Author :
Abstract
Türkiye’de 2017 yılında Eğitim Programlarında yapılan değişiklikle beraber önceki Programlardan farklı olarak “değerler ve değerler eğitimi” öğretim programının ana odağı haline getirilmiştir. Öğretim programlarında milli, manevi ve evrensel nitelikte “adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik” kök değerleri yer almaktadır. Araştırmada 2019-2020 eğitim öğretim yılında Türkiye’de 5, 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerinde Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarında öz denetim değerinin yer alma düzeyinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada doküman olarak 2019-2020 eğitim öğretim yılında öğrencilere dağıtımı gerçekleştirilen 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları kullanılmıştır. Araştırmada Türkçe ders kitaplarında öz denetim değerinin bulunma düzeyi ortaokul kademesinin tüm düzeylerinde karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Ders kitaplarında yer alan hazırlık çalışmaları, metinler, etkinlikler ve tema sonu değerlendirme çalışmaları bölümlerinde öz denetim değeri, nitel veri analizi yaklaşımlarından olan betimsel analize göre analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda incelenen ders kitaplarında öz denetim değerinin düşük düzeyde yer aldığı belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Different from previous programs, the “values and values education” has become the main focus of the curriculum with the change in education programs in Turkey in the year 2017. The core national, spiritual and universal values of “justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism, benevolence” are featured in the curriculum. The purpose of the study was to investigate the inclusion level of self-control value in Turkish language textbooks taught in grade 5, 6, 7, and 8 in Turkey in 2019/2020 academic year. Hence, a document analysis method was employed in the study using the Turkish language textbooks, distributed to grade 5-8 students in 2019/2020 academic year, as documents. The inclusion level of self-control value in Turkish language textbooks was compared at all levels of secondary school. The self-control value was analyzed in preparatory exercises, texts, activities, and end-of-unit evaluation, using a qualitative descriptive analysis. As a result of the study, it was determined that self-control value was scarcely included in the textbooks examined.
Keywords
- Aamodt, S. ve Wang, S. (2018). Çocuğunuzun beynine hoş geldiniz. C. Duran (Çev.), İstanbul: İndigo Yay.
- Adıgüzel, A. (2010). İlköğretim okullarında öğretim teknolojilerinin durumu ve sınıf öğretmenlerinin bu teknolojileri kullanma düzeyleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 1-17.
- Altan, M. Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53-57.
- Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146.
- Ceylan, S., Duru K., Erkek, G. ve Pastutmaz, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Çapoğlu, E. ve Okur A. (2015). Ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerde yer alan değerler. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 90-104.
- Çapraz Baran, Ş. ve Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
- Deniz, K. ve Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 244-255.
- Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
- Duyan, V., Gülden, Ç. ve Gelbal, S. (2012). Öz denetim ölçeği - ÖDÖ: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23 (1), 19-30.
- Ecerkale, N. ve Bayrak, Ö. (2018). Türkçe 7. sınıf ders kitabındaki metinlerin değerler bağlamında incelenmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4(2), 277-287.
- Erkal, H. ve Erkal, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe ders kitabı 7. sınıf. Ankara: Özgün Matbaacılık San. ve Tic. Aş.
- Ersoy, F. ve Şahin, T. (2012). Sosyal bilgiler ders kitaplarının değerler eğitimi yaklaşımları açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 15351558.
- Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8 ders kitabı. İstanbul: Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ.
- Fırat, H. ve Mocan, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki hikâyelerde yer alan değerler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 183(183), 25-49.
- Göçer, A. (2008). İlköğretim Türkçe ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 197-210.
- Gül, M. (2017). Türkçe ders kitabındaki metinlerin (5. sınıf) değerler eğitimi yaklaşımıyla incelenmesi. Erciyes Journal of Education, 1(1), 59-78.
- Güzel, D., ve Şimşek, A. (2012). Milli eğitim şûralarında ders kitapları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 172-216.
- Güzel Candan, D. ve Ergen, G. (2014). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 134-161.
- Karacan, H. (2018). Beşinci sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarında yer alan milli ve evrensel değerlerin analizi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(1), 1-10.
- Kopp, C. B. (1982). Antecedents of self-regulation: A developmental perspective. Developmental Psychology, 18(2), 199–214.
- Kuş, Z., Merey, Z., ve Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214.
- Miles, B. M. ve Huberman M. A. (2016). Nitel veri analizi. S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev.), Ankara: Pegem Akademi.
- Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Türkçe dersi öğretim programı.http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=663 adresinden 25.12.2019 tarihinde edinilmiştir.
- Milli Eğitim Temel Kanunu (1973, 14 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 1739). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf.
- Mutlu, H. H. ve Dinç, S. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan temalardaki metinlerin kök değerlerle ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1048-1062.
- Sayın, V., Orbay, K. ve Şam Altunay, E. (2019). 5. sınıf matematik ders kitabının değerlerimiz açısından incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 161-171.
- Susar Kırmızı, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
- Şahin, M. (2014). Öğretim materyallerinin öğrenme-öğretme sürecindeki işlevine ilişkin öğretmen görüşlerinin analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 995-1012.
- Şen, Ü. (2008). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 763-779.
- Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasiprogram.pdf adresinden 25.12.2019 tarihinde edinilmiştir.
- Tangney, J. P., Baumeister, R. F. ve Boone, A. L. (2004). High self-control predicts good adjustment, less pathology, beter grades, and interpersonal success. Journal of Personality, 72(2), 272-322.
- Yakut, S. (2019). Üniversite öğrencilerinde öz denetim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar
- Yaman, H., Taflan, S., ve Çolak, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 107-120.
- Yanpar Yelken, T. (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı (9. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 65-84.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
- Yükrük, S. ve Akarsu, S. (2017). Ortaokul (5-8) müzik ders kitaplarında yer alan şarkıların değerler bakımından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1171-1186.
