Author :
Abstract
Yeşil tüketim olgusu çevresel faktörlere dikkat çekerken aynı zamanda sürdürülebilir gelişmeye farkındalık temelinde katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmada farklı meslek sahiplerinin demografik özelliklerine göre yeşil tüketim tutumları ve satın alma davranışlarına ilişkin farklılık düzeylerinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Bolu ili merkezinde gerek özel gerekse kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmakta olan 400 çalışana uygulanan yüz yüze anket uygulamasıyla verilere ulaşılmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda yapılan çalışmada şu bulgulara ulaşılmıştır. Kadın çalışanların yeşil tüketim davranışları erkek çalışanların yeşil tüketim davranışlarından daha yüksektir. Ayrıca tüketiciler her ne kadar çevre konusunda endişe taşımalarına rağmen, alışveriş sırasında bunu davranışlarına yansıtamadıkları görülmektedir. Bunun en önemli sebebinin ise, yeşil ürünlerin pahalı olması ve her yerde bulunamıyor olması tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
While the phenomenon of green consumption acknowledges environmental factors, it remanins contributing to sustainable development on the basis of awereness as well. In this study, it has been aimed to determine the difference about green consumption attitudes and purchasing behaviors among different professionals according to the demographic characteristic of them. In the scope of the research, primary datas were obtained by using survey method with 400 employees working in both public and private institutions in Bolu city center. Within the framework of main purposes of the study, these following findings were obtained: Green consumption behaviors of female employees are higher than male employees’ green consumption bahaviors. In addition, even though consumers are concerned about the environment, they can not reflect this to their preferences while purchasing goods. The main reasons about this are the green product being expensive and not being found in most of the stores or groceries.
Keywords
- Aksu, C. K. ve Gelibolu, L. (2015). Üniversite çalışanlarının sürdürülebilir tüketim açısından tutumlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (9), 236-248.
- Ar, A. A. ve Tokol, T. (2010). Tekstil sektöründeki işletmelerin yeşil pazarlamadan kaynaklı kazanımları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (31), 148-168.
- Armağan, E. ve Karatürk, H. E. (2014). Yeşil pazarlama faaliyetleri çerçevesinde Aydın bölgesindeki tüketicilerin çevreye duyarlı ürünleri kullanma eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 1-17.
- Autio, M. ve Heinonen, V. (2004). To consume or not to consume? : young people’s environmentalism in the affluent finnish society. Journal of Youth Research, 12 (2), 137-153.
- Aydın, S. ve Tufan, F. (2018). Sürdürülebilirlik ve yeşil kavramları bağlamında Y kuşağının satın alma davranışları. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2), 397-420.
- Balcı, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 10. Baskı.
- Baykal, H. ve Baykal, T. (2008). Küreselleşen dünyada çevre sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9),1-17.
- Bener, Ö. ve Babaoğul, M. (2008). Sürdürülebilir tüketim davranışı ve çevre bilinci oluşturmada bir araç olarak tüketici eğitimi. Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-10.
- Büyüköztürk, Ş. Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri, , Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık, 11. Baskı.
- Chen, T. B. and Chai, L. T. (2010). Attitude towards the environment and green products: consumers’ perspective. Management Science and Engineering, 4 (2), 27-39.
- Doğan, O., Bulut, Z. A. ve Çımrın, F. K. (2015). Bireylerin sürdürülebilir tüketim davranışlarının ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29 (4), 659-978.
- Ergen, A. (2016). Sürdürülebilir Tüketim Gönüllü Sadelik ve Maddi Değerler, İstanbul: Beta Basım Yayım. 1. Basım.
- Erkuş, Adnan (2013), Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci, Ankara: Seçkin Yayınevi. 4. Baskı.
- Fogh Mortensen, L. (2006). Sustainable household consumption in Europe?. Consumer Policy Review, 16 (4), 141-147.
- Gökdayı, İ. (1996). Doğal kaynakların ve çevrenin korunmasında önemli bir tehdit unsuru: Ekolojik bunalım ve sorunun kapitalizm’den kaynaklanan sonuçlarının dünyanın geleceğine etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 129-150.
- Hayta, A. B. (2011) Sürdürülebilirlik çerçevesinde ekolojik (yeşil) tüketim. IX. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Bakü/Azerbaycan, 1-23.
- Huttunen, K. ve Autio, M. (2010). Consumer ethoses in Finnish consumer life stories- agrarianism, economism and green consumerism. International Journal of Consumer Studies, 34 (2), 146-152.
- Kalafatis, S. P., Pollard, M., E., Robert, Tsogas M. H. (1999). Green Marketing and Ajzen’s theory of planned behaviour: A cross-market examination, Journal of Consumer Marketing, .16, 441-460.
- Kanlı, İ. ve Başköy, D. (2018) Küreselleşme ve çevre sorunları bağlamında göç: iklim mültecileri. Siyaset Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6 (3), 39-57.
- Karalar, R. ve Kiracı, H. (2010). Bireysel değerlerin sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik öğretmenler üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 79-106.
- Karalar, R. ve Kiracı, H. (2011). Çevresel sorunlara karşı bir çözüm önerisi olarak sürdürülebilir tüketim düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 30, 63-76.
- Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayıncılık, 24. Baskı.
- Kılıç, S. (2012). Sürdürülebilir kalkınma anlayışının ekonomik boyutuna ekolojik bir yaklaşım. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 201-226.
- Kılıç, S. (2013). Çevre sorunları ve yoksulluk. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5 (1), 9-20.
- Kızgın, Y., Karaosmanoğlu, K., Örmeci, G., Taş, Ö. (2017). Tüketicilerin sürdürülebilir tüketim bağlamında yeşil tüketim eğilimleri ve demografik özelliklere göre farklılıkları. 1st International Sustainable Tourism Congress. 762-777.
- Kızıloğlu, R. Kızılaslan, H. Gökçe, C. (2013). Gaziosmanpaşa üniversitesi ziraat fakültesi öğrencilerinin yeşil gıda ürünleri hakkındaki bilgi, görüş ve tutumları üzerine araştırma. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 6, 19-30.
- Koru, A. T. (2012). Tüketimin ayak izleri: dünyaya bakış. İktisat ve Toplum Dergisi, 24, 13-20.
- Kuduz, N. Zerenler, M. (2013). Yeşil Pazarlama, Ankara: Nobel Yayınları, 1. Baskı.
- Kükrer, Ö. (2012). Tüketicilerin çevresel sorumluluklarının yeşil reklamlara yönelik tutumlarına etkisi: Eskişehir Örneği. Yaşar Üniversitesi Yayınları, 26 (7), 4505-4525.
- MacLaren, S. J. (2007). Defining a role for sustainable consumption initiatives In New Zeland. 2nd International Conference on Sustainability Engineering and Science, Auckland, New Zeland, 1-10.
- Maineri, T., Barnett, E. G., Valdero, T. R., Unipan, J. B., Oskamp, S. (1997). Green buying: The influence of environmental concern, on consumer behaviour. The Journal Of Social Pyschology, 189-204.
- Moisander, J. (2007). Motivational complexity of green consumerism, International Journal of Consumer Studies, 31 (4), 404 - 409.
- Mont, O. ve Plepys, A. (2008). Sustainable consumption progress: Should we be proud or alarmed. Journal of Cleaner Production, 531-537.
- Nakıboğlu, M. A. B. (2003). Çevreci pazarlama anlayışı ve tüketicilerin çevreci tutumlarının tüketici davranışları üzerindeki etkisi ile ilgili bir uygulama. Yüksek Lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
- Nemli, E. (2000). Çevreye duyarlı işletmecilik ve Türk sanayiinde çevre yönetim sistemi uygulamaları, İstanbul: İstanbul Sanayi Odası Çevre Şubesi Yayını, 1.Baskı.
- Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma, İstanbul: Sistem Yayınları, 2. Baskı.
- Ottman, J. A. (1993), Green Marketing: challenges and opportunities for the new Marketing age, NTC Business Books, Lincolnwood.
- Özbakır, M. ve Velioğlu, M. N. (2010). Pazarlamaya sürdürülebilirlik çerçevesinden bakış ve bir örnek analizi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 71-98.
- Özbakır, Meftune, “Sürdürülebilir Pazarlamaya Geçiş: Bu Sürece Yönelik Bir Uygulama: Marks & Spencer Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, (Tez Danışmanı: Doç Dr. Meltem Nurtanış Velioğlu), Bolu, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı), 2010.
- Özdemir, Ö. “Sürdürülebilir Tüketim Davranışlarında Kişisel Değerlerin Rolü: Kadın Öğretim Elemanlarının Giysi Elden Çıkarma Davranışları Üzerine Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Tez Danışmanı: Prof. Dr. Canan Madran), Adana, (Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı), 2013.
- Peattie, K. ve Collins, A. (2009). Guest editorial: perspectives on sustainable consumption. International Journal of Consumer Studies, 33, 107-112.
- Parlak, B. (2014). Çevre-Ekoloji-Çevrebilim: Kavramsal Bir Tartışma, Ed. M. C. Marin ve Uğur Yıldırım, İçinde Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar:-Ekolojik, Ekonomik, Politik ve Yönetsel Perspektifler-, İstanbul: Beta Basım Yayın, 14-30.
- Schaefer, A. and Crane, A. (2005). Addressing sustainability and consumption. Journal of Macromarketing, 76-92.
- Seyfang, G. (2005). Shopping for sustainability: can sustainable consumption promote ecological citizenship? , Environmental Politics, 14 (2), 290-306.
- Shamdasani, P. ,Chon-Lin, G. O. ve Richmond, D. (1993). Exploring green consumers in an oriental culture: role of personal and Marketing mix facktors. Advances in Consumer Research, 20, 488-493.
- Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 14 (11), 89-103.
- Tayfun, N. Ö. ve Öçlü, B. (2016). Çevreci ürünlerin tüketicilerin satın alma kararlarındaki yeri üzerine bir uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3), 186-198.
- Toprak, D. (2006). Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde çevre politikaları ve mali araçlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (4), 146-149.
- Torlak, Ö. (2009). Pazarlama Ahlâkı: Sosyal Sorumluluklar Ekseninde Pazarlama Kararları ve Tüketici Davranışlarının Analizi, İstanbul: Beta Yayınları, 5. Baskı.
- Tosun, E. K. (2009). Sürdürülebilirlik olgusu ve kentsel yapıya etkileri, Paradoks, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi (e-dergi), 5 (2), 1-14.
- Turan, F. (2014). Çevre dostu şirketler: yeşil göz boyama mı çevresel üretim mi? Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-26.
- Tutar, F. (2011). Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma bağlamında çevre, kalkınma ve ticaret. Mevzuat Dergisi, 14 (166), 1-16.
- Üstündağlı, E. ve Güzeloğlu, E. (2015). Gençlerin yeşil tüketim Profili: farkındalık, tutum ve davranış pratiklerine yönelik analiz. Global Media Journal TR Edition, 341-362.
- Yılmaz, V. ve Arslan, T. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevre koruma vaatleri ve çevre dostu tüketim davranışlarının incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11
