Author :
Abstract
Özbekistan içinde özerk bir yönetim ile yer alan Karakalpak Muhtar Cumhuriyetinin kendine has kültürü ve hayat biçimi vardır. Bu küçük ülke hakkında bilgi çok az olmasına rağmen, var olan bilgilerin de ideolojiden dolayı farklı bir biçimde oluşturulduğu açıktır. Karakalpak yazar Tolepbergen Kaipbergenov’un Karakalpak Kızı (1963) adlı romanı ülkenin o zamanki ideolojik bakışıyla şekillenmiştir. Çalışmamızda ilgili roman ile var olan kültürü karşılaştırdık. Bu romanda Bolşevik İhtilali döneminde Karakalpakların Orta Asya bozkırlarındaki hayatı anlatılmaktadır. Fakat romanda anlatılan olaylarda Karakalpaklara ait gelenek ve kültür tam olarak yansıtılmamıştır. Bu çalışmada Karakalpak kültürü ve Kaipbergenov’un Karakalpak Kızı adlı romanı arasındaki farklılıklar incelenmektedir. Bu çalışmada, Karakalpak toplumundan gelen örneklere bakılarak kadınların rolü ve Karakalpak halk kültürü incelenmiştir.
Keywords
Abstract
An autonomous country of Karakalpakstan is located on the territory of Uzbekistan and has its own specific culture and lifestyle. Although information about this small country is rare, some of this information bears the signs of profound dependence on ideology. Thus, a novel Karakalpak Kızı (1963) (Karakalpak’s Daughter) by Karakalpak writer Tolepbergen Kaipbergenov is heavily influenced by the fundamental ideology of the country at that time. The novel depicts Karakalpaks’ life on the brink of Bolshevik revolutionary change on the wide territory of Central Asia. However, this life in the novel does not reflect Karakalpak traditions accurately. This study analyses the main differences between Karakalpak culture and Kaipbergenov’s novel Karakalpak Kızı. The analysis of the novel is focused on such elements like women’s role in Karakalpak society and Karakalpak folk culture.
Keywords
- Basilov, V. (1992), Shamanstvo u Narodov Sredney Azii i Kazahstana, Moskva.
- Inan, A. (1998), Makaleler ve İncelemeler, Türk Tarih Kurumu; Ankara.
- Kaipbergenov, T. (2006), Karakalpak Kızı, Evrensel BasımYayın; İstanbul.
- Kamalov, S. (2001), Karakalpakların Halık Bolıp Kaliplesip Hem Onun Mamlaketliğinin Tariyhından, Institute of History, Archaeology, and Ethnography of the Karakalpakstan Department of the Academy of Sciences of Uzbekistan; Nukus.
- Kamalova, R. (1996), Sotsialno-Nravstvenniye Aspektı v Traditsionnoy Svadbe Karakalpakov, Vestnik Karakalpakskogo Otdeleniya Akademii Nauk Respubliki Uzbekistan, 2.
- Maksetov, K. (1962), Karakalpak Kaharmanlık Destanı ‘Kırk Kız’, Karakalpak Mamleket Baspası; Nukus.
- Mambetullayev, M. (1990), Jenskiye Kultovıye Statuetki s Toprak-Kalı, Vestnik Karakalpakskogo Otdeleniya Akademii Nauk Respubliki Uzbekistan, 3.
- Tleubergenova, N. (1995), Nekotorıye Obryadı i Verovaniya Karakalpakov, Svyazannıye s Yurtoy, Vestnik Karakalpakskogo Otdeleniya Akademii Nauk Respubliki Uzbekistan, 4.
- Toleubayev, A. (1991), Relikti Doislamskih Verovaniy v Semeynoy Obryadnosti Kazahov; Alma-Ata.
- Tolstova, A. (1963), Karakalpaki za Predelami Horezmskogo Oazisa v XIX- Nachale XX veka, Karakalpak-giz; Nukus-Tashkent.
- Yılmaz, S. (2006), XVI.-XX. Yüzyıllarda Karakalpak Türkleri Tarihi, Türk Tarih Kurumu; Ankara.
