Author :
Abstract
Bozok çevresi ilkçağlardan beri çeşitli kültür ve medeniyetlere mekân olmuştur. Bozok, daha sonra Yozgat adıyla anılmış, Anadolu’da Osmanlı döneminde doğrudan Türkler tarafından kurulan ve geliştirilen bölgenin ekonomik, sosyal ve kültürel bir yerleşim haline gelmiştir. Yozgat'ta Türk dönemine âit bilinen Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslâmlaşmasında katkısı bulunan ilk sivil zâviye Anadolu Selçukluları İzzettin Keykavus I, Alaeddin Keykubat I ve Gıyasettin Kevhüsrev II devirlerine âit Emirci Sultan Zâviyesi’dir. Yozgat merkezde ilk yapılan Medrese de, 1753 yılında Mamalı Türkmenlerinden olan Çapanoğlu Ahmed Ağa’nın yaptırdığı Demirli Medresesi’dir. Medrese, Tekke ve Zâviyeler, barış ifade eden İslâmı, inancını ve ahlâkını bütün insanlığa yaymak, evrensel barış, inanç ve ilkelerini gönüllere yerleştirmek için vakıf esaslarına göre kurulmuştur. İslâm tarihinde bu eğitim kurumları özellikle İslâm’ın yayılması ve tebliğ edilmesinde, edebiyat, şiir ve mûsiki gibi güzel sanatların gelişmesinde, edeb ve ahlâk gibi terbiye vasıtası olan bilgi dallarının doğması, ilerlemesi ve tatbikat alanına konulmasında önemli hizmetler ifâ etmişlerdir. Buralarda görev yapan âlimler, gerek fikirleri gerek eserleriyle halkın dînî inanç ve anlayışlarını şekillendirip çevrelerinde kültür hayatının gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu makalenin amacı Yozgat tarihindeki Medrese, Zâviye ve Tekke gibi eğitim kurumlarının halkın dinî anlayış ve inanç yapısına katkılarını incelemektir.
Keywords
Abstract
Bozok region has been home to various cultures and civilizations since ancient times. Bozok, which was later called as Yozgat, has become a social and cultural settlement which was established by Turks in Anatolia during Ottoman period. The first known civilian religious lodges in Yozgat was the Emirci Sultan lodge which was established during rules of Anatolian Seljuk rulers Izzettin Keykavus I, Alaeddin Keykubat I and Gıyasettin Kevhüsrev II. Demirli Madrasa is the first Madrasa in Yozgat city center which was established in 1753 by famous Çapanoğlu Ahmed Agha, a Mamalı Turkmen. Madrasa, takka and lodges are the places which promote and spread Islamic faith and morals to people as presenting universal peace, and share its message of peace to the hearts of people. These educational institutions had played significant roles in the history of Islam in terms of spreading Islam, its literature, development of Islamic fine arts such as poetry and music, and Islamic ethics and morality. Scholars who had worked in these places have contributed to the improvement of people's religious beliefs and understandings as well as the city's cultural life. The purpose of this article is to examine the contribution of madrasas, takkas and lodges to the religious and cultural history of Yozgat.
