Author :
Abstract
Bu çalışmada, bir bildirişim kuramı olan iletişim ve dilin işlevleri kuramının, göstergelerle ilgili üçlü tanımlamalar yapan Peirce’in taksonomisinin ve algı yasaları ile ilgilenen bütünlükçü geştalt kuramının, müziğin iletişimsel yönü üzerinde nasıl bir etkisi olduğu düşünülmüştür. Göstergelere ilişkin; ikon, indeks ve sembol kavramlarının Peirce’in kuramına göre göstergelerin nasıl yorumlandığı üzerine örneklendirmeler yapılmış, müzik bağlamındaki eşleştirmelerle konu aydınlatılmaya çalışılmıştır. Gösterge kavramının müzik nesnesine göre nasıl sınıflandırılabileceği ve ayırımlarda bulunulabileceği üzerine fikri denemeler yapılmıştır. Son olarak özellikle görsel algı açısından önemli ilkeleri bünyesinde barındıran geştalt yaklaşımı, müzik bağlamında ele alınarak, ne tür bir yorum yapılması gerektiği ile ilgili genellemeler saptanmaya çalışılmıştır. İlgi odağına alınan bu üç kuramın, göstergebilimsel açıdan iletişim ve anlamlandırma ile ilgili bağları tespit edilmeye çalışılmış, müzikal açıdan iletişimin ne şekilde konumlandırılabileceği sorusu tartışılmıştır. Sonuç olarak incelenen bu üç kuramın da, müzik ve iletişim konusunda “bağlam” kavramını vurguladığı tespit edilmiştir. Çalışmada bağlam kavramının, müziğin iletişimsel yönünü belirlemede ortaya çıkan koşulların tümü olarak önem kazandığı açıklıkla görülmüştür.
Keywords
Abstract
In this study, it is thought that the theory of communication and language functions,the communication theory, Peirce's taxonomy which makes tripartite definitions of indicators and integrative gestalt theory dealing with the laws of perception, have an effect on the communicative aspect of music. Regarding indicators; examples of how the concepts of icon, index and symbol are interpreted according to Peirce's theory. Pairings in the context of music were tried to be clarified. Intellectual experiments have been conducted on how the concept of the indicator can be classified and discriminated according to the music object. Lastly, the Gestalt approach, which incorporates important principles in terms of visual perception, has been discussed in the context of music and generalizations have been tried to be determined about what kind of interpretation should be made. The relationship between these three theories, which are in the focus of interest, on communication and meaning, is tried to be determined and the question of how the communication can be positioned from a musical point of view is discussed. As a result, it was found that these three theories emphasized the concept of context in music and communication. In this study, it is clearly seen that the concept of context gains importance as a condition for determining the whole communicative aspect of music.
Keywords
- Akbulut, F. Çağlar, E. (2017). Müzikal Algı ve Deşifrede Gestalt Yaklaşımı. The Journal of Academic Social Science Studies, Sayı 61, s. 25-36.
- Alexander, J.C., Seidman, S. (2013). Kültür ve Toplum, Güncel Tartışmalar. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
- Ayas, G. (2015). Müzik Sosyolojisi Sorunlar, Yaklaşımlar, Tartışmalar. (Birinci Baskı). Doğu Kitabevi, İstanbul.
- Bacanlı, H. (2016). Eğitim Psikolojisi. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
- Denkel, A. (1996). Anlam ve Nedensellik. Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Dönmez, B. M. (2019). Etnomüzikolojinin Temel Kavramları. Bağlam Yayınları, İstanbul.
- Ducourneau, G. (2016). (Çev. Özyıldız). Müzik Terapi İlkeleri. (Birinci Baskı). Nobel Yaşam Yayınları, İstanbul.
- Erol, A. (2009). Müzik Üzerine Düşünmek. (Birinci Baskı). Bağlam Yayınları, İstanbul.
- Günay, D. (2002). Göstergebilim Yazıları. Multilingual, İstanbul.
- Günay, E, Özdemir, M. A. (2006). Müzik Öğretimi Teknolojisi ve Materyal Geliştirme. Bağlam Yayımcılık, İstanbul.
- Kıran, A. (1990). Dilbilim-Göstergebilim İlişkileri. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, s.51-60.
- Korkut, E. (2005). Şiir Dili ve Bir Çözümleme Örneği: Tanpınar, “Ne İçindeyim Zamanın”. Türk Bilig Dergisi, sayı 9, s.103-112.
- Lavenda, R.H., Schultz, E.A. (2017). Kültürel Antropoloji Temel Kavramlar. (Çeviri: Dilek İşler, Onur Hayırlı). Doğu Batı Yayınları, Ankara.
- Oskay, Ü. (1997). Müzik ve Yabancılaşma. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Önal, Ö. (2012). Ses, Dil ve Müzik. Dil Dergisi Sayı 155, Ocak-Şubat-Mart 2012, _____.
- Özmakas, U. (2009). Charles Sanders Peirce’in Gösterge Kavramı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/1, s. 32-45.
- Öztürk, A. (1999). İletişim Sistemleri ve İletişim Teorisi. Selçuk Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi, Selçuk İletişim Dergisi, Sayı 1, Cilt 1, s. 58-69.
- Sığırcı, İ. (2017). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri, Sanat Yapıtlarını ve Olayları Okuma. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, Ankara.
- Sivas, A. (2012). Göstergebilim ve Sinema İlişkisi Üzerine Bir Deneme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl 11 Sayı 21, s. 527-538.aml
