Author :
Abstract
Moğol hâkimiyeti ve istilası, etkin olduğu tüm coğrafyalara ve özellikle Fars edebiyatının şamil olduğu sahaya iktisadî, siyasî ve içtimai açıdan büyük yıkımlara sebep olmuştur. Bu durumdan İran coğrafyası ve bu coğrafyanın kültürel anlamda etkin olduğu alanlar fazlası ile bu tahribattan nasibini almıştır. Buradan hareketle Ön Asya’da ekonomisinin temelini oluşturan tarım, insan gücünün göç ve katliamlarla yok olma sonucunda çökmesine bağlı olarak iktisadî refaha paralellik gösteren tüm sanat dallarının büyük bir darbe aldığı söylenebilir. Bu dönemde iktisadî ve siyasî anlamda tahrip edilen İran coğrafyasında, çok şaşırtıcı bir şekilde edebiyatın ve özellikle şiirin Fars edebiyatında zirve yaptığını rahat bir şekilde söyleyebiliriz. Bu durumun temel nedeni baskı ve yıkıma karşı halkın edebiyatla kendini ifade edebildiği şeklinde açıklanabilir. Tüm bunları göz önünde tutarak; özellikle tarihî bilgileri aktarması açısından bu dönemin edebî eserlerini ve müeddiplerini sadece vekayinâme niteliği taşıyan eserlerde değil, aynı zamanda edebî simalarının eserlerinde de incelemeye çalışarak dönem hakkında genel bir bilgi vermeye çalışacağız.
Keywords
Abstract
Mongol domination and invasion caused big destructions for the whole geography it was influential and especially for the area of Persian literature in financial, political and social senses. Iranian geography and the areas influenced culturally ha their share from this destruction. Thus, it can be said that all art branches having parallels with financial welfare took a major blow being base on the fact that the agriculture, the basis of the economy in Asia Minor, collapsed as result of the disappearance of man power through migrations and massacres. It can be easily stated that Persian literature and especially the poetry surprisingly hit the top in the Iranian geography which was destroyed financially and politically. The basic reason of this situation can be that people were able to express themselves against oppression and destruction with the literature. Taking these facts into consideration, we will try to give a general information about this period by examining the works of this period especially from the perspective of transferring historical facts not only through chronicles but also through the works of literary figures.
