Author :
Abstract
Kazakların tarihini ve ekonomik, kültürel özelliklerini incelemek için Kazak hanlarının ve sultanlarının XVII-XIX. yüzyıllardaki resmî yazışmaları çok önemlidir. Çünkü bunlar vasıtasıyla adı geçen hanların, kendi bakış açısından, etrafındaki siyasî, ekonomik olaylar yansıtılmakta; boylar arası ilişkiler ve ilişkide olduğu şahıslar zikredilmektedir. Bu resmî yazışmaların çoğu Rus çarlarına ve Buhara, Hive, Kalmuk hanlarına, Cungar hontaycılarına yazılmıştır; Osmanlı padişahları ve İran şahlarına gönderilenleri de vardır. O dönemde Kazakistan bölgesindeki en güçlü devletin yöneticileri olan Rus çarlarına yazılan yazışmalarda, askerî ve ekonomik yönden yardım veya destek isteği öne çıkmaktadır. Günümüzde bu yazışmalar Kazakistan, Rusya, Çin, Türkiye, İran ve Özbekistan devlet arşivlerinde bulunmaktadır. Ancak bunlar hakkında araştırmalar ve vesika yayınları şimdiye kadar yeterince yapılmamıştır; yapılanlar da görüntü bakımından nispeten kalitesiz basılmışlardır. Dolayısıyla bu durum hem vesikalara ulaşmayı hem de üzerinde inceleme yapılmasını zorlaştırmaktadır. Bu yazışmaların dil özellikleri üzerine yapılan çalışmalar ise yok denecek kadar azdır. Bu alanda yapılan çalışmalar, Kazakistan Cumhuriyeti bağımsızlığına kavuştuktan sonra nispeten artmıştır. Bu çalışmada Kazak hanlarının ve sultanlarının XVII-XIX. yüzyıllardaki resmî yazışmaları hakkında yapılan çalışmalar incelenmiştir.
Keywords
Abstract
The official letters of the Kazakh khans and sultans written in XVII-XIX centuries plays a significant role in history of the Kazakhs, economic and mentality. Because the political and economic conditions, relationships of tribes with each other and persons who held important place in these relationships, all this information is shown in the letters of the Khans, which is the personal view of the Khans, respectively. Most of the official letters had written to the Russian kings and Bukhara, Khiva, Kalmyk khans, Dzungarian huntayshis. Among them, there was letters to Ottoman emperor and Iran shah. During that period, there were letters in priority, regarding military and economic support or assistance from the most powerful state, kingdom of the Russia. Now, the original official letters are stored in the archives at Kazakhstan, Russia, China, Turkey, Iran and Uzbekistan. However, the research work regarding this authenticity of documents and documentation is not fully developed. Copy of originals are not clear in some of the published materials. Therefore, these shortcomings cause difficulties in using and making research of this copy of originals. There is a very little research work about linguistic features of these letters. Research work on official letters began to increase gradually after the independence of the Kazakhstan. In this article will be consider research work on letters of Kazakh khans and sultans of the XVII-XIX centuries.
