ve nitel yöntemler arasında yer alan içerik analizi çözümleme tekniği kullanılmıştır. Öğrencilerin belirttikleri metaforlar, ortak özellikleri dikkate alınarak 10 kategori altında toplanmıştır. Belirtilen kategorilerin sınıf bağlamında farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bulgulara göre öğrenciler tarafından popüler romana yönelik üretilen ve ilk beş sırada yer alan metaforların; haz unsuru bir eser olarak roman (%46,6), akıcı ve sürükleyici bir eser olarak roman (%21,4), zaman kaybı ve yararsız bir eser olarak roman (%11,7), her dönemi aydınlatan, kalıcı bir eser olarak roman (%9,7) ve tanınmış bir eser olarak roman (%6,8) kategorileri olduğu, edebî romana yönelik üretilen ve ilk beş sırada yer alan metaforların; sıkıcı ve anlaşılması zor bir eser olarak roman (%35), her dönemi aydınlatan ve kalıcı bir eser olarak roman (%23,3), yararlı bir eser olarak roman (%17,5), manevi değere sahip bir eser olarak roman (%10,7) ve zorunlu ve gerçeği temsil eden bir eser olarak roman (%4,9) olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında popüler romana ait geliştirilen metaforların hiç biri manevi değere sahip bir eser olarak roman, sıkıcı ve anlaşılması zor bir eser olarak roman ve zorunlu ve gerçeği temsil eden bir eser olarak roman kategorilerine ilişkin değildir. Edebî romana ait geliştirilen metaforların ise hiç biri haz unsuru bir eser olarak roman ve tanınmış bir eser olarak roman kategorilerine ilişkin değildir.
The aim of this study is determining the literary and popular novel perceptions of high school students with metaphors. For this purpose, students were supposed to produce metaphors about popular novel and literary novel. In this study, phenomenology pattern, one of the qualitative research methods, was used. Attendants of the study consisted of 103 high school students from 2 high schools (studying in Ulubatlı Hasan Anatolian High School and Nuri Erbak Anatolian High School) in 2015-2016 academic year. Data of the study was acquired through sentences such as “Popular is like…, because…” and “Literary novel is like…because….” Content analyses method, one of the percent age calculations and qualitative searches was used in the data analysis. The metaphors determined by students were gathered under 10 categories taking account of their common features. It was pointed out that these categories differed in the classes. According to the results, It was pointed that metaphors produced for popular novels and ranking in the first five were novel as hedonic work (%46,6), novel as fluent and escapist work(%21,4), novel as time wasting and useless work (%11,7), novels as permanent work (%9,7) novel as well-known work (%6,8), for literary novels; novel as in comprehensible and boring work (%35), novel as enlightening and permanent work (%23,3), novel as beneficial work (%17.5), novel a work having moral values (%10,7), novel as a represents of reality (%4,9). Besides, anyone of the metaphors belonging to popular novel is not about novel as work having moral values, incomprehensible and boring work, and novel as work compulsory and representing reality. Anyone of the metaphors belonging to literary novel is not about novel as hedonic work, novel as well-known work.