Author :
Abstract
İber yarımadasının Müslümanlar tarafından fethi, İspanya’da büyük bir halı dokuma sektörünün başlangıcı olmuştur. 10.yy.ın Arap kaynakları, halı dokumacılığı ile ilgili ilk verileri içerse de, İspanya’da14.yy. öncesine ait bir örnek bulunamamıştır. Günümüze kalabilen ilk örnekleri; Erken Osmanlı halı taklitleri ve Doğu dokumalarının senteziyle, Hristiyan ve Yahudi sembolizminin birlikte kullanıldığı Mudejar halılarıdır. Erken dönemin bu tasarımları, Orta Asya’da asırlardır bilinmesine rağmen İspanyolların benimseyerek kendilerine mal ettikleri farklı bir düğüm tekniğiyle dokunmuştur. Hristiyan krallıkların birleşmesiyle yarımadadaki Müslüman egemenliği sona ermiş, akabinde Gotik ve Rönesans hareketleri ile İspanyol halılarında geometrik şemadan bitkisele doğru kademeli bir geçiş görülmüştür. Bu dönemin halı örnekleri İtalyan ve Türk kumaşlarından çıkarılmışlardır. 17.yy. başlarında İspanya halılarında büyük bir yozlaşma görülmüş, kalite düşmüş, renk sayısı azalmış ve yerel özelliği olduğu varsayılan düğüm tekniği terk edilerek, Türk düğümü ile Uşak, Bergama, Gördes, Symirna, gibi Türk modelleri dokunmaya başlanmıştır. Bu çalışmada İspanyada halı dokumacılığının başlangıcı, gelişim süreci boyunca geçirdiği aşamalar, farklı kültürlerin ve özellikle Anadolu Türk sanatının İspanyol halıları üzerine etkileri ve farklılıkları anlatılmaktadır.
Keywords
Abstract
The invasion of the Iberian peninsula by Muslims is considered to be the beginning of a great carpet weaving industry in Spain. Whilst 10 th century Arabic source materials contain the first data of carpet weaving, no examples could be found before the 14th century in Spain. The first examples having made it down to these days are the early Ottoman carpet imitations and the Mudejar carpets bearing Christian and Jewish symbols with eastern weaving syntheses. The designs of this early period have been woven with a different technique known in Central Asia for centuries which was then embraced and taken over by the Spanish. With the merger of the Christian kingdoms the muslim domination on the peninsula has come to an end and with the Gothic and Renaissance movement the Spanish carpets have seen a transition from geometrical patterns to floral motifs. Carpet samples of this period derived from Turkish and Italian fabric. A degradation in Spanish carpets can be seen at the beginning of the 17th century, the quality and amount of colors has decreased and the knot technique that was thought to be a native attribute has been abandoned, and Turkish motifs such as Uşak, Bergama, Gördes and Symrna have been started to be woven with Turkish knotting. This study explains the impact and differencies of various cultures, especially Anatolian Turkish art on Spanish carpets, the start of carpet weaving in Spain and the stages it went through during progress.
