Author :
Abstract
Tiyatroda bilinen bir eserden yola çıkılarak yapılan uyarlama metinlerin tercih edilmesinin nedeni, seyircide merak uyandırması ve seyircinin ilgisini çekmesidir. Uyarlanan eserde çizilen karakterlerin hazır oluşu da yönetmen veya yazar açısından bakıldığında göreceli olarak kolaylaştırıcı bir durumdur. Çünkü öykü hazırdır. Günümüzde popüler roman ya da öykülerden uyarlanmış pek çok başarılı yapıt görmek mümkündür. Avusturyalı yazar Stefan Zweig, bunun örneklerindendir. Akıcı üslubu, karakter tahlilleri, savaş karşıtı, iyimser ve insancıl bir yazar olması, okuyucuda onun “bizden biri” olma fikrini uyandırmış, okurlar tarafından takdir edilmiş beğenilmiştir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre ölümünün üzerinden 70 yıl geçmesi sebebiyle de hakkındaki yasal telif kısıtlaması kalkmış, böylece birçok yayınevi tarafından eserleri yeniden basılmaya başlanmıştır. Türkiye’nin ilk telif hakları ajansı Onk Ajans, “Korku” adlı tiyatro metnini Elodie Menant’ın uyarlamasıyla bünyesine dâhil etmiş, oyunun Türkiye prömiyeri 2018 yılında Alt Sahne tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yazarın “Korku” adlı öyküsü ve uyarlanmış oyun metni incelenecektir. Araştırma yöntemi olarak kaynak taraması ve metin çözümleme yapılacak, karakterler Freud’un psikanaliz kuramındaki rüya, utanç, suçluluk duygusu kavramları üzerinden okunacaktır.
Keywords
Abstract
The reason as to why adapted texts which are based on a known piece of art in theatre preferred is because these make audience curious and attract their attention. From writers' or the directors' perspective, the characters being already existed in an adapted work is a respectively facilitating situation. This is because the story is ready. Nowadays, it is possible to see many successful art works that are based on a popular novel or a story. An Austrian writer, Stefan Zweig is an example of this. Readers think of Zweig as "one of us" and appreciate him accordingly due to his fluent style, character analysis and him being an anti-war, an optimist and a humanist . Given that it has been 70 years since his death, according to the Law on Intellectual Art Works, the legal copy right restrictions are no longer in force and therefore his works have been started to be republished by many publishers again. Turkey's first copy right agency, Onk Agency, included a theatre text named "Fear" which is based on Elodie Menant's adaption to its structure and the premier of the play was put on a stage by Alt Sahne in 2018. In this article, the writer's story named "Fear" and its adapted play script will be analysed. In terms of research methods, literature review and text analysis will be carried out; the characters will be evaluated based on the following concepts within Frued's psychoanalytic theory: dream, shame and guilt.
Keywords
- Althusser, L. (2006). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (çev: Alp Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
- Bozer, A. D., Bal, M., İzmir, S., İnan, D., Sayın, G. ve Biçer, A. G. (2016). Postdramatik Tiyatro ve İngiliz Tiyatrosu. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları.
- Engels, F. (1998). Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökenleri. Ankara: Sol Yayınları.
- Freud, S. (2016a). Otobiyografi. (çev: Ayşegül Demir). İstanbul: Pinhan Yayınları.
- Freud S. (2016b). Psikanalize Giriş Rüya. (çev: A. Can İdemen). İstanbul: Cem Psikoloji Yayınları.
- Freud, S. (2011). Uygarlığın Huzursuzluğu. (çev: Haluk Barışcan). İstanbul: Metis Yayınları.
- Innes, C. (2010). Avant-garde Tiyatro. (çev: B. Güçbilmez ve A. V. Kahraman). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Köse, H. (2011). Medya Mahrem. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Menant, E. (2017). Korku. (çev: Can Kapyalı). İstanbul: Onk Ajans Telif Hakları Ajansı
- Scarpulla, M. (2006). “Les Représantations d’un pouvoir invisible dans la danse contemporaine.” Acta Iassyensia comparationis 4: 248-255
- Svendsen L.F. (2017). Korkunun Felsefesi. (çev: Murat Erşen). İstanbul: Redingot Yayınları.
- Tuzcuoğlu, N. (1995). Psikanaliz Kuramı ve Özellikleri. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Sayı: 7 Sayfa: 275-285
- Zweig, S. (2003). Freud ve Öğretisi. (çev.:Emin Eliçin). İstanbul: Papirüs Yayınları.
- Zweig, S. (2015). Mektuplaşmalar. (çev: Ahmed Arpad). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Zweig, S. (2017). Freud: Mutluluğun Mimarı. (çev: Mine Bali). İstanbul: Zeplin Yayınları.
- Zweig, S. (2018). Korku. (çev: İlknur İgan). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
- Şekil 1. https://tr.wikipedia.org/wiki/Stefan_Zweig adresinden 14.04.2020 tarihinde alınmıştır.
- Şekil 2. https://tr.wikipedia.org/wiki/Stefan_Zweig adresinden 14.04.2020 tarihinde alınmıştır.
- Şekil 3. “Korku” Elsa &Irene &Edouard Davet Sahnesi, Prodüksiyon: Alt Sahne (Görseller, Alt Sahne arşivinden 13.04.2020 tarihinde temin edilmiştir).
- Şekil 4. “Korku” Irene &Edouard Prodüksiyon: Alt Sahne (Görseller, Alt Sahne arşivinden 13.04.2020 tarihinde temin edilmiştir).
- Şekil 6. Korku Oyun Afişi Prodüksiyon: Alt Sahne (Görseller, Alt Sahne arşivinden 13.04.2020 tarihinde temin edilmiştir)
- http-1: http://selfpsikoloji.com/2017/09/21/utanc-ve-sucluluk/ 13.04. 2020 tarihinde alınmıştır.
- http-2: https://sozluk.gov.tr/ 13.04.2020 tarihinde alınmıştır.
- http-3: https://sozluk.gov.tr/ 14.04.2020 tarihinde alınmıştır.
- http-4: https://tr.wikipedia.org/wiki/Stefan_Zweig 13.04. 2020 tarihinde alınmıştır.
