Author :
Abstract
Tarih boyunca “güzel” hakkında birçok söylem geliştirilmiştir. Estetik ilerlemeler doğrultusunda bilgi üretimi ve birikimiyle haz olgusu ele alınmıştır. Antik Çağ’da ortaya çıkan haz ve estetik kavramları üzerine tartışmalar, düşünsel düzlemde ele alınmıştır. Bu tartışmalar Modern ve Postmodern döneme kadar devam etmiştir. Günümüzde de bu konunun tartışılması sıcaklığını korumaktadır. Postmodernizm tarz ve hazla ilgilenmesine rağmen, estetiği kurallara bağlamaz. Sanat eserini algılamaya çalışan bireye bu durum zorluklar çıkarır. Fakat yeterli donanıma sahip estetik izleyici kendi bilimsel tutarlılığı çerçevesinde olguya dâhil olur. Birden fazla anlam içeren Postmodern eserler, çoğulcu bir yapıda alımlayıcının yaratıcı sürece katılımını sağlar. Bu bağlamda yapıtlar estetik hazzın yaşanmasına farklı bir boyuttan katkı getirir. Performans sanatı, Postmodern üslupta eserlerin verildiği bir alandır. Bu açıdan performans sanatı, eserde birçok anlamı ortaya koymaktadır. Algıyı, hazzı, dürtüyü, anı, yaşamı, mekânı vs. şeylerin beden olarak ele alındığı performans sanatında, alımlayıcıları gerçeklik olgusuna dâhil ederek sanatçı-alımlayıcının arasında bağ oluşturur ve ortak estetik deneyim sağlar. Bu ortak estetik deneyim doğrultusunda sanatçı-alımlayıcı özdeş durumları yaşayarak estetik hazza ulaşır.
Keywords
Abstract
About “beautiful” have been developed many discourses throughout history. In the direction of aesthetic advances, the phenomenon of pleasure with the production and accumulation of knowledge is discussed. Discussions on the concepts of pleasure and aesthetics that emerged in Antiquity were discussed in the intellectual platform. These discussions continued until the Modern and Postmodern period. Today, the discussion of this issue remains warm.Although postmodernism is concerned with style and pleasure, it does not attach to rules aesthetic. This situation creates difficulties for the individual who tries to perceive the work of art. However, the aesthetical viewer with sufficient equipment includes to event within the framework of its scientific consistency. Postmodern works with more than one meaning procures to participate in the creative process receptive in a pluralistic structure. In this context, works of art contributes a different dimension to the aesthetic pleasure. Performance art is an area where works are given in Postmodern style. In this respect, the art of performance reveals many meanings in the work. In performance art, which are considered as body perception, pleasure, impulse, memory, life, place etc. corrolates between artist-receptive by incorporating into the fact of reality receptives and provides common aesthetic experience. In line with this common aesthetic experience, artist-receptive reaches aesthetic pleasure by experiencing identical situations.
Keywords
- Akarsu, B. (1998). Mutluluk ahlakı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi
- Akduman, B. (2019). Beklenti teorisi ve hedonizmin marka bağımlılığı yaratmadaki etkisi: Zen pırlanta örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
- Antmen, A. (2009). Sanatçılardan yazılar ve açıklamalarla 20. yüzyıl batı sanatında akımlar (2. Baskı). İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Arslan, A. (2008). İlkçağ felsefe tarihi- Sokrates öncesi Yunan felsefesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Bozdemir, G. (2019). Performatif İmajlar ve Beden (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
- Çakmakçı, A. A. (2019). Sanatı yeniden düşünmek. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 2 (1), 137-150.
- Carlson, M. (2013). Performans eleştirel bir giriş (B. Güçbilmez, Çev.) Ankara: Dost.
- Cevizci. A. (2014). Etik-ahlak felsefesi. İstanbul: Say Yayınları
- Cevizci, A. (2017a). Felsefeye giriş. (6. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
- Cevizci, A. (2017b). Felsefe sözlüğü. (6. Baskı). İstanbul: Say Yayınları.
- Çamöz Açıkbaş, N. ve Eliri, İ. (2019). Sanat eseri bağlamında entelektüel hedonizm. Turkish Studies, 14 (6). 3127-3144.
- Féral, J. (1982). Performance and theatricality: The subject demystified. Modern Drama, 25 (1), 170-181.
- Fischer-Lichte, E. (2016) Performatif estetik. (Çeviren: Tufan Acil). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Fromm, E. (1991). Kendini savunan insan. (4. Baskı). (Çeviren: Necla Arat). İstanbul: Say Yayınları.
- Goldberg, R. (2001). Performance art: From futurism to the present. London: Thames and Hudson.
- Gökberk. M. (2000). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Güriz. A. (1963). Faydacı teoriye göre ahlak ve hukuk. Ankara: Ajans Türk Matbaası
- Gürbüz. A. (2012). Hukuk felsefesi açısından yararcılık teorisinin eleştirisi. İstanbul. Beta Yayınları
- Kant, I. (2011). Yargı yetisinin eleştirisi. (Çeviren: Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
- Kırık, A. M. (2018). Hedonizm ve narsisizm çerçevesinde sosyal medya bağımlılığı. (Editör: Mutlu Türkmen). 3. Uluslararası Avrasya Spor Eğitim ve Toplum Kongresi Bildiri Kitabı. 1218-1225. Ankara: Uluslararası Bilim Kültür ve Spor Derneği.
- Kükrer, Ö. (2011). Üniversite öğrencilerinde hedonik tüketimin cinsiyete göre farklılaşması. İletişim Araştırmaları Dergisi, 1, 78-87.
- Küpeli, A. E. (2018). Resim-iş eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin güncel sanat yaratım süreçlerinde beden kullanımın rolü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Odabaşı, Y.(2006). Tüketim kültürü. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- O’Hagan, S. (2017). An interview with Marina Abramovic. Theguardian: https://www.theguardian.com/artanddesign/2010/oct/03/interview-marina-abramovicperformance-artist sayfasından erişilmiştir.
- Özbek, Y. (2013). Postmodernizm ve alımlama estetiği. (2. Baskı). Konya: Çizgi Kitabevi.
- Özsaçmacı, B., Yener, D. ve Dursun, T. (2019). Hedonizm, hedonik tüketim ve tüketimde materyalist eğilimler üzerine bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54 (1), 71-88. DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.02.1071.
- Sahakian. W. S. (1997). Felsefe tarihi. (Çeviren: Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınları.
- Schechner, R. (1994). Theatre/archaeology. TDR, 4 (38), 204-211.
- Sümer, B. A. (2019). Modern ve postmodern sanat anlayışlarına sanatçının yeri bağlamında bir bakış, kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 18 (2), 351373.
- Tilley, J. J. (2012). Hedonism, encyclopedia of applied ethics. (2nd edition). (Editor: Ruth Chadwick). San Diego: Academic Press.
- Tunalı, İ. (1983). Estetik beğeni. İstanbul: Say Yayınları.
- Tunalı, İ. (1998). Estetik. (5. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- URL-1: http://www.scottliveseygalleries.com/artists.php?ar=1565, erişim tarihi: 22.03.2020.
- URL-2: http://www. http://www.yvesklein.com/en/photographies/view/460/yves-klein-s- performance-anthropometries-of-the-blue-period/, erişim tarihi: 22.03.2020
- Ünlü, M. M. (2018). Orta çağ ve rönesans dönemi’nde ortaya çıkan estetik düşüncelerin sanat eğitimine yansımaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Warning, R. (1998). Rezeptionsästhetik. München: Wilhelm Fink Verlag.
- Veenhoven, R. (2003). Hedonism and happiness. Journal of Happiness Studies, 4 (4), 437-457.
- Yanıklar, C. (2006). Tüketimin sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
- Yetkin, S. K. (1972). Estetik doktrinler. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Yıldız Turan, E. (2015). İlkçağ felsefesinde faydacılığın temelleri. Atatürk İletişim Dergisi, 8. 249-258.
- Yılmaz, M. (2013). Bedenin gösterisinde yanılsamadan gerçek şiddette - sanatta kanlı içselleştirmeler. İdil Uluslararası Sanat ve Dil Dergisi, 2 (10), 12-26.
- Yoshihara, J. (1956). The gutai manifesto. Geijutsu Shincho Art Journal, 17, 6-8.
